The Municipal Park and the Post-fortress Grounds in the Socio-historical Approach to Zamość in the Inter-war Period

Paulina Korneluk

Abstract


The aim of this article is to describe the creation of the Municipal Park in Zamość and show it in a new research approach. The topic of the origins of this park’s plan is relatively unknown in the Polish art history, while it is worth mentioning that in fact it is the first Polish municipal investment that includes the process of revitalizing Zamość and making it a monument-city during the inter-war period. This place had been previously explored, but the conservatorial context which initiated the period of interest in the history of the city, was never considered before.

On the basis of the collected archival material, and especially the correspondence between the designer, architect, city council, conservator and ministries, an interesting image of the city and its community emerges – community which begins to understand, after years of captivity, what a historical space is and how to preserve it for next generations. What is important, the creation of the park in Zamość is not properly appreciated today, because the first important conservators’ voices are not noticed – voices which made Zamość the object in artistic research.


Keywords


Zamość; park; Walerian Kronenberg; Edward Kranz; historic preservation; city walls; fortifications

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Archiwum Państwowe w Lublinie

Urząd Wojewódzki Lubelski, Wydział Komunikacyjno-Budowlany, sygn. 2754.

Archiwum Państwowe w Zamościu

Akta Miasta Zamościa 1915–1939, sygn. 536, 589, 590.

„Dziennik Literacki” 1864, 16.

Kołaczkowski K., Wspomnienia. Księga I 1793–1813, Kraków 1898.

Rataj M., Pamiętnik 1918–1927, Warszawa 1965.

Zachwatowicz J., O projekcie planu zagospodarowania przestrzennego Zamościa z 1939 r. (wspomnienie), w: Zamość miasto idealne. Studia z dziejów rozwoju przestrzennego i architektury, red. J. Kowalczyk, Lublin 1980.

Krasicki I., Dzieła poetyckie, t. 2, Warszawa 1804.

Sienkiewicz H., Potop, Warszawa 1976.

Binkowska I., Demolicje fortyfikacji i powstanie plant – integralność czy dezintegracja miasta średniowiecznego, w: Integracja i dezintegracja w krajobrazie miast i miasteczek, red. R. Eysymontt, Wrocław 2006.

Burnett G., Obraz obecnego stanu Polski, tłum. M. Urbański, Warszawa 2008.

Herbst S., Zachwatowicz J., Twierdza Zamość, Warszawa 1936.

Kalinowski T., O herb miasta Zamościa, „Kronika Powiatu Zamojskiego” 1918, 7.

Kędziora A., Zamojszczyzna między bramkami, Zamość 1993.

Kłossowski Z., Twierdza-Zamość, Zamość 1918.

Korneluk P., Koncepcje repolonizacji Zamościa w okresie międzywojennym, w: Sztuka Pograniczy. Studia z historii sztuki, red. L. Lameński, Lublin 2018.

Korneluk P., Zamość w okresie II Rzeczypospolitej – budowanie tożsamości a rewaloryzacja Starego Miasta, Wrocław 2018, maszynopis pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem dr hab. Agnieszki Zabłockiej-Kos, prof. UWr, i obronionej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kowalczyk J., Rekonstrukcja zabytków architektury w Zamościu, „Ochrona Zabytków” 1993, 46/3 (182).

Lorentz E., Nieznany plan posiadłości inżyniera wojskowego Roberta von Nolte na przedpolu Twierdzy Zamość, „Archiwariusz Zamojski” 2005, 4.

Misieczko-Rudnik S., Prace konserwatorskie w Zamościu w latach 1918–1939, Warszawa 1979.

Prek F.K., Czasy i ludzie, Wrocław 1959.

Przegon W., Zieleń ciągów komunikacyjnych Zamościa, Kraków 1998.

Przewodnik po Polsce w 4 tomach. Polska południowo-wschodnia, red. S. Lenartowicz, t. 1, Warszawa 1937.

Salve Mater Alama Polonia. Walerianowi Łukasińskiemu w hołdzie Ziemia Zamojska, Zamość 1927.

Sawa B., Dzieje zamojskiego parku, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny” 2004, 1–2 (78–79).

Sawa B., Zamość 1772–1866, t. 1, Tekst, Zamość 2018.

Sochaniewicz K., Geneza herbu miasta Zamościa, w: Biblioteka Archiwariusza Zamojskiego, t. 1, red. K. Czubara, A. Kędziora, B. Szyszka, Zamość 2017.

Sroczyńska B., Zamojskie skwery, ogrody i parki w XIX i XX wieku, w: Konserwatorska Teka Zamojska. Zamość w XIX stuleciu, red. B. Sroczyńska, Warszawa–Zamość 1986.

Stępniewska B., Ogrody Krakowa, Kraków 1977.

Szanior F., Wystawa planów parków i ogrodów, „Ogrodnik” 1924, 12–13.

Szykuła-Żygawska A., Nowe Materiały do biografii malarzy, sztycharzy, geometrów i architektów w Zamościu w XVIII wieku, „Archiwariusz Zamojski” 2014, 4.

Warda A., Dni Lublina, Zamościa i Lubelszczyzny (4–11 VI 1939 r.) – pierwsza impreza turystyczna w Lublinie. Organizacja, przebieg, efekty, „Rocznik Lubelski” 2017, 43.

Wojciechowski J., Historia powstania i rozwoju organizacji opieki państwowej nad zabytkami sztuki w Polsce, „Ochrona Zabytków Sztuki” 1930/1931, 1–2.

Żygawski J., Niezrealizowane projekty śródmieścia Zamościa w XIX i XX wieku na podstawie archiwalnych opracowań kartograficznych i planistycznych, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN oddział w Krakowie” 2015, 43.

Żywicki J., Jerzy Siennicki – pierwszy konserwator zabytków w Lublinie (1919–1930), „Lubelszczyzna” 1996, 1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.355-377
Date of publication: 2021-12-28 16:34:14
Date of submission: 2020-05-28 20:15:20


Statistics


Total abstract view - 1052
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 612

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Paulina Korneluk

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.