Hide
Show all
Email this article 
Technical Condition and Use of Some Former Monastery Buildings in the Podolia and Kiev Governorates in the Late 1850s and 1860s
Abstract
The article presents the technical condition and use of some of the buildings of the dissolved monasteries, as well as the castle in Bar, at the beginning of the second half of the 19th century in the Podolia and Kiev governorates of the Russian Empire. The basis for the analysis were the reports of the governor-general of Kiev, as well as the governors of Podolia and Kiev from 1859 and 1866, preserved in Russian and Ukrainian archives. On their basis, it was possible to discuss the fate of post-monastery buildings in Khodorkov, Dunajowce, and Gródek after subsequent waves of dissolution actions. Podolski, Janów Podolski, Jarmoliniec, Kupiń, Latyczów, Malejowce, Murafa (Murachwa), Szarawka, Teplik, Tywrów, Winnica and Zbrzyż. At that time, the condition of most of them was already bad, and despite demands made by district and governorate officials, no renovation works were undertaken, which meant that they fell into disrepair. The reports prepared in 1859 also presented the tragic fate of one of the few borderland castles – in Bar, which was completely destroyed by fire.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Polnoye sobranіe zakonov Rossіyskoy Imperіi, Sobranіe vtoroye, t. 7, 1832, Sankt Peterburg 1833 [Полное собраніе законов Россійской Имперіи, Собраніе второе, t. 7, 1832, Санкт Петербург 1833].
Polnoye sobraniye zakonovi Rossiyskoy Imperii s 1649 goda, t. 25, 1798–1799, [Sankt Peterburg] 1830 [Полное собрание законови Российской Империи с 1649 гоdа, t. 25, 1798–1799, [Санкт Петербург] 1830].
Polnoye sobraniye zakonovi Rossiyskoy Imperii s 1649 goda, t. 26, 1800–1801, [Sankt Peterburg] 1830 [Полное собрание законови Российской Империи с 1649 гоdа, t. 26, 1800–1801, [Санкт Петербург] 1830].
Polnoye sobraniye zakonovi Rossiyskoy Imperii s 1649 goda, t. 34, 1817, [Sankt Peterburg] 1830 [Полное собрание законови Российской Империи с 1649 гоdа, t. 34, 1817, [Санкт Петербург] 1830].
Ciesielski T., Książki poddane w 1841 r. cenzurze prewencyjnej. Przyczynek źródłowy do dziejów bibliotek klasztorów skasowanych na mocy ukazu z 1832 r. w guberniach zachodnich Imperium Rosyjskiego, „Hereditas Monasteriorum” 2014, 4.
Ciesielski T., Stan techniczny i wykorzystanie zabudowań po klasztorach skasowanych w guberni wołyńskiej w latach 1832–1853 w świetle raportu wołyńskiego gubernatora cywilnego z 1861 r., „Echa Przeszłości” 2019, 20, 2.
Gach P.P., Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1914, Lublin 1984.
Gach P.P., Struktury i działalność duszpasterska zakonów męskich na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska w latach 1773–1914, Lublin 1999.
Giżycki J.M., Spis klasztorów unickich Bazylianów w województwie wołyńskim, Kraków 1905.
Giżycki J.M., Z przeszłości zakonu bazyliańskiego na Litwie i Rusi, Lwów 1904.
Gwoździk Jolanta, Pokasacyjne losy księgozbiorów klasztornych na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, red. M. Derwich, t. III, Źródła. Skutki kasat XVIII i XIX w. Kasata w latach 1954–1956, Wrocław 2014.
Kałamajska-Saed M., Rosyjskie plany klasztorów skasowanych w roku 1832, t. 1–2, Warszawa 2021.
Klimecki M., Wojna krymska 1853–1856. Jak wywołano pierwszą wojnę globalną w Europie? Konflikt o cieśniny i dominację, Warszawa 2006.
Legieć J., Latawiec K., Prawobrzeżna Ukraina. Czasy Annienkowa i Bezaka (1864–1868), Kielce 2018.
Miławicki M., Inwentarze i spisy bibliotek klasztorów dominikańskich skasowanych w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w XIX w. Stan źródeł i miejsca ich przechowywania, „Hereditas Monasteriorum” 2012, 1.
Radwan M., Bazylianie w zaborze rosyjskim w latach 1795–1839, „Nasza Przeszłość” 2000, 93.
Radwan M., Zakony męskie na ziemiach zabranych w XIX wieku, Lublin 2004.
Rosowski W., Losy zakonników z klasztorów rzymskokatolickich na Ukrainie Prawobrzeżnej, w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. I, Geneza. Kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego, red. M. Derwich, Wrocław 2014.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. I–XV, Warszawa 1880–1895.
Tarle E., Wojna krymska, t. 1–2, Warszawa 1953.
Tomczak A., Pretwicz (Pretwic) Jakub, w: Polski słownik biograficzny, t. 28, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984–1985.
Ukaz względem zniesienia klasztorów uznanych za nieużyteczne lub niekompletne w stronach zachodnich Cesarstwa, Luty 1832, w: Zbiór wiadomości o kościele i religii katolickiej w Cesarstwie Rossyjskiem a szczególniej w prowincyach od Polski przyłączonych od czasu pierwszego rozbioru Polski aż do końca panowania cesarza Alexandra I i początków panowania Mikołaja I / Wiadomości do dziejów Kościoła i religii katolickiej w krajach panowaniu rossyjskiemu podległych, cz. 2, wyd. S. Szantyr Poznań 1843.
Urzędnicy podolscy XIV–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, oprac. E. Janas et al., Kórnik 1998 (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku, red. A. Gąsiorowski, t, III, z. 3).
Wolski M., Potoccy herbu Pilawa do początku XVII wieku. Studium genealogiczno-własnościowe, Kraków 2013.
Wołyniak [Jan Marek Giżycki], Zniesione kościoły i klasztory rzymskokatolickie przez rząd rosyjski w wieku XIX w diecezji łuckiej, żytomierskiej i kamienieckiej (gub. wołyńskiej, kijowskiej i podolskiej), „Nova Polonia Sacra” 1928, 1.
Monastyr’ frantsiskantsev i kostël Uspeniya Devy Marii. Chast’ 2. 17–18 stoletiya [Монастырь францисканцев и костёл Успения Девы Марии. Часть 2. 17–18 столетия], https://kamienec.livejournal.com/64303.html [dostęp: 2.02.2023].
Monastyr’ frantsiskantsev i kostël Uspeniya Devy Marii. Chast’ 3. 18–21 stoletiya [Монастырь францисканцев и костёл Успения Девы Марии. Часть 3. 18–21 столетия], https://kamienec.livejournal.com/64813.html [dostęp: 2.02.2023].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.1249-1292
Date of publication: 2024-10-22 08:46:25
Date of submission: 2023-05-31 21:42:28
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Tomasz Ciesielski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.