”Random and Hostile People, Career-Makers, Morally Derailed Informers and Declarants”. The Image of the Members of the Polish Workers’ Party in the Lubelskie Voivodeship As Emerging from the Cases in the Voivodeship Commission for Party Control of PWP in Lublin in the Years 1945–1948

Michał Jan Bednarczyk

Abstract


The end of the warfare led to the beginning of efforts of the Polish Workers’ Party to take control in every area of life. Achieving this goal required the transformation of the underground organisation into a party capable of governing the state. Maintaining the obedience of its members was one of the priorities of the party’s leadership. The body responsible for detecting and punishing offences was the Central Commission for Party Control which ruled over the voivodeship commissions. The aim of the article is to present a sociological overview of PWP activists who were in the range of interest of the Voivodeship Party Control Commission in Lublin, using statistical methods showing, e.g. their age, profession or party experience. The analysis of the issued decisions and their motives will show what violations were recorded, what penalties were applied and will facilitate the understanding of the party’s problems in the first years of the “People’s Rule”. Most of 1,358 cases originated in Lublin where the Voivodeship Party Control Commission had the greatest influence. The highest percentage of the penalised people were young activists with short party experience the majority of whom lived off manual labour, although many of them held party and administrative positions. Almost the same number of cases were closed with exclusion and discontinuance of proceedings, some of the applications were untruthful. The members of the Commission tried to fulfil their educational duties, as evidenced by the number of penalties for breach of order. The most common offenses were drunkenness, violation of party discipline and material abuse, there were also frequent cases of cooperation with the independence underground and crimes from the occupation period, which shows the insufficient knowledge of the leadership about the past of the activists. The Voivodeship Party Control Commission, being aware of its few staff, sometimes withdrew from the exclusion of the activists performing their functions, tolerating them until the party found the right candidates for these positions. Conclusions appear to be unfavourable for the party, however, it should be noted that in comparison with the total number of members of the Polish Workers’ Party in the voivodeship, the number of accused persons seems to be small.


Keywords


Voivodeship Commission for Party Control, Polish Workers’ Party (PPR), Provincial Committee in Lublin, Polish history 1944–1956, organs of party control

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych w Warszawie:

Polska Partia Robotnicza. Komitet Centralny w Warszawie:

sygn. 295/IV-1 Plenarne posiedzenia CKKP

sygn. 295/IV-2 Narady i odprawy CKKP – protokoły i sprawozdania

sygn. 295/IV-3 Sprawozdania opisowe i statystyczne, plany pracy, uchwały i orzeczenia, komunikaty, korespondencja.

Archiwum Państwowe w Lublinie:

Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie:

sygn. 5 Protokoły plenarnych posiedzeń [Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lu-blinie odbytych w okresie 1946–1948]

sygn. 9 Protokoły posiedzeń Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lu-blinie 1948

sygn. 19 Sprawozdania [Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lublinie] 1948

sygn. 22 Protokoły z posiedzeń Sekretariatu [Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lu-blinie] 1947

sygn. 23 Protokoły z posiedzeń Sekretariatu [Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lu-blinie] 1948

sygn. 443 Sprawozdania miesięczne WKKP [za okres 1945–1947]

sygn. 444 Sprawozdania miesięczne WKKP 1948

sygn. 446 [Rejestr] „Sprawy załatwione” Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyj-nej [w latach 1945–1947]

sygn. 447 [Rejestr] „Sprawy wchodzące”, Sprawy zakończone [1947–1948(1949)]

sygn. 477 [Rejestr] „Sprawy wchodzące”, Sprawy zakończone [1947–1948]

sygn. 483 Biuletyn Informacyjny Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej przy KC PPR.

Źródła drukowane

Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. A. Kochański, Warszawa 2001.

Statut Polskiej Partii Robotniczej uchwalony na I. Zjeździe PPR, Wrocław 1947.

Wytyczne dla pracy Komisji Kontroli Partyjnej, Warszawa 1950.

Opracowania

Barnaszewski B., Polityka PPR wobec zalegalizowanych partii i stronnictw, Warszawa 1996.

Drabik R., Polska Partia Robotnicza, Gwardia Ludowa – Armia Ludowa na Lubelszczyźnie 1942–1944, w: Polska Partia Robotnicza – Gwardia Ludowa/Armia Ludowa na ziemiach polskich 1942–1944/1945, red. K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2013.

Drabik R., Polska Partia Robotnicza na Lubelszczyźnie (1944–1948). Przyczynek do badań nad działalnością, strukturami i kadrami, w: Polska Partia Robotnicza 1944–1948. Studia i szkice, red. M. Krzysztofiński, Rzeszów 2014.

Fiedorczyk P., Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym. Studium historycznoprawne, Białystok 2002.

Komunistyczne amnestie lat 1945–1947 – droga do „legalizacji” czy zagłady?, red. W. Muszyński, Warszawa 2012.

Kosiński K., Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka – obyczaje – szara strefa – patologie, Warszawa 2008.

Libera P., Członkowie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR, w: Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło, M. Żukowski, Warszawa–Lublin 2015.

Libera P., Marcel Reich-Janicki przed Centralną Komisją Kontroli Partyjnej (1950–1957), „Zeszyty Historyczne” 2009, 167.

Olszewski E., Polska Partia Robotnicza na Lubelszczyźnie 1942–1948, Lublin 1979.

Osęka P., Kartoteka spraw Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej – rekonesans archiwalny, w: Od Piłsudskiego do Wałęsy. Studia z dziejów Polski z XX wieku, red. K. Persak et al., Warszawa 2008.

Osęka P., Sumienie partii. Rola i znaczenie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej, w: PZPR jako machina władzy, red. D. Stola, K. Persak, Warszawa 2012.

Pasko A., Kulisy władzy ludowej w województwie białostockim (1948–1956). Organizacja, główne kierunki działania KW PZPR, Białystok 2001.

PZPR jako machina władzy, red. D. Stola, K. Persak, Warszawa 2012.

Sekściński B., Ogniwo terroru. Delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w Lublinie, Warszawa 2012.

Słabek H., O społecznej historii Polski 1945–1989, wyd. 2 uzup., Warszawa 2015.

Szumiło M., Elita Polskiej Partii Robotniczej (1945–1948). Portret historyczno-socjologiczny, w: Polska Partia Robotnicza 1944–1948. Studia i szkice, red. M. Krzysztofiński, Rzeszów 2014.

Szumiło M., Kierownictwo Polskiej Partii Robotniczej (1945–1948) – portret historyczno-socjologiczny, „Kwartalnik Historyczny” 2014, 2.

Witalec R., Funkcjonowanie, struktura organizacyjna oraz zasób aktowy WKKP przy KW PZPR w Rzeszowie w latach 1957–1986, „Prace Historyczno-Archiwalne” 1996, 4.

Witalec R., Struktura organizacyjna i działalność Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej przy KW PZPR w Rzeszowie w latach 1949–1956, „Prace Historyczno-Archiwalne” 1995, 3.

Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944–1947, Kraków 2012.

Zawadka K., Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie 1948–1956. Struktura – ludzie – mechanizm funkcjonowania, Lublin 2014.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2018.45.243-285
Date of publication: 2018-06-29 13:18:01
Date of submission: 2018-06-29 12:25:00


Statistics


Total abstract view - 1320
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 565

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Michał Jan Bednarczyk

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.