On the Russian Europe

Ольга Фрoлoва

Abstract


The article deals with the concept of Europe in Russian. Tah analysis is performed on the basis of dictionaries, the Russian National Corpus, the legal and philosophical discourse, media and everyday conversations. A scrutiny of dictionaries reveals the cultural component in the figurative understanding of the name of the continent. Questionnaires have shown that young Russian speakers associate Europe with economically developed Western countries: Germany, France, Britain, Italy. An analysis of the RNC shows that within the concept of Europe, originally the notion of “education” was formed, which then gave way to the notion of “culture”. Slavophiles and Westerners, in their philosophical discourse of the 19th c., formulated contrasting assessments of Europe, found in metaphors of Europe and Russia in the language of media and everyday usage.

References


Âvors′ka G., 2012, Evropa v ukrainskih tekstach (osobennosti âzykovoj reprezentacii koncepta na fone sociokul′turnyh izmenenij), [w:] Koncepty: dom, Europa, wolność, praca, honor w aksjosferze Słowian i ich sąsiadów, VI Konferencja w ramach konwersatorium EUROJOS. Warszawa– Lublin, s. 31–32.

Âvors′ka G., 2013, Evropa v ukrainskih tekstach (k probleme variativnosti koncepta), „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, 25, s. 97–111.

Bartmin′skij E., 2005, Âzykovoj obraz mira: očerki po ètnolingvistike, Moskva: Indrik.

Bartmin′skij E., 2005a, Stereotip kak predmet lingvistiki, [v:] Bartmin′skij E., Âzykovoj obraz mira: očerki po ètnolingvistike, Moskva, s. 133-157.

Bartmin′skij E., 2009, Bazovye stereotypy i ih profilirovanie, [v:] Stereotipy v âzyke, kommunikacii i kul′ture: Sb. statej, Moskva: Rossijskij gosudarstvennyj gumanitarnyj universitet, s. 11-21.

Bartmiński J., 1988, Definicja kognitiwna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 169–182.

BAS - Slovar′ sovremennogo russkogo literaturnogo âzyka, t. 1-17, Moskva, 1948-1965.

Beloborodova I. N., 2000, Ètnonim «nemec” v Rossii: kul′turno-politologičeskij aspekt, [v:] „Obŝestvennye nauki i sovremennost′”, № 2.

Berezovič E. L., Gulik D. P., 2002, Onomasiologičeskij portret „čeloveka ètničeskogo”: principy postroeniâ i interpretacii, [v:] Vstreči ètničeskih kul′tur v zerkale âzyka: V sopostav. lingvokul′turnom aspekte, Moskva, s. 232-253.

BSRRÈR – Himik V. V., Bol′šoj slovar′ russkoj razgovornoj èkspressivnoj reči, Moskva: Norint, 2004.

BTS - Bol′šoj tolkovyj slovar′ russkogo âzyka, gl. red. S. A. Kuznecov, Sankt-Peterburg 2002.

Čaadaev P. Â., 1991a, Apologiâ sumasšedšego, [v:] Polnoe sobranie sočinenij i izbrannye pis′ma, t. 1, Moskva: Nauka, s. 523-538.

Čaadaev P. Â., 1991b, Filosofičeskie pis′ma, [v:] Polnoe sobranie sočinenij i izbrannye pis′ma, t. 1, Moskva: Nauka, s. 320-440.

Chabod Federico, 1961, Storia dell’idea d’Europa, Bari: Laterza.

Czachur Waldemar, 2012, Unia Europejska w niemieckiej debacie o konflikcie gazowym w 2009 roku. Przyczynek do dyskursywnego obraza świata, [w:] Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, 1, red. Maciej Abramowicz, Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Lublin, s. 171–184.

Dodina R. R., 2008, Vzaimnye ètničeskie obrazy russkih, tatar i čuvašej Tatarstana, „Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta”, № 308, s. 154–157.

Dołowy-Rybińska Nicole, 2012, Językowo-kulturowy obraz Europy w języku górnołużyckim, [w:] Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, 1, red. Maciej Abramowicz, Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Lublin, s. 185–204.

