Ukraina w poszukiwaniu wolności – od Rewolucji Godności do wyborów parlamentarnych w 2014 roku

Аннотация

W artykule wstępnej analizie poddano stan demokracji na Ukrainie, relacje pomiędzy władzą a społeczeństwem, zaprezentowano poziom zaufania obywateli do prezydenta, Rady Najwyższej, rządu, sił zbrojnych, milicji, służby bezpieczeństwa, prokuratury, sądów, władz lokalnych, organizacji pozarządowych, związków zawodowych, Kościoła i środków masowego przekazu. Przytoczone dane wskazują na niski poziom zaufania do instytucji państwowych, organów ścigania, sądownictwa oraz pokazują znacznie wyższy poziom zaufania obywateli do instytucji niepaństwowych. Niewystarczający poziom demokracji doprowadził na Ukrainie do wzrostu nastrojów antyrządowych i protestów społecznych. Niezadowolenie społeczne było skierowane przeciwko rosnącym wpływom oligarchów, korupcji na wszystkich poziomach relacji społecznych, presji w stosunku do małych i średnich przedsiębiorstw, niezdecydowaniu władz w zakresie wyboru strategicznego kierunku rozwoju państwa (Unia Europejska, Unia Celna). Publikacja przedstawia przyczyny, które skłoniły obywateli do udziału w protestach na Majdanie. Do najważniejszych należą: brutalne rozpędzenie demonstrantów na Placu Niepodległości, represje, rezygnacja Wiktora Janukowycza z podpisania umowy stowarzyszeniowej z UE, oczekiwania zmiany poziomu życia na Ukrainie. Ważnym czynnikiem okazało się dążenie społeczeństwa na Ukrainie do wymiany władzy. Główne wymagania stawiane przez demonstrantów na Majdanie to dymisja Janukowycza i przedterminowe wybory prezydenckie, podpisanie umowy stowarzyszeniowej z UE, rozwiązanie Rady Najwyższej i rozpisanie przedterminowych wyborów parlamentarnych, a także dymisja rządu. Ponadto wielu uczestników Majdanu opowiedziało się za odpowiedzialnością karną skorumpowanych urzędników, uwolnieniem Julii Tymoszenko i zmianą konstytucji, tzn. za powrotem do reformy konstytucyjnej z 2004 r. ograniczającej uprawnienia prezydenta. W artykule przedstawiono wyniki przedterminowych wyborów prezydenckich i parlamentarnych, których przeprowadzenie na podstawie starego prawa wyborczego istotnie nie zmieniło systemu politycznego, co nie odpowiada interesowi społecznemu. Pomimo zachodzących zmian duża część mieszkańców Ukrainy nie dokonała przewartościowań i ponownie zagłosowała w wyborach na regionalne klany oligarchiczne i rosyjskich lobbystów.