Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Nowi obywatele Krakowa i Lwowa z miast województwa lubelskiego w XV-XVI wieku
Streszczenie w języku polskim
Tekst został oparty na księgach przyjęć do prawa miejskiego w Krakowi i we Lwowie. Wynika z nich, że w tym okresie zaledwie 95 lublinian uzyskało prawo miejskie w Krakowie i 64 we Lwowie, trzykrotnie mniej niż w analogicznym okresie z województwa sandomierskiego. W XV w. dominowała imigracja w kierunku Krakowa, który był też bardziej popularny w trzeciej i czwartej dekadzie XVI w., a także w latach 1580-1611. Natomiast do Lwowa przenosili się lublinianie na stałe dopiero od drugiej dekady XV w., przy czym najwięcej osiadło ich tam w latach 1541-1550, kiedy imigracja do Krakowa zamarła (zapewne z powodu szalejącej tam zarazy). Niemniej jednak od połowy XVI w. napływ mieszczan z województwa lubelskiego do Lwowa był znacząco wyższy, niż wcześniej. Przeważała imigracja z Lublina, ale przenosili się też mieszczanie z 22 innych miast województwa lubelskiego. Przeważali rzemieślnicy. Autor rozpatruje również inne kierunki imigracji, m. in. Warszawę i miasta małopolskie, ale dochodzi do wniosku, że imigracja z miast województwa lubelskiego była niska, co wynikało z opóźnienia procesów urbanizacyjnych i być może atrakcyjności samego Lublina.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Album civium Civitatis Antiquae Varsoviae. Księga przyjęć do prawa miejskiego Starej Warszawy 1506–1586, oprac. A. Bartoszewicz, Warszawa 2000.
Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388–1783, t. 1–2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa 2005.
Corpus Academicum Cracoviense, Elektorniczna baza studentów i profesorów Uniwersytetu Krakowskiego w okresie staropolskim 1363–1780, https://cac.historia.uj.edu.pl/ [dostęp: 20.07.2023].
Księga kryminalna miasta Krakowa z lat 1554–1625, wyd. W. Uruszczak, M. Mikuła, A. Korabowicz, Kraków 2013.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Bochni 1531–1656, wyd. F. Kiryk, Wrocław 1979.
Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392–1506. Libri iuris civilis Cracoviensis 1392–1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków 1913.
Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1507–1572. Libri iuris civilis Cracoviensis 1507–1572, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków 1993.
Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1573–1611. Libri iuris civilis Cracoviensis 1573–1611, wyd. A. Kiełbicka, Z. Wojas, Kraków 1994.
Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402–1541, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, Warszawa 2011.
Raietska knyha mista Lvova (1460–1506), wyd. M. Kapral, B. Petryshak/ Liber consulum civitatis Leopoliensis (1460–1506), wyd. M. Kapral, B. Petryshak, Lviv 2020 [Раєцька книга міста Львова (1460–1506), wyd. М. Капраль, Б. Петришак/Liber consulum civitatis Leopoliensis (1460–1506), wyd. M. Kapral, B. Petryshak, Львів 2020].
Bajer P.P., Scots in the Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th to 18th Centuries. The Formation and Disappearance of an Ethnic Group, Brill 2012.
Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
Charewiczowa Ł., Handel średniowiecznego Lwowa, Lwów 1925.
Chmiel A., Domy krakowskie. Ulica Floriańska, cz. 1, Biblioteka Krakowska nr 53, Kraków 1917.
Chojęta M., Elita lubelskiej gminy miejskiej od XIV do połowy XVI wieku, Lublin 2008, maszynopis rozprawy doktorskiej.
Jawor G., Imigranci ruscy i wołoscy we wsiach województwa lubelskiego w późnym średniowieczu (XIV–XV w.), „Annales UMCS. Sectio F” 1988/1989, 43/44.
Jawor G., Migracje wołoskie w Europie Środkowej w późnym średniowieczu i u progu epoki nowożytnej, w: Wędrówka i etnogeneza w starożytności i w średniowieczu, red. M. Salamon, J. Strzelczyk, Kraków 2004.
Kiryk F., Cechowe rzemiosło metalowe, Kraków 1973.
Kiryk F., Leśniak F., Mieszkańcy, w: Dzieje Sandomierza XVI–XVIII w., t. 2, cz. 1, W okresie świetności, red. F. Kiryk, Warszawa 1993.
Kordas M., Migracje i przemieszczenia chłopów do miast ziemi lubelskiej w XV–XVI wieku, Lublin 2013, maszynopis rozprawy doktorskiej.
Kowalski W., Wielka imigracja. Szkoci w Krakowie i Małopolsce w XVI – pierwszej połowie XVII wieku, Kielce 2010.
Kurkowska-Budzan M., Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych, Kraków 2003.
Łoziński W., Złotnictwo lwowskie XV.–XVII., Lwów 1912.
Łozowski P., Rynki obrotu pieniężnego i nieruchomościami w Warszawie okresu XV i początków XVI wieku, Białystok 2020.
Myśliński K., Lublin a handel Wrocławia z Rusią, „Rocznik Lubelski” 1960, 3.
Noga Z., Die Migration der Deutschen nach Krakau in der vorindustriellen Zeit, w: Zwischen der Geschichte von Ereignissen, Phänomenen und Prozessen. Länder, Regionen und Städte und ihre weltlichen und geistlichen Einwohner:innen, red. R. Skowrońska, Brill 2023.
Noga Z., Do Krakowa czy Lwowa? Przybysze z miast województwa sandomierskiego w wiekach od XV do XVI, w: Historia i dziedzictwo: księga jubileuszowa z okazji 45 rocznicy święceń kapłańskich i 70 rocznicy urodzin ks. prof. dra hab. Jacka Urbana, red. R. Tyrała et al., Kraków 2023.
Noga Z., Italians In The City Of Cracow's Authorities In The Sixteenth To Eighteenth Centuries, „Acta Poloniae Historica” 2019, 119.
Pietrusiński J., Złotnicy krakowscy XIV–XVI wieku i ich cech, Warszawa 2000.
Quirini-Popławska D., Rola i znaczenie działalności Włochów w Krakowie od średniowiecza do XVIII wieku, w: Kraków międzynarodowy, red. Z. Noga, Kraków 2017.
Szczygieł R., Gmiterek H., Dymel P., Lublin. Dzieje miasta, t. 1, Od VI do końca XVIII wieku, Lublin 2008.
Szewczyk R., Ludność Lublina w latach 1583–1650, Lublin 1947.
Wyżga M., Homo movens. Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku, Kraków 2019.
Żurkowa R., Udział Żydów krakowskich w handlu książką w pierwszej połowie XVII wieku, w: Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego, red. F. Kiryk, Przemyśl 1991.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.459-474
Data publikacji: 2024-10-22 08:45:16
Data złożenia artykułu: 2023-11-05 21:14:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Zdzisław Noga
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.