Evrofobiâ 2007 – Evrofobiâ: Levada-centr: 71 procent rossiân ne sčitaût cebâ evropejcami, [v:] Grani. Ru., http://grani.ru/Politics/Russia/d.128604. html?rm=sform&thread=1552085, data obraŝeniâ: aprel′ 2013 g.

Evropa - http://ru.wikipedia.org.

Fasmer M., 1986, Ètimologičeskij slovar′ russkogo âzyka, v 4-h t., Moskva: Progress.

Frolova O. E., 2003, Evrei v soznanii sovremennogo russkogo obyvatelâ, [v:] Svoj ili čužoj? Evrei i slavâne głazami drug druga: Sbornik statej, red. O. V. Belova, Moskva, („Sèfer”, akademičeskaâ seriâ, vyp. 11), s. 226-247.

Frolova O. E., 2012, Čto takoe ‘evropejskost′’ v russkoj kartine mira [w:] Koncepty: dom, Europa, wolność, praca, honor w aksjosferze Słowian i ich sąsiadów”, VI Konferencja w ramach konwersatorium EUROJOS. Tezy referatów, Warszawa–Lublin, s. 15–22.

Grot-Šahmatov - Slovar′ russkogo âzyka, sostavlen Vtorym otdeleniem Imperatorskoj Akademii Nauk..., Sankt-Peterburg 1891-1930.

Hay Denys, 1957, The Emergence of an Idea: Europe, Edinburgh: Edinburgh University Press.

Ivanov Vâč. Vs., 1989, Problemy ètnosemiotiki, [v:] Ètnografičeskoe izučenie znakovyh sredstv kul′tury, Moskva.

Kantor V. K., 1999, Fenomen russkogo evropejca, Moskva.

Kantor V. K., 2001, Russkij evropeec kak âvlenie kul′tury (Filosofsko-istoričeskij analiz), Moskva.

Kaškin V. B., 2000, Ètnonimy i territoriâ nacional′noj dusi, [v:] Kaškin V. B., Pёjhёnen S., Russkoe i finskoe kommunikativnoe povedenie, vyp. 1, Voronež: VGTU.

Kireevskij I. V., O haraktere prosveŝeniâ Evropy i ego otnošenii k prosveŝeniû Rosii, http://lib.pravmir.ru/library/readbook/292.

Kobozeva I. M., 1995, Nemec, angličanin, francuz i russkij: vyâvlenie stereotipov nacional′nyh harakterov čerez analiz konnotacij ètnonimov, «Vestnik MGU. Filologiâ”, № 3, s. 102–116.

Koptâkova E. E., Germaniâ v nacional′nyh stereotipah russkih i amerikancev (Èlektronnyj resurs), režim dostupa: http://www.philology.ru/ linguistics1/koptyakova-08.htm.

Krotov Â., Svojstva bez čeloveka. Evropejskost′, http://krotov.info/yakov/essai/ 2 svoystva/evropeyskost.htm.

Krysin L. P., 2002, Lingvističeskij aspekt izučeniâ ètnostereotipov, [v:] Vstreči ètničeskih kul′tur v zerkale âzyka, otv. red. G. P., Neŝimenko, Moskva, s. 171-175.

Krysin L. P., 2003, Ètnostereotipy v sovremennom âzykovom soznanii: k postanovke problemy, [v:] Filosofskie i lingvokul′turologičeskie problemy tolerantnosti, kollektivnaâ monogr., Ekaterinburg: Izd-vo UrGU, s. 458-463.

Marunevič O. V., 2010, Koncept „inostranec”: lingvokognitivnyj i aksiologičeskij aspekty (na materiale russkogo i anglijskogo âzykov), Avtoreferat dissertacii na soiskanie učenoj stepeni kandidata filologičeskih nauk, Pâtigorsk.

MAS - Slovar′ russkogo âzyka: V 4-h t., AN SSSR, In-t rus. Âz., pod red. A. P. Evgen′evoj. 2-e izd., ispr. i dop., Moskva: Rus. Âz., 1981.

