Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Obraz przywódcy narodowego: Fryderyk II, Otto von Bismarck i Paul von Hindenburg na ilustracjach do ich popularnych biografii
Streszczenie w języku polskim
Przedmiotem niniejszego artykułu jest sposób, w jaki ilustracje do popularnych biografii przywódców Niemiec, wydawanych od połowy XIX do początków XX w., dążyły do kształtowania postrzegania tych postaci politycznych przez czytelników-widzów. Autorka analizuje problem poprzez porównanie ilustracje Adolpha Menzla do Historii Fryderyka Wielkiego (1840) i Dzieł Fryderyka Wielkiego (1843–1849) z rysunkami Arthura Kampfa do książek Bismarck. Obraz jego życia i pracy (1917) Dietricha Schäfera i Hindenburg-Niemiec (1932) Waltera Bloema, które powstały pod dużym wpływem twórczości Menzela. W artykule zademonstrowano ciągłość tematyczną i stylistyczną pomiędzy trzema seriami obrazów oraz ich implikacje ideologiczne. Uwaga Autorki skupia się na schematyzacji, mitologizacji i sakralizacji wizerunków publicznych niemieckich przywódców. Artykuł omawia, w jaki sposób charakterystyczne dla gatunku połączenie treści werbalnych i wizualnych uczyniło z niego skuteczne narzędzie ideologiczne. Dodatkowo zarysowano kilka sposobów, w jakie rozwój fotografii i masowe budowanie pomników rzeźbiarskich w omawianym okresie wpłynęło na popularne historiografie ilustrowane.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Bloem W., Hindenburg der Deutsche. Mit 57 Zeichnungen auf 48 Tafeln und im Text von Arthur Kampf, Berlin 1932.
Frederick II, King of Prussia, Die Werke Friedrichs des Großen in deutscher Übersetzung, red. G.B. Volz, t. 1–10, Berlin 1913–1914.
Hofmann R., Röhling C., Otto von Bismarck: Ernstes und Heiteres aus dem Leben des Grossen Kanzlers, Berlin 1897.
Hagen von M., Das Bismarckbild der Gegenwart: Bismarck in der Literatur 1915–1927, „Zeitschrift für Politik” 1929, 18.
Kampf A., Aus meinem Leben, Aachen 1950.
Kugler F., Geschichte Friedrichs des Großen. Gezeichnet von A. von Menzel, Leipzig 1840.
Menzel A., Pietsch L., Illustrationen zu den Werken Friedrichs des Großen, t. 1–2, Berlin 1886.
Schäfer D., Bismarck: Ein Bild seines Lebens und Wirkens. Mit Textzeichnungen von Arthur Kampf, t. 1–2, Berlin 1917.
Weicker A., Zu Bismarck Gedächtnis. Mit neun Abbildungen aus „Dietrich Schäfer, Bismarck” mit Textzeichnungen von Arthur Kampf, „Daheim” 1917, 53, 26.
Barthes R., Image-Music-Text, London 1977.
Bredekamp H., Image Acts. A Systematic Approach to Visual Agency, Berlin–Boston 2018.
Burke P., Eyewitnessing. The Uses of Images as Historical Evidence, London 2001.
Burke P., Varieties of Cultural History, Ithaca–New York 1997.
Burke P., What is Cultural History? Cambridge–Malden 2008.
Chapeaurouge de D., Menzels Friedrichbilder im „Historischen Genre”, w: Historienmalerei in Europa. Paradigmen in Form, Funktion und Ideologie, red. E. Mai, Mainz 1990.
Elements of Reading in the Era of Print Saturation, Multigraph Colleqctive, Chicago–London 2018.
Erben D., Denkmal, w: Handbuch der politischen Ikonographie, red. U. Fleckner, M. Warnke, H. Ziegler, München 2011.
Flood C.G., Political Myth. A Theoretical Introduction, London–New York 2013.
Forster-Hahn F., Adolph Menzel’s „Daguerreotypical” Image of Frederick the Great: A Liberal Bourgeois Interpretation of German History, „The Art Bulletin” 1977, 59, 2.
Frankel R., Bismarck’s Shadow: The Cult of Leadership and the Transformation of the German Right, 1898–1945, Oxford–New York 2005.
Gell A., Art and Agency. An Anthropological Theory, New York City 1998.
Gerwarth R., The Bismarck Myth: Weimar Germany and the Legacy of the Iron Chancellor, Oxford–New York 2005.
