Die Menschenrechte als Möglichkeitsbedingung der moralischen Freiheit. Der Versuch einer ontologischen Analyse der politischen Freiheit

Alicja Pietras

Abstract


Das Ziel des Artikels ist der Versuch einer eigenen ontologischen Analyse des Begriffs der politischen Freiheit unter Anwendung der Erkenntnisse und Betrachtungsweisen des Begriffs Freiheit (moralische und politische, negative und positive Freiheit) auf dem Boden der Philosophiegeschichte. Ich rekurriere unter anderem auf drei bekannte Entwürfe: 1. die Unterscheidung zwischen negativer und positiver politischer Freiheit (positive and negative liberty) von Isaiah Berlin; 2) historische Analysen von Hannah Arendt, die zwischen politischer Freiheit und Willensfreiheit (moralischer Wert) unterscheiden; 3) Nicolai Hartmanns Kritik des Kantischen Verständnisses der Freiheit als positiver Freiheit und seine eigenen Analysen der moralischen Freiheit als Phänomen des geistigen Lebens des Menschen. Zum Abschluss werden die  durchgeführten  Analysen zur  Begründung der These verwendet, dass Menschenrechte erster Generation eine Möglichkeitsbedingung der moralischen Freiheit des Menschen bilden.


Schlagworte


Freiheit; negative Freiheit; positive Freiheit; moralische Freiheit; politische Freiheit; Menschenrechte; Isaiah Berlin; Nicolai Hartmann

Literaturhinweise


Arendt, Hannah. Życie umysłu. Tłum. Hanna Buczyńska-Garewicz, Robert Piłat, Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2016.

Aron – Berlin – Arendt: Trzy głosy o wolności. Tłum. Komitywa we współpracy z CDN z Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo CDN, 1987.

Berger, Peter L., Thomas Luckmann. Społeczne tworzenie rzeczywistości. Tłum. Józef Niżnik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983.

Berlin, Isaiah. Cztery eseje o wolności. Tłum. Daniel Grinberg, Dorota Lachowska, Jerzy Łoziński. Warszawa: PWN, 1994.

Berlin, Isaiah. Wolność. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2017.

Galarowicz, Jan. W drodze do etyki odpowiedzialności, T. I. Fenomenologiczna etyka wartości (Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hindelbrand). Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 1997.

Galewicz, Włodzimierz. N. Hartmann. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza powszechna, 1987.

Hartmann, Nicolai. Möglichkeit und Wirklichkeit. Berlin: Walter de Gruyter, 1938.

Hartmann, Nicolai. Der Aufbau der realen Welt. Grundriss der allgemeinen Kategorienlehre. 3. Berlin: Walter de Gruyter, 1964.

Hartmann, Nicolai. Das Problem des Geistiges Seins. Untersuchungen zur Grundlegung der Geschichtsphilosophie und der Geisteswissenschaften. 2. Berlin: Walter de Gruyter, 1949.

Hartmann, Nicolai. Ethik. 4. Berlin: Walter de Gruyter, 1962.

Hartmann, Nicolai. Grundzüge einer Metaphysik der Erkenntnis. 4. Berlin: Walter de Gruyter, 1949.

Hartmann, Nicolai. Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja. Tłum. Jan Garewicz. Toruń: Wydawnictwo Comer, 1994.

Hartmann, Nicolai. Neue Wege der Ontologie (Teildruck aus Systematische Philosophie. 2.) Stuttgart: W. Kohlhammer Verlag, 1946.

Hartmann, Nicolai. Nowe drogi ontologii. Tłum. Leszek Kopciuch, Artur Mordka. Toruń: Rolewski, 1998.

Hartmann, Nicolai. Zur Grundlegung der Ontologie. Berlin: Walter de Gruyter, 1935.

Judycki, Stanisław. „Wolność i determinacja”. W: Wolność we współczesnej kulturze. Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej: KUL – Lublin 20-25 sierpnia 1996), 355–367. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1997.

Kłoskowska, Antonina. Kultura masowa. Krytyka i obrona. Warszawa: PWN, 1980.

Kłoskowska, Antonina. Socjologia kultury. Warszawa: PWN, 2007.

Kopciuch, Leszek. Człowiek i historia u Nicolaia Hartmanna. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2007.

Kopciuch, Leszek. Wolność a wartości. Max Scheler – Nicolai Hartmann – Dietrich von Hildebrand – Hans Reiner. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.

Kopciuch, Leszek. „Stosunek Nicolaia Hartmanna do Immanuela Kanta w kontekście zagadnień aksjologiczno-etycznych”. Estetyka i Krytyka 2012, nr 4 (26): 61–75.

Morgenstern, Martin. Nicolai Hartmann, Grundlinien einer wissenschaftlich orientierenten Philosophie. Tübingen und Basel: Franke Verlag, 1992.

Noras, Andrzej J. Nicolaia Hartmann koncepcja wolności woli. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 1998.

Pietras, Alicja. „Hans Wagner jako neoneokantysta”. Folia Philosophica 2018, vol. 39: 5–26.

Pietras, Alicja. „The Ontology of Procesual Being: Nicolai Hartmann’s Interpretation of Hegelian Dialectical Process”. Constructivist Foundations 14, nr 1 (2018): 62–64.

Stein, Edyta. „Przyczynowość psychiczna”. W: Edyta Stein, Filozofia psychologii i humanistyki. Tłum. Piotr Janik SJ, Marcin Baran SJ, Jolanta Gaca, 99–254. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2016.

Wagner, Hans. Philosophie und Reflexion. München-Basel: Ernst Reinhardt Verlag, 1959.

Zwoliński, Zbigniew. Byt i wartość i Nicolaia Hartmanna. Warszawa: PWN, 1974.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2019.28.131-164
Date of publication: 2020-02-14 19:50:37
Date of submission: 2019-10-25 19:26:12


Statistiken


Sichtbarkeit von Abstracts - 2285
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indikatoren



Refbacks

  • Im Moment gibt es keine Refbacks


Copyright (c) 2020 Alicja Pietras

Lizenz-URL: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/deed.pl