Nadeždin N. I., 1836, Evropeizm i narodnost′, v otnošenii k russkoj slovesnosti, http://az.lib.ru/n/nadezhdin n i/text 0080.shtml, data obraŝeniâ: oktâbr′ 2012 g.

Nakaz Ekateriny II - Nakaz Ekateriny II Komissii o sostavlenii proekta novogo Uloženiâ. 1767, http://historydoc.edu.ru/catalog.asp?ob no=12793& cat ob no=

Nalčadžân A. A., 2004, Ètnopsihologiâ, Sankt-Peterburg: Piter.

Nikolaeva T. M., 2000, Rečevye, kommunikativnye i mentalnye stereotipy: sociolingvističeskaâ distribuciâ, [v:] Âzyk kak sredstvo translâcii kul′tury, Moskva: Nauka, s. 112-131.

Novyj slovar′ innostrannyh slov, by EdwART, 2009 – http://dic.academic.ru/ dic.nsf/dic fwords/11341.

Otin E., 2006, Slovar′ konnotativnyh sobstvennyh imen, Moskva–Doneck.

Polikarpov Leksikon 1704 – Polikarpov Fёdor, Leksikon treâzyčnyj, sireč′, rečenij slavenskih, ellino-grečeskih i latinskih sokroviŝe, Moskva 1704.

Russkie i „russkost′” 2006 - Russkie i „russkost′”, sost. V. V. Krasnyh, Moskva: Gnozis.

Sergeeva A., Tradicionnoe otnošenie russkih k inostrancam, [v:] Tradicionnye ustanovki soznaniâ i social′nogo povedeniâ russkih, http://www.narcom.ru/ideas/socio/139.html.

SRÂ 18 Slovar′ russkogo âzyka XVIII v., Leningrad 1984-1991, vap. 1-6; Sankt-Peterburg 1992, vap. 7–... –http://feb-web.ru/feb/sl18/slov-abc/, data obraŝeniâ: maj 2013 g.

Sternin I. A., Šilihina K. M., 2001, Kommunikativnye aspekty tolerantnosti, Voronež: Izd-vo „Istoki”.

Svoj ili čužoj 2003 - Svoj ili čužoj? Evrei i slavâne głazami drug druga: Sbornik statej, red. O. V. Belova, Moskva, („Sèfer”, akademičeskaâ seriâ, vyp. 11).

Swedberg Richard, 1994, The Idea of „Europe” and the Origin of the European Union. A Sociological Approach, „Zeitschrift für Soziologie”, 23 (5), p. 378–387.

TÈS 2006 – Tolkovo-èncyklopedičeskij slovar′, avtor naučnoj koncepcii i rukovoditel′ proekta, Sankt-Peterburg: Norint, 2006.

Ufimceva N. V., 2000, Âzykovoe soznanie i obraz mira slavân, [v:] Âzykovoe soznanie i obraz mira, Moskva: Institut âzykoznaniâ RAN, s. 207-219.

Ušakov D. N., (red.), 1996, Tolkovyj slovar′ russkogo âzyka, v 4-h t., Moskva.

Vinokurova E., 2007, Evropejskost′ kak protest, http://novchronic.ru/475.htm, data obraŝeniâ: oktâbr′ 2012 g.

Wintle Michael, 2013, The History of the Idea of Europe: Where are We Now?, „Perspectives on Europe”, Spring, Vol. 43, Is. 1, p. 8–12.

Zavtra. Arhiv – http://zavtra.ru/content/search/?q=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0 %BE%D0%BF%D0%B0 НКРЯ – Nacional′nyj korpus russkogo âzyka – http://www.ruscorpora.ru.

Ždanova V., 2006, Russkij dyskurs samoidentifikacii skvoz′ prizmu sovremennogo russkogo anekdota, [v:] Russkie i „russkost′”, sost. V. V. Krasnyh, Moskva: Gnozis.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2014.26.57
Date of publication: 2015-05-19 12:22:46
Date of submission: 2015-04-18 10:37:47


Statistics


Total abstract view - 819
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Русский) - 507

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2015 Ethnolinguistics. Problems of Language and Culture

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.