Goltz von der A., Hindenburg. Power, Myth, and the Rise of the Nazis, Oxford–New York 2009.
Jefferies M., Imperial Culture in Germany, 1871–1918, New York 2003.
Lenman R., Artists and Society in Germany, 1850–1914, Manchester–New York 1997.
Maurer K., Visualizing the Past: The Power of the Image in German Historicism, Berlin–Boston 2013.
Mitchell W.J.T., Picture theory: Essays on Verbal and Visual Representation, Chicago 1994.
Mitchell W.J.T., What Do Pictures Want? The Lives and Loves of Images, Chicago–London 2005.
Morris R.F., From Weimar Philosemite to Nazi Apologist: The Case of Walter Bloem, Lewiston–New York 1988.
Münkler H., Die Deutschen und ihre Mythen, Berlin 2009.
Paletcheck S., Why Analyse Popular Historiographies? [Introduction], w: Popular Historiographies in the 19th and 20th Centuries: Cultural Meanings, Social Practices, red. S. Paletschek, Oxford–New York 2011.
Panofsky E., Meaning in the Visual Arts, New York 1955.
Paul G., ObrazoWŁADZA, w: Historia wizualna – obrazy w dyskusjach niemieckich historyków, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2020.
Schroyen A., Arthur Kampf (1864–1950). Eine deutsche Künstlerkarriere zwischen Kaiserreich und Nationalsozialismus, Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Philosophie, Düsseldorf 2022.
Sitzia E., Art in Literature, Literature in Art in 19th Century France, Newcastle upon Tyne 2012.
Springer P., Hand, w: Handbuch der politischen Ikonographie, red. U. Fleckner, M. Warnke, H. Ziegler, München 2011.
Zechlin E., Der Inbegriff des germanischen Menschen: Das Bismarck-Bild 1915: Eine Mischung von Sage und Mythos, „Die Zeit” 1965, 14.
Warnke M., Politische Ikonographie, w: Die Lesbarkeit der Kunst: Zur Geistes-Gegenwart der Ikonologie, red. A. Beyer, Berlin 1992.
Wohlfeil R., Refleksje metodyczne o obrazoznawstwie historycznym, w: Historia wizualna – obrazy w dyskusjach niemieckich historyków, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2020.
Ay K-l., Schäfer, Dietrich, w: Neue Deutsche Biographie, 2005, https://www.deutsche-biographie.de/pnd118794841.html#ndbcontent [dostęp: 14.10.2023].
Basse-Soltau U., Reimar Johannes Martin Hobbing, w: Ostfriesische Landschaft, https://bibliothek.ostfriesischelandschaft.de/wp-content/uploads/sites/3/dateiarchiv/2222/Hobbing-Reimar.pdf [dostęp: 14.10.2023].
Camphausen W., Otto von Bismarck and Napoleon III after the Battle of Sedan in 1870, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/BismarckundNapoleonIII.jpg [dostęp: 14.10.2023].
Holzwart V., Bismarck Im Portait Und Im Ersten Weltkrieg, 2015, http://bismarckmythos1915.de/?p=325 [dostęp: 14.10.2023].
Kresin A-K., „Der Alte Geist Lebt Noch”, 2015, http://bismarckmythos1915.de/?p=579 [dostęp: 14.10.2023].
Kresin A-K., „Wir Deutsche[n] Fürchten Gott, Sonst Nichts Auf Der Welt”, 2015. http://bismarckmythos1915.de/?p=576 [dostęp: 14.10.2023].
Sitzia E., Illustration is everyone’s mother tongue: The Role of Illustration in Individual Identity Formation, Inaugural lecture, Universiteit van Amsterdam, 2018, http://cf.bc.uva.nl/download/oraties/oraties_2018/Sitzia_Emilie.pdf [dostęp: 14.10.2023].
Sousa de J., Postkarten. Der Bismarck-Mythos auf Postkarten, 2015, http://bismйarckmythos1915.de/?p=311 [dostęp: 14.10.2023].
Zimmermann O., Postkarten. Militär Und Propaganda, 2015, http://bismarckmythos1915.de/?p=22 [dostęp: 14.10.2023].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.1293-1325
Data publikacji: 2024-10-22 08:46:27
Data złożenia artykułu: 2023-10-23 15:23:16
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Yuliia Kizyma
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.