Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Transhumancyjne pasterstwo wołoskie w Dalmacji i jego wpływ na środowisko naturalne na początku XIX w. w oczach Francuzów
Streszczenie w języku polskim
Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, w jaki sposób tradycyjna gospodarka pasterska praktykowana przez znaczną część społeczeństwa Dalmacji była postrzegana przez francuską administrację w Dalmacji, która stała się częścią napoleońskiego Królestwa Włoch w 1806 r. i Prowincji Iliryjskich w 1809 r. Analiza opiera się on na dokumentach francuskich Archiwów Narodowych i francuskiego Ministerstwa Obrony, które powstały na użytek napoleońskich władz cywilnych i wojskowych. Artykuł skupia się przede wszystkim na kwestii postrzegania wpływu tradycyjnego pasterstwa wołoskiego na środowisko naturalne. Badanie pokazuje, że nawet jeśli Morlacy wydawali się być ostatnimi, którzy mogli być kojarzeni z praktykami szkodliwymi dla środowiska, to właśnie taki problem sygnalizowali francuscy administratorzy Dalmacji. Morlacy mieli głodować z powodu jałowości gleby, która opustoszała z powodu ich własnych działań (wypalanie trawy, wyrywanie korzeni, nadmierne wycinanie lasów) i nie byli w stanie zrozumieć, że są odpowiedzialni za własną nędzę.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
La vie économique des provinces illyriennes (1809–1813) suivi d'une bibliographie critique, ed. M. Pivec-Stele, Paris 1930.
Voltaire, Essai sur les mœurs et l’esprit de nations et les principaux faits de l’histoire depuis Charlemagne jusqu’au Louis XIII, in : Voltaire, Cuvres completes, vol. 16–19, Berne 1784.
Božić–Bužančić D., Europski fiziokratski pokret u južnoj Hrvatskoj u drugoj polovici XVIII. Stoljeća, “Historijski zbornik” 1992, 45.
Drobnjak D. et al., Morphometrical characterisation of Karakachan sheep from Stara Planina, Serbia, “Bulgarian Journal of Agricultural Science” 2015, 21, 6.
Duchet M., Anthropologie et histoire au siècle des Lumières, Paris 1971.
Fortis A., Voyage en Dalmatie, trad. M. Chapuis, Berne 1778.
Jedlowski D., Venecija i šumarstvo Dalmacije od 15. do 18. vijeka. Doktorska disertacija, Split: Institut za jadranske kulture i melioraciju krša, Split 1975.
Kerautret M., Napoléon et les Balkans, in: Les Provinces illyriennes dans l’Europe napoléonienne, ed. J.-O. Boudon, Paris 2015.
Knezović M., Morlak kao prirodni čovjek u djelima Alberta Fortisa, Ivana Lovrića i Balthasara Hacqueta, in: Triplex Confinium (1500.–1800.).
Ekohistorija – Zbornik radova, Književni krug Split, Zavod za hrvatsku povijest Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, eds. E. Ivetić, D. Roksandić, Split–Zagreb 2003.
Mirdita Z., Vlasi u historiografii, Zagreb 2004.
Novello E., Crime on the Border: Venice and the Morlacchi in the Eighteenth century, in: Constructing border societies on the Triplex Conflinium: International Project conference papers 2 "Plan and practice: how to construct a border society? The Triplex Confinium c. 1700–1750" (Graz, december 9–12, 1998), eds. D. Roksandić, N. Štefanec, Budapest 2000.
Saint-Armand, P., The Pursuit of Laziness: An Idle Interpretation of the Enlightenment, transl. J. Gage, Princeton 2011.
Sajkowski W., French image of the peoples inhabiting Illyrian Provinces, Warszawa–Bellrive-sur Allier 2018.
Sajkowski W., Les Morlaques de Justine Wynne Rosenberg–Orsini. Le prélude à la fascination romantique par le monde des Slaves du Sud et l’influence de Jean–Jacques Rousseau, in: Rousseau et Diderot: traduire, interpréter, connaître : actes du colloque organisé a Varsovie, 2–4 décembre 2013, ed. I. Zatorska, Warszawa: 2013.
Sajkowski W., Vlach Transhumant Economy at the Beginning of the 19th Century in Dalmatia and Bosnia in the French Perspective, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F” 2021, 76.
Štefanec N., Trgovina drvetom na Triplex Confiniumu ili kako izvući novac izsenjskih šuma, in: Triplex Confinium (1500.–1800.). Ekohistorija – Zbornik radova, Književni krug Split, Zavod za hrvatsku povijest Filozofskog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, eds. E. Ivetić, D. Roksandić, Split–Zagreb 2003.
Todorova M., Imaging Balkans, Oxford 2007.
Wolff L., Inventing Eastern Europe: The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment, Stanford 1994.
Wolff L., Venice and the Slavs: The Discovery of Dalmatia in the Age of Enlightenment, Stanford 2002.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.60.395-405
Data publikacji: 2025-11-28 08:32:11
Data złożenia artykułu: 2024-09-30 23:57:19
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Wojciech Sajkowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.