Solarpunk – w stronę świetlanej przyszłości

Dariusz Piechota

Streszczenie w języku polskim


Artykuł ten poświęcony jest solarpunkowi, gatunkowi literackiemu, który pojawił się pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Głównymi narzędziami badawczymi są ekokrytyka oraz komparatystyka kulturowa, pozwalająca na włączanie do badań literatury innych dziedzin nauki, jak: historia, antropologia, socjologia czy ekologia. W niniejszym artykule analizuję solarpunk w obrębie innych gatunków fantastyki. Omawiam powieść Ecotopia Ernesta Calenbacha oraz brazylijski zbiór opowiadań Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Antologhy. W przeciwieństwie do utworów postapokaliptycznych czy fikcji klimatycznej twórcy solarpunku wierzą, że nowoczesna technologia pomoże przezwyciężyć kryzys ekologiczny, promując ideę zrównoważonego rozwoju. Co warto podkreślić, solarpunk, podobnie jak steampunk, odnosi się nie tylko do literatury, ale również do stylu życia (idea slow life). Solarpunk kreuje futurystyczną wizję świata po transformacji energetycznej. W świecie przedstawionym przestrzeń państwowa przestaje odgrywać kluczową rolę, liczy się wspólnota, grupa ludzi, którzy mogą zmienić otaczającą rzeczywistość. Solarpunk krytykuje kapitalizm oraz konsumpcyjny styl życia. Propagując ideę zrównoważonego rozwoju, twórcy tego gatunku nie odrzucają nowoczesnej technologii, lecz starają się znaleźć równowagę między światem realnym a wirtualnym. Warto zaznaczyć, że amerykański solarpunk jest utopijny, z kolei brazylijscy twórcy są mniej optymistyczni, gdyż w transformacji energetycznej dostrzegają zagrożenia związane z możliwym konfliktem zbrojnym, niemoralnymi eksperymentami czy produkcją nowoczesnej broni biologicznej.

 


Słowa kluczowe


solarpunk; fantastyka; ekologia; Ernest Calenbach

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Babilas, Dorota. (2012). Wiktoria znaczy królestwo. Kulturowe oblicza brytyjskiej królowej. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Callenbach, Ernest. (2004). Ecotopia. The Notebooks and Reports of William Weston. Berkeley: Banyan Tree Books.

Górecka, Magdalena. (2013). Historie alternatywne w konwencji steampunk i cyberpunk – wariacje na temat powstania styczniowego w powieściach Konrada T. Lewandowskiego i Adama Przechrzty. Acta Humana, 4, s. 27–48.

Jedlicki, Jerzy. (2000). Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo SIC.

Lemann, Natalia. (2015). Polski steampunk – zaadaptować historię, adaptując konwencję. Biblioteka Postscriptum Polonistycznego, 5, s. 133–147.

Lodi-Ribeiro, Gerson (ed.). (2018). Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Anthology. Translated by Fabio Fernandes. World Weaver Press.

Lodi-Ribeiro, Gerson. (2018). Translator’s Note. W: Gerson Lodi-Riberto (ed.), Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Anthology (p. 5). World Weaver Press.

Lubawa, Katarzyna. (2019). Solarpunk – optymistyczna alternatywa dla cyberpunku. Pobrano z: https://www.researchgate.net/publication/341111163_Solarpunk_-_optymistyczna_alternatywa_dla_cyberpunku/link/5eaea696a6fdcc7050a4a54f/download (dostęp: 24.01.2022).

Oramus, Dominika. (2021). Nowe światy literackie: literaturoznawstwo współczesne a nauki ścisłe. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, 70, s. 139–168.

Piechota, Dariusz. (2015). W otchłani Alki. Dalsze losy Wokulskiego w świetle steampunku. W: Dariusz Piechota, Między utopią a melancholią. W kręgu nowoczesnej i ponowoczesnej literatury fantastycznej (s. 85–102). Lublin: Wydawnictwo Norbertinum.

Piechota, Dariusz. (2021). Wątki ekologiczne w prozie modernistów. Porównania, 29, s. 79–96.

Schneider-Mayerson, Matthew. (2017). Climate Change Fiction. W: Rachel Greenwald Smith (ed.), American Literature in Transition 2000–2010 (pp. 309–321). Cambridge: University Press.

Szleszyński, Bartłomiej. (2011). Komiksowe gry z wiekiem XIX. W: Ewa Paczoska, Bartłomiej Szleszyński (red.), Przerabianie XIX wieku. Studia (s. 346–270). Warszawa: PIW.

Trześniewska, Agnieszka. (2016). Podróż po steampunkowej Warszawie z powieścią Konrada T. Lewandowskiego „Orzeł bielszy niż gołębica”. W: Janina Szcześniak, Agata Skała (red.), Kanon i obrzeża realizmu (s. 221–234). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Ulibarri, Sarena. (2018). Preface. W: Gerson Lodi-Riberto (ed.), Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Anthology (pp. 1–3). World Weaver Press.

Williams, Rhys. (2019). This Shining Confluence of Magic and Technology: Solarpunk, Energy Imaginaries, and the Infrastructures of Solarity. Open Library of Humanities, 5(1):60, pp. 1–35. DOI: https://doi.org/10.16995/olh.329.

Wojnar, Irena. (1977). Wstęp. W: John Ruskin, Sztuka. Społeczeństwo. Wychowanie. Wybór pism (s. V–LXII). Wrocław: Ossolineum.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ff.2022.40.1.133-144
Data publikacji: 2022-09-29 11:56:07
Data złożenia artykułu: 2022-02-24 20:46:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1083
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1180

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Dariusz Piechota

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.