Częściowe zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2023 r., II CSKP 1273/22
Streszczenie w języku polskim
Glosowane postanowienie Sądu Najwyższego dotyczy problemu częściowego zrzeczenia się ograniczonego prawa rzeczowego, który nie był przedmiotem odrębnej wypowiedzi w dotychczasowej judykaturze. W powyższym orzeczeniu Sąd Najwyższy sformułował tezę wykluczającą wspomniane częściowe zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego, zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i treściowym. Stwierdził również, że oświadczenie woli o zrzeczeniu się służebności gruntowej prowadzi do wygaśnięcia tego prawa, jeśli obejmuje każdego ze współuprawnionych. Poczynione na tle art. 246 i art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny rozważania wskazały, że przytoczone stanowisko Sądu Najwyższego zasługuje na aprobatę, z tym jednak zastrzeżeniem, iż dopuszczalna wydaje się redukcja przedmiotu ograniczonego prawa rzeczowego obciążającego więcej niż jedną rzecz w drodze jednostronnej czynności prawnej uprawnionego. W glosie podkreślono także, że zrzeczenie się służebności gruntowej zwiększającej użyteczność całej lub oznaczonej części nieruchomości objętej współwłasnością wymaga zachowania zasad zarządu, którym podlega nieruchomość władnąca.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura:
Balwicka-Szczyrba M., Sylwestrzak A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126 – 352), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Berek M., [w:] Ustawa o własności lokali. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu B. Lac-koroński, Legalis 2024, wyd. 13.
Gniewek E., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, War-szawa 2021.
Gołębiowski K., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, War-szawa 2023.
Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego. Tom I. Część ogólna, red. S. Grzybowski, Os-solineum 1985.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2022.
Machnikowska A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2024.
Pisuliński J., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, War-szawa 2021.
Przyborowski Ł., Zrzeczenie się hipoteki, [w:] Nie tylko hipoteka … Zeszyt jubileuszowy dedy-kowany Profesorowi Jerzemu Pisulińskiemu, red. M. Kućka, K. Pałka, Warszawa 2015, s. 135 – 166.
Radwański Z., Olejniczak A., Grykiel J., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cy-wilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Swaczyna B., [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu wieczy-stoksięgowym. Komentarz, red. J. Pisuliński, Warszawa 2014.
Warciński M., Służebności gruntowe według Kodeksu cywilnego, Warszawa 2013.
Wolak G., Dopuszczalność częściowego zrzeczenia się służebności gruntowej. Glosa do posta-nowienia Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2023 r., II CSKP 1273/22, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2024, Nr 1, s. 93 – 110.
Zaradkiewicz K., [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1 – 44910, red. K. Pietrzy-kowski, Warszawa 2020.
Akty prawne:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 (t.j.) ze zm.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 (t.j.) ze zm.
Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, Dz.U. z 2025 r. poz. 341 (t.j.) ze zm.
Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, Dz.U. z 2021 r. poz. 1048 (t.j.) ze zm.
Orzecznictwo:
Wyrok SN z dnia 8 listopada 2007 r., III CSK 183/07, Lex Nr 469893.
Postanowienie SN z dnia 9 grudnia 2010 r., IV CSK 168/10, Lex Nr 898265.
Postanowienie SN z dnia 15 lutego 2018 r., I CSK 213/17, Lex Nr 2484713.
Postanowienie SN z dnia 9 lipca 2020 r., I CSK 257/17, Lex Nr 3084216.
Postanowienie SN z dnia 22 września 2020 r., I CSK 275/17, Lex Nr 3057421.
Postanowienie SN z dnia 15 października 2020 r., I CSK 353/17, Lex Nr 3119718.
Postanowienie SN z dnia 30 kwietnia 2021 r., I CSKP 93/21, Lex Nr 3270008.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/glosa.2025.4.19-27
Data publikacji: 2025-12-19 12:03:23
Data złożenia artykułu: 2025-06-19 12:49:37
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Glosa. Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.