Trzy Reymontowskie fantazmaty w noweli Szczęśliwi

Dorota Karolina Samborska-Kukuć

Streszczenie w języku polskim


Nowela Szczęśliwi powstała w czasie, gdy Reymont pracował na kolei. Uobecniają się w niej najważniejsze fantazmaty autora: wyalienowanie, które odczuwał jako rodzaj naznaczenia, wiążące się z tym samotnie spędzane wigilie Bożego Narodzenia oraz marzenie o pozostaniu na stałe w środowisku chłopskim. Te wszystkie trzy fantazmaty mają charakter specyficznych udręczeń, z jakimi zmagał się Reymont. Emocjonalizm pisarza kierował jego pióro w stronę opisywania swego losu jako stanu nieszczęścia. W artykule odtwarza się genezę noweli wraz z nieznaną dotąd faktografią, w czym pomaga relacyjność lektury z notatkami diariuszowymi pisarza, przywołuje się stan badań nad tekstem, analizuje komponenty fantazmatyczne, wskazując ich silny związek z biografią Reymonta. Stawia się również kilka hipotez, w tym przeniesienie fikcji literackiej z noweli Szczęśliwi do autentycznej autobiografii, co stawia pod znakiem zapytania wiarygodność jego życiorysu.


Słowa kluczowe


Reymont; nowela Szczęśliwi; Krosnowa; biografia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Źródła rękopiśmienne

USC Słupia, akt małż. nr 13 z roku 1891, akt urodzenia nr 56 z roku 1845, akt urodzenia nr 3 z roku 1851, akt urodzenia nr 45 z roku 1870, akt urodzenia nr 1 z roku 1875, akt małżeństwa nr 11 z roku 1896, akt urodzenia nr 22 z roku 1897, akt zgonu nr 1 z roku 1900. W: Archiwum Państwowe w Łodzi.

W.S. Reymont, [Utwory prozą z lat 1891–1892]. W: Ossolineum, sygn. 6956/I, k. 31.

W.S. Reymont, [Zapiski o charakterze osobistym z lat 1901–1925, notatki, pomysły, scenariusze, fragmenty utworów literackich]. W: Ossolineum, rkps 6977/ I, cz. 1, [Luźne i fragmentaryczne materiały rękopiśmienne], k. 47–57.

Bibliografia/References

Cz. J. [Czesław Jankowski]. (1898). Nowe książki. Tygodnik Ilustrowany, 17, s. 338.

Grzymała-Siedlecki, Adam. (1928). Reymont po raz pierwszy wydrukowany. Kurier Warszawski 354, s. 1–2.

Jakiel Edward. (2002). Stabilitas loci tęsknotą bohaterów w krótkich formach narracyjnych Władysława Stanisława Reymonta. Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska, 1, s. 131–139.

Kotowski, Witold. (1979). Pod wiatr. Młodość Reymonta. Łódź: Wyd. Łódzkie.

Lorentowicz, Jan. (1898). Nasi młodzi. Przegląd Tygodniowy, 13, s. 152–153.

Loret-Heintschowa, Janina. (1970). Władysław Stanisław Reymont w rękopisach Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Ze Skarbca Kultury, 21, s. 65–81.

Mazanowski, Antoni. (1902). Młoda Polska w powieści, liryce i dramacie. Kraków: Księgarnia D. E. Friedleina.

Parandowski, Jan. (1986). Alchemia słowa. Warszawa: Czytelnik.

Rettinger, Mieczysław. (1911). Studium o Reymoncie, Życie, 31–33, s. 482–486.

Reymont, Władysław Stanisław. (1917). Z powodu „Trylogii”. Wspomnienie. Sfinks, 1, s. 28–35.

Reymont, Władysław Stanisław. (1950), Nowele. T. 1. Warszawa: Wyd. Literackie.

Reymont, Władysław Stanisław. (1975). Listy do rodziny. Warszawa: PIW.

Reymont, Władysław Stanisław. (2002). Korespondencja 1890–1925. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Reymont, Władysław Stanisław. (2009). Dziennik nieciągły 1887–1924. Kraków: Collegium Columbinum.

Rurawski, Józef. (1988). Władysław Reymont, Warszawa: Wiedza Powszechna.

Samborska-Kukuć, Dorota. (2025). Reymont o sobie – życiorysy i autobiografie. Pamiętnik Literacki, 1, s. 205–224.

Samborska-Kukuć, Dorota. (w druku). Reymont – studium genealogiczne, Pamiętnik Literacki.

Samborska-Kukuć, Dorota., „Nicejska” autobiografia Reymonta. W: Dorota Samborska-Kukuć, Beata Utkowska (red.), Reymont. Kontynuacje (s. 21–33). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Tatarowski, Lesław. (1990). Sielanka wiejska w literaturze Młodej Polski, Pamiętnik Literacki, 4, s. 37–91.

Utkowska, Beata. (2004). Poza powieścią. Małe formy epickie Reymonta. Kraków: Universitas.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2025.43.2.91-106
Data publikacji: 2025-12-29 09:25:07
Data złożenia artykułu: 2025-04-01 11:31:54


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Dorota Karolina Samborska-Kukuć

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.