Hide
Show all
Email this article 
Polish-Russian Negotiations in Nemežis in 1656 in the Light of the Correspondence of the Commissioners of the Polish-Lithuanian Commonwealth
Abstract
The article discusses the issue of Polish-Russian negotiations conducted in Nemežis near Vilnius from mid-August to early November 1656. The text was written after a detailed analysis of the correspondence of the Crown-Lithuanian envoys to King John Casimir Vasa and the most important dignitaries of the Polish-Lithuanian Commonwealth. This allowed for the reconstruction of the broadest possible picture of the negotiations conducted near Vilnius and the attitude of the Polish-Lithuanian Commonwealth elite towards the agreement with the Muscovite State.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
ŹRÓDŁA ARCHIWALNE
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:
– Archiwum Koronne Warszawskie, Dz. Rosyjski, Inwentarz Nowickiego, sygn. 54/9, 54/10, 55c/13, 55c/14, 55c/16, 55c/17, 55c/19, 55c/20, 55c/23, 55c/24, 55c/25, 55c/28, 55c/29;
– Archiwum Warszawskie Radziwiłłów, Dz. II, sygn. 1320.
Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, vol. 384, 386.
ŹRÓDŁA DRUKOWANE
[Koryciński S.], Zdanie jmci pana kanclerza wielkiego koronnego około Rzeczypospolitej in Octobre 1656, [w:] Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648–1668. Publicystyka, eksorbitancje, projekty, memoriały, t. 1: 1648–1660, oprac. S. Ochmann-Staniszewska, Wrocław 1989.
Węsławski S., Victor et victus Vincentius Corvinus Gosiewski, Wilno 1691.
LITERATURA
Bobiatyński K., Od Smoleńska do Wilna. Wojna Rzeczypospolitej z Moskwą 1654–1655, Zabrze 2004.
Chłapowski K., Sarbiewski Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, Warszawa 1994.
Fedoruk Y., Traktat wileński z 1656 roku. Kryzys wschodnioeuropejski a Ukraina w połowie XVII wieku, Kijów 2011. [po ukraińsku]
Frost R., After the Deluge: Poland-Lithuania and the Second Northern War 1655–1660, Cambridge 1993.
Gawlik M., Projekt unii polsko-rosyjskiej w drugiej połowie XVII w., „Kwartalnik Historyczny” 1909, t. 23.
Gazin W., Czynnik litewski w konfrontacji wojskowo-politycznej między Polską a Państwem Moskiewskim w latach 1654–1667, „Ukraina Lithuanica. Studia nad Dziejami Wielkiego Księstwa Litewskiego” 2013, t. 2. [po ukraińsku]
Gorobiec B.M., Kozacka Białoruś. Ukraińskie zmagania pułkownika Iwana Nieczaja na południowo-wschodniej Białorusi (1655–1569), Kijów 1998. [po ukraińsku]
Kopański Z., Rokowania w Niemieży i traktat wileński 1656 r. Próba sojuszu polsko-rosyjskiego przeciw Szwecji, „Słupskie Studia Humanistyczne” 1986, nr 6a.
Kornacki P., Militarne aspekty „potopu” moskiewskiego na Litwie, „Białostockie Teki Historyczne” 2005, nr 3.
Kossarzecki K., Szlachta litewska wobec panowania szwedzkiego i moskiewskiego w okresie załamania Rzeczypospolitej przełomu 1655 i 1656 roku, [w:] Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. M. Nagielski, Warszawa 2007.
Kossarzecki K., W dobie Niemieży. Szlachta litewska wobec problemu odzyskania dóbr i przysięgi na wierność Aleksemu Michajłowiczowi, [w:] Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI–XVIII wieku), red. S. Górzyński, M. Nagielski, Warszawa 2014.
Kotliarchuk A., In the Shadows of Poland and Russia: The Grand Duchy of Lithuania and Sweden in the European Crisis in the Mid-17th century, Södertörn 2006.
Kubala L., Wojna brandenburska i najazd Rakoczego w roku 1656 i 1657, Lwów 1917.
Kubala L., Wojna moskiewska 1654–1655, Warszawa 1910.
Kubala L., Wojna szwedzka w roku 1655 i 1656, Lwów 1913.
Kroll P., Obrona Smoleńska w 1654 r., [w:] Staropolska sztuka wojenna XVI–XVII wieku, red. M. Nagielski, Warszawa 2002.
Lulewicz H., Rachuba A. (oprac.), Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku. Spisy, Kórnik 1994.
