Kolejność świadków rycerskich w testacjach dokumentów książąt opolskich do 1281 roku
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy problemu kryteriów, jakimi kierowano się przy szeregowaniu świeckich świadków pochodzących z księstwa opolskiego na trzynastowiecznych dyplomach. Analiza list świadków pozwoliła ustalić, że przyczyną pomijania na niektórych dokumentach tytułów urzędniczych był różny dyktat. Uzupełnienie tytułów świadków pozwoliło na poznanie zasad układania list oraz dokonanie uzupełnień prozopograficznych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
ŹRÓDŁA
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Miscellanea Silesiaca. Variis hinc inde praesidiis adornata, Akc. 1950/789.
Schlesisches Urkundenbuch, hrsg. v. H. Appelt, Bd. 1, hrsg. v. W. Irgang, Bd. 2–6, Graz–Köln 1963–1998.
LITERATURA
Bielińska M., Kancelaria Władysława Łokietka w latach 1296–1299. Ze studiów nad kancelarią wielkopolską, „Studia Źródłoznawcze” 1961, t. 6.
Bielińska M., Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Wrocław 1967.
Bobowski K., Jeszcze w kwestii świadków na dokumentach księcia małopolskiego Bolesława Wstydliwego, [w:] Monastycyzm. Słowiańszczyzna i państwo polskie. Warsztat badawczy historyka, red. K. Bobowski, Wrocław 1994.
Bobowski K., W sprawie metod badawczych średniowiecznej dyplomatyki śląskiej, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1980, t. 35.
Bogucki A., Komornik i podkomorzy w Polsce średniowiecznej, [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, red. S.K. Kuczyński, t. 3, Warszawa 1985.
Bogucki A., O starszeństwie, komasacji i podzielności urzędów śląskich w XIII wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1985, t. 40, nr 4.
Bogucki A., Studia nad urzędnikami śląskimi w XIII wieku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1984, t. 36, nr 1.
Cetwiński M., Kasztelanowie i kasztelanie na Śląsku w XIII i XIV wieku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1989, t. 69.
Cetwiński M., Rycerstwo śląskie do końca XIII w. Biogramy i rodowody, Wrocław 1982.
Cetwiński M., Rycerstwo śląskie do końca XIII w. Pochodzenie, gospodarka, polityka, Wrocław 1980.
Dominiak W., Ostatni władca Górnego Śląska Władysław I, pan na Opolu i Raciborzu (1225–1281), Racibórz 2009.
Gąsiorowski A., Starszeństwo urzędów w Polsce późnośredniowiecznej, „Roczniki Historyczne” 1969, t. 35.
Gut A., Kolejność świadków rycerskich w testacjach dokumentów książąt zachodniopomorskich do połowy XIV wieku, „Studia Źródłoznawcze” 2001, t. 39.
Horwat J., Granice kasztelanii oświęcimskiej od XI do XIV w., „Rocznik Muzeum w Gliwicach” 1995, t. 10–11.
Horwat J., Kasztelania bytomska od XII do XIV w., „Rocznik Muzeum w Gliwicach” 1993, t. 9.
Jurek T., rec. Studia z dziejów średniowiecza polskiego i powszechnego. Acta Universitatis Wratislaviensis. No. 979, Historia LXIX, Wrocław 1989, ss. 140, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1990, t. 45, nr 4.
Jurek T., Rodowód Pogorzelów, Kraków 2005.
Kurtyka J., Hofämter, Landesämter, Staatsämter und ihre Hierarchien in Polen im mitteleuropäischen Vergleich (11.–15. Jahrhundert), [w:] Das Reich und Polen: Parallelen, Interaktionen und Formen der Akkulturation im Hohen und Späten Mittelalter, hrsg. v. A. Patschovsky, T. Wünsch, Stuttgart 2003.
Laberschek J., Z dziejów Siewierza i ziemi siewierskiej do końca XIII wieku, [w:] Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego, red. F. Kiryk, Katowice 1994.
Maleczyński K., Stanowisko dokumentu w polskim prawie prywatnym i przewodzie sądowym do połowy XIII w., [w:] Studia nad dokumentem polskim, Wrocław 1971.
Mularczyk J., Dobór i rola świadków w dokumentach śląskich do końca XIII wieku, Wrocław 1977.
Mularczyk J., Jeszcze o świadkach w dokumentach XIII wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1984, t. 39.
Mularczyk J., O urzędach i urzędnikach śląskich w XIII wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1983, t. 38.
Mularczyk J., Władza książęca na Śląsku w XIII w., Wrocław 1984.
Mularczyk J., Z rozważań nad urzędnikami śląskimi w XIII wieku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1991, t. 82.
Panic I., Badania nad listą świadków na dokumentach książąt opolskich w pierwszej połowie XIII wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2000, t. 55.
Panic I., Badania nad listą świadków na dokumentach księcia opolskiego Władysława (1246–1281), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1987, t. 42.
Panic I., Lista świadków w polskich dokumentach z wieku XIII na przykładzie kancelarii księcia wielkopolskiego Przemysła I, „Studia Źródłoznawcze” 1990, t. 22–23.
Panic I., Raciborskie otoczenie księcia opolskiego Władysława, „Zeszyty Raciborskie Strzecha” 1984, nr 4.
Panic I., Ze studiów nad listą świadków na dokumentach Bolesława Wstydliwego (1243–1279), „Studia Historyczne” 1990, t. 33, nr 3–4.
Rajman J., Kasztelanie górnośląskie w XIII wieku. Z problematyki elity władzy i tzw. terytorialności grodów kasztelańskich, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1996, t. 21.
Rajman J., Mieszko II Otyły książę opolsko-raciborski (1239–1246), „Kwartalnik Historyczny” 1993, t. 100.
Rajman J., Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kraków 1998.
Russocki S., „Consilium” i „consensus” otoczenia książęcego w dokumentach polskich w XIII w., [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, red. S.K. Kuczyński, t. 5, Warszawa 1992.
Russocki S., Świadkowie czy współdecydenci?, „Kwartalnik Historyczny” 1978, t. 85.
Schmilewski U., Der schlesische Adel bis zum Ende des 13. Jahrhunderts. Herkunft, Zusammensetzung und politisch-gesellschaftliche, Würzburg 2001.
Sikora F., Dokumenty i kancelarie Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239–1279 na tle współczesnej dyplomatyki wielkopolskiej, Wrocław–Kraków 1969.
Sperka J., Średniowiecze (do 1517 roku), [w:] Mikołów. Monografia historyczna 1222–2022, red. J. Sperka, R. Kaczmarek, t. 1, Katowice 2021.
Veldtrup D., Prosopographische Studien zur Geschichte Oppelns als herzoglicher Residenzstadt im Mittelalter, Berlin 1995.
Wolff A., Starszeństwo urzędów (metoda ustalania na przykładzie hierarchii ziemskiej Mazowsza udzielnego), Warszawa 1928.
Woźny M., Gostomia i Ścinawa. O pochodzeniu rodziny Bes, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2020, t. 12. DOI: 10.31261/SPiP.2020.16.13
Woźny M., Problem granic trzynastowiecznych kasztelanii górnośląskich na przykładzie księstwa opolskiego. Próba bilansu, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2022, t. 77, nr 1. DOI: 10.19195/SKHS.2022.1.5.32
Wójcik M.L., Dokumenty i kancelarie książąt opolsko-raciborskich do początków XIV wieku, Wrocław 1999.
Wójcik M.L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenia, Wrocław 1993.
Wójcik M.L., Uwagi w sprawie daty podziału ziemi raciborskiej po śmierci Władysława, księcia opolskiego (+1281), w świetle najstarszych dokumentów jego synów, Mieszka i Przemysława, „Studia i Materiały z Dziejów Śląska” 1999, t. 24.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.11-35
Data publikacji: 2024-12-31 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2024-05-27 10:01:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Maciej Woźny
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.