Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Pierwszy okres transformacji społeczno-politycznej w Polsce i jej wpływ na urząd wojewodów lubelskich (1989–1998)
Streszczenie w języku polskim
Artykuł dotyczy pierwszego okresu transformacji społeczno-politycznej w Polsce, który w znaczący sposób wpłynął na działalność wojewodów lubelskich zarządzających strukturą administracji ogólnej na obszarze tzw. małego województwa lubelskiego w latach 1989–1998. Przeanalizowano w szczególności sytuację społeczno-polityczną w kraju i jej wpływ na funkcjonowanie Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie w okresach: Stanisława Sochaja – wojewody lubelskiego czasu przełomu (1988–1990); wojewodów „solidarnościowych” – dr. Jana Wojcieszczuka i Adama Cichockiego (1990–1993); pierwszego wojewody „postkomunistycznego” Edwarda Hunka oraz trzeciego wojewody „solidarnościowego” Krzysztofa Michalskiego (1993–1998).
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
ŹRÓDŁA ARCHIWALNE
Archiwum Zakładowe Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, sygn. 141/26, 530/32.
Archiwum Zakładowe Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, Kolekcja: Cichocki Adam, sygn. 45/715, 530/32.
Archiwum Zakładowe Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, Kolekcja Michalski Krzysztof, sygn. 45/6869.
ŹRÓDŁA DRUKOWANE
Deklaracja Założycielska ROAD, [w:] Programy partii ugrupowań parlamentarnych 1989–1991, oprac. I. Słodkowska, cz. 1, Warszawa 1995.
Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Stenogram posiedzeń 7 XI 1987 – 18 XII 1988 – 23 IV 1989, [w:] Geneza i historia Komitetu Obywatelskiego, oprac. M. Strasz, A. Friszke, Warszawa 2006.
Porozumienia Okrągłego Stołu. Warszawa 6 lutego – 5 kwietnia 1989, oprac. W. Salmonowicz, Olsztyn 1989.
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 1: Lipiec 1986 – maj 1989, wyb., wstęp i oprac. A. Dudek, Warszawa 2009.
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 2: Czerwiec–grudzień 1989, wyb., wstęp i oprac. A. Dudek, Warszawa 2010.
PRASA
A premier myśli. Wokół obsady stanowisk w Urzędzie Wojewódzkim, „Gazeta Wyborcza”, 21.01.1998.
Andrzej Zieliński, „Gazeta Wyborcza”, 31.01.1998.
Cichocki odchodzi, „Gazeta Wyborcza”, 3.01.1994.
Cichocki odwołany, „Gazeta Wyborcza”, 3.01.1994.
Dłużej klasztora niźli przeora, „Gazeta Wyborcza”, 3.01.1994.
Dziś opinia o Hunku, „Gazeta Wyborcza”, 25.01.1994.
Hunek będzie wojewodą, „Gazeta Wyborcza”, 26.01.1994.
Jest wojewoda. Krzysztof Michalski otrzymał nominację na premiera, „Gazeta Wyborcza”, 23.01.1998.
Jutro wojewoda, „Gazeta Wyborcza”, 26.01.1994.
Koalicja odkrywa karty, „Gazeta Wyborcza”, 28.03.1992.
Komu fotel wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 4.01.1994.
Kto będzie wojewodą, „Gazeta Wyborcza”, 17.10.2001.
Michnik A., Wasz prezydent, nasz premier, „Gazeta Wyborcza”, 3.07.1989.
Niech wróci Wojcieszczuk, „Gazeta Wyborcza”, 24.03.1992.
Oklaski dla wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 29.04.1992.
Ostatni głos odwołanego. Wojewoda szuka pracy, „Gazeta Wyborcza”, 4.01.1994.
Po dymisji w Lublinie, „Gazeta Wyborcza”, 21.03.1992.
Podchody wokół wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 12.02.1992.
Podchody wokół wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 15.02.1992.
Polityka przed kompetencjami, „Gazeta Wyborcza”, 18.03.1992.
Sejmik w sprawie wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 27.04.1992.
Sierakowska walczy z klerem, „Gazeta Wyborcza”, 3.12.1994.
Sondaż „Gazety” w sprawie wojewody lubelskiego. Zdaniem rządzonych, „Gazeta Wyborcza”, 9.04.1992.
W sprawie wojewody. Oświadczenie liberałów, „Gazeta Wyborcza”, 25.03.1992.
Wejście smoka, „Gazeta Wyborcza”, 4.01.1994.
Włodarczyk w Lublinie, „Gazeta Wyborcza”, 24.02.1992.
Wojcieszczuk na wojewodę, „Gazeta Wyborcza”, 23.03.1992.
Wojewoda po gwiazdce. Po wyborach. Urzędy wojewódzkie czekają na wojewodów, „Gazeta Wyborcza”, 3.12.1997.
Wojewoda pod choinkę, „Gazeta Wyborcza”, 4.11.1997.
Wojewoda Wojcieszczuk odwołany, „Gazeta Wyborcza”, 18.03.1992.
Wokół wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 18.02.1992.
Wokół wojewody, „Gazeta Wyborcza”, 