Makiłła D., Wojna północna (1655–1660) jako casus wczesnonowożytnej geopolityki, „Studia Maritima” 2016, t. 29. DOI: 10.18276/sm.2016.29-05
Mucha M., Instrukcja królewska z 7 lipca 1656 r. dla posłów na rokowania w Wilnie na tle sytuacji geopolitycznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w połowie lat pięćdziesiątych wieku XVII, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 2024, nr 115. DOI: 10.18778/0208-6050.115.02
Nagielski M., Rywalizacja polsko-rosyjska w dobie potopu w kontekście wojny obu państw ze Szwecją w latach 1656–1661, „Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2014, nr 1.
Nagielski M., Rywalizacja Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim o dominację w Europie Środkowo-Wschodniej w XVI–XVII w., „Sensus Historiae” 2013, t. 11, nr 2.
Nowak T., Geneza agresji szwedzkiej, [w:] Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. K. Lepszy, Warszawa 1957.
Opitz E., Austria i Brandenburgia w wojnie polsko-szwedzkiej 1655–1660. Przygotowanie oraz przebieg kampanii w Danii i na Pomorzu, Oświęcim 2018.
Pernal A.B., Rzeczpospolita Obojga Narodów a Ukraina. Stosunki dyplomatyczne w latach 1648–1659, Kraków 2010.
Piwarski K., Brzostowski Cyprian Paweł, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, Warszawa 1937.
Piwarski K., Osłabienie znaczenia międzynarodowego Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII wieku, „Roczniki Historyczne” 1957, t. 23.
Piwarski K., Rywalizacja francusko-austriacka o wpływy w Rzeczypospolitej w latach 1655–1660, [w:] Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. K. Lepszy, Warszawa 1957.
Plebański J.K., Jan Kazimierz Waza. Maria Ludwika Gonzaga. Dwa obrazy historyczne, Warszawa 1862.
Przyboś A., Koryciński Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 14, Warszawa 1968–1969.
Przyboś A., Krasiński Jan Kazimierz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 15, Warszawa 1970.
Rachuba A., Rokowania w Niemieży w 1656 roku w aspekcie teorii wojny sprawiedliwej, [w:] Ot drevnej Rusi k Rossii novogo vremieni. Sbornik statei k 70-letiu A.L. Khoroshkevich, Moskwa 2003.
Rachuba A., Sapieha Paweł Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 35, Warszawa 1994.
Rachuba A., Wilno pod okupacją moskiewską w latach 1655–1661, „Lithuania” 1994, t. 3, nr 12.
Sołowjow S., Rosja za panowania Aleksego Michajłowicza 1648–1657, Oświęcim 2012.
Šapoka A., 1655 metų Kėdainių sutartis, arba Švedai Lietuvoje 1655–1656 metais, [w:] Rastai, red. R. Jurgaitis, A. Ragauskas, t. 3, Wilno 2018.
Wierzbicki L.A., Zawisza Krzysztof, [w:] Marszałkowie sejmów Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Słownik biograficzny polskiego parlamentaryzmu, t. 1, Warszawa 2021.
Wimmer J., Przegląd operacji w wojnie polsko-szwedzkiej 1655–1660, [w:] Wojna polsko-szwedzka 1655–1660, red. J. Wimmer, Warszawa 1973.
Wisner H., Rok 1655 w Litwie: pertraktacje ze Szwecją i kwestia wyznaniowa, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1981, t. 26.
Wójcik Z., Dyplomacja polska w okresie wojen drugiej połowy XVII w. (1648–1699), [w:] Historia dyplomacji polskiej, red. Z. Wójcik, t. 2, Warszawa 1982.
Wójcik Z., Feudalna Rzeczpospolita wobec umowy w Perejasławiu, „Kwartalnik Historyczny” 1954, nr 3.
Wójcik Z., Polska i Rosja wobec wspólnego niebezpieczeństwa szwedzkiego w okresie wojny północnej 1655–1660, [w:] Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. K. Lepszy, Warszawa 1957.
Wójcik Z., Stosunki polityczne polsko-austriackie w drugiej połowie XVII wieku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1983, t. 38, nr 4.
Wójcik Z., Traktat andruszowski 1667 r. i jego geneza, Warszawa 1959.
Wójcik Z., Zmiana układu sił politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w drugiej połowie XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1960, nr 1.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.81-103
Date of publication: 2024-12-31 00:00:00
Date of submission: 2024-06-07 14:49:12
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Maria Mucha
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.