The History of the Conflict Over the Burghers Burdens of Rossosz (1803–1864)

Dariusz Tarasiuk

Abstract


In the years 1803–1864, the burghers of Rossosz, the town located in Southern Podlasie, with great determination fought a legal dispute over the scope of serfdom with its owners. At the same time, from 1803, with short breaks, they did not pay the appointed rents, and from 1811 they also did not earn serfdom. Even the loss of numerous court cases and the requisitioning of their properties did not induce them to submit to the heirs. The conflict ended only after the enfranchisement of the inhabitants of Rossosz in 1864. The ongoing dispute brought economic losses to both sides. In the case of the townspeople, profits from failure to fulfil burdens were offset by high procedural costs, debt executions and constant uncertainty about the future. The reason that led to the conflict in Rossosz can be considered the strong integration of the local community around the sense of harm suffered.


Keywords


Rossosz; Ossoliński; Tatarkowski; serfdom; town; burghers; social conflict

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:

– Akta osób i rodzin, 234;

– Komisja Rządowa Przychodów i Skarbu, 17;

– Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych, 3195, 3489, 3490, 3922, 3926, 3927;

– Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego, 173.

Archiwum Państwowe w Lublinie:

– Akta stanu cywilnego Parafii Greckokatolickiej w Łomazach, 1;

– Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Łomazach, 11, 26, 37;

– Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Rossoszu, 1;

– Chełmski Konsystorz Greckokatolicki, 215;

– Komisja Województwa Podlaskiego, adm. 24.

Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie, Hipoteka we Włodawie, 3.23.

Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim:

– Akta notariusza Ksawerego Referowskiego w Białej Podlaskiej, 1;

– Hipoteka w Białej Podlaskiej, 25, 198.

ŹRÓDŁA DRUKOWANE

Archiwum książąt Lubartowiczów Sanguszków w Sławucie, t. 6: 1549–1577, Lwów 1910.

Duchnowski H., Sprawa w obronie praw miasta Rossoszy w guberni lubelskiej w powiecie bialskim w imieniu Prokuratorii Królestwa Polskiego, [b.m.w.], około 1865–1870 (Zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej w Białej Podlaskiej).

Postanowienie Namiestnika Królestwa Polskiego z 8 lipca 1823 roku, Dziennik Praw Królestwa Polskiego 1823, t. 8.

Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policyi, t. 2: M–Z, Warszawa 1827.

LITERATURA

Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.

Baliński M., Lipiński T., Starożytna Polska: pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym, t. 3, Warszawa 1886.

Buczyło A., Kształtowanie się sieci parafialnej Kościoła unickiego na terenie brzeskiej części diecezji włodzimierskiej w latach 1596–1795, Toruń 2014 (maszynopis pracy doktorskiej).

Choińska M., Powinności mieszczan w mieście królewskim a w mieście prywatnym: przykład Tykocina w XVI–XVIII wieku, „Studia Podlaskie” 2009/2010, t. 18.

Demidowicz T., Rossosz – zarys dziejów, Biała Podlaska 1999.

Królasik T., Potioritas czy subhastacja? Pomiędzy dawnym prawem polskim a prawem francuskim w egzekucji sądowej w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2019, t. 12, nr 1.

Michaluk D., Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku, Toruń 2002.

Opas T., Miasta prywatne a Rzeczpospolita, „Kwartalnik Historyczny” 1971, nr 1.

Tarasiuk D., Zrozumieć przeszłość. Dzieje Horodyszcza od czasów najdawniejszych do 1944 roku, Lublin 2019.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE

Średzińska A., Miasta prywatne ziemi drohickiej i mielnickiej do końca XVIII wieku, Białystok 2011, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/1016/1/Sredzinska_Aneta_doktorat.pdf (dostęp: 20.11.2024).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.223-238
Date of publication: 2024-12-31 00:00:00
Date of submission: 2024-02-14 16:12:23


Statistics


Total abstract view - 10
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Dariusz Tarasiuk

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.