Wyślij tekst przez e-mail Definicje kognitywne osoby niepełnosprawnej intelektualnie – na wybranych przykładach
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy umiejętności definiowania takich pojęć jak: piękno – brzydota, szczęście – nieszczęście, miłość – nienawiść, mądrość – głupota przez osobę dorosłą niepełnosprawną intelektualnie w stopniu lekkim. W celu opisu znaczenia wyrazu wybrano metodologię kognitywną, która w sposób szczególny znajduje zastosowanie w badaniach możliwości osób niepełnosprawnych intelektualnie w zakresie rozumienia (konceptualizacji) pojęć, ponieważ pozwala zobrazować, w jaki sposób człowiek, u którego czynności poznawcze są wykształcone nieco inaczej, interpretuje świat w swoisty sposób, jaki typ wiedzy zorganizowanej w formie reprezentacji poznawczej wykorzystuje w celu ustalenia znaczenia wyrazu. Materiał leksykalny został zebrany w trakcie rozmowy kierowanej, ponieważ zaprezentowano stanowisko, zgodnie z którym „język działa” tylko podczas rozmowy, gdyż treści są wciąż „negocjowane, przetwarzane i kreowane”.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Apresjan J., Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrocław 1980.
Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
Bartmiński J., Styl potoczny, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Bernstein B., Struktura języka i struktura społeczeństwa, [w:] Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa 1980.
Borowiec H., Dziecięce rozumienie świata (studium lingwistyczne), Lublin 2014.
Chomsky N., Syntactic Structures, Massachusetts 1957.
Dagiel M., Dialogi niepodjęte, [w:] Światy dziecięcych znaczeń, red. D. Klus-Stańska, Warszawa 2004.
Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, Kraków 1993.
Grabias S., Język, poznanie, interakcja, [w:] Język, interakcja, zaburzenia mowy. Metodologia badań, red. T. Woźniak, A. Domagała, t. 2, Lublin 2007.
Grabias S., Język w diagnozowaniu logopedycznym, [w:] Język i wychowanie. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej Profesor Kazimiery Krakowiak, red. E. Domagała-Zyś, A. Borowicz, R. Kołodziejczyk, Lublin 2016.
Grabias S., Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin 2012.
Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Warszawa 2017.
Kaczorowska-Bray K., Zaburzenia komunikacji językowej w grupie osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Diagnoza i terapia logopedyczna osób z niepełnosprawnością intelektualną, red. J. Błeszyński, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk 2012.
Kostrzewski J., Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo, [w:] Upośledzenie umysłowe, red. K. Kirejczyk, Warszawa 1981.
Kościelska M., Oblicza upośledzenia, Warszawa 1995.
Krause A., Człowiek niepełnosprawny wobec przeobrażeń społecznych, Kraków 2005.
Krzemińska D., Język i dyskurs codzienny osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2012.
Lyons J., Semantyka 1, Warszawa 1984.
Maćkiewicz J., Nienaukowy i naukowy obraz morza. Na przykładzie języka polskiego i angielskiego, Gdańsk 1991.
Marody M., Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania, Warszawa 1987.
Maturana H.R., Varela F.J., The Tree of Knowledge. The Biological Roots of Human Understanding, Boston–London 1998.
Niesporek-Szamburska B., Językowy obraz pór roku i tradycji kulturowych w twórczości dzieci, Katowice 2004.
Ostrowska U., Dialog w pedagogicznym badaniu jakościowym, Kraków 2000.
Panasiuk J., Językowe rozumienie świata. Od kodu polikonkretnego do hierarchicznego, „Prace Językoznawcze” 2017, z. 3.
Pluta-Wojciechowska D., O badaniach logopedycznych. Refleksje naukowa i praktyczna, [w:] Metodologia badań logopedycznych. Z perspektywy teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk 2015.
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996.
Schütz A., Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania, [w:] Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, red. E. Mokrzycki, Warszawa 1984.
Szczepska-Pustkowska M., Tropami dziecięcych pytań filozoficznych, [w:] Światy dziecięcych znaczeń, red. D. Klus-Stańska, Warszawa 2004.
Święcicka M., Kreacja dialogu potocznego we współczesnej polskiej prozie dla młodzieży, Bydgoszcz 1999.
Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.
Tischner J., Filozofia współczesna, Kraków 1991.
Tokarski R., Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin 2014.
Tokarski R., Żeby w życiu było więcej życia (Rozmowa Profesor Anny Pajdzińskiej z Profesorem Ryszardem Tokarskim), [w:] Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe, red. D. Filar, P. Krzyżanowski, Lublin 2017.
Upośledzenie w społecznym zwierciadle, red. A. Gustavsson, E. Zakrzewska-Manterys, Warszawa 1997.
Wierzbicka A., Nazwy zwierząt, [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1993.
Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, Warszawa 1972.
Wiśniewska-Kin M., „Chcieć, pragnąć, myśleć, wiedzieć” – rozumienie pojęć przez dzieci, Kraków 2007.
Załazińska A., Niewerbalna struktura dialogu. W poszukiwaniu polskich wzorców narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, Kraków 2006.
Zawisławska M., Obraz wszechświata w języku naukowym, [w:] Na językoznawczych ścieżkach. Prace podarowane Profesorowi Jerzemu Podrackiemu, red. A. Mikołajczuk, R. Pawelec, Warszawa 2007.
Żydek-Bednarczuk U., Struktura tekstu mowy potocznej, Katowice 1994.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/en.2018.3.65-83
Data publikacji: 2019-01-13 11:07:13
Data złożenia artykułu: 2018-03-29 18:21:30
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2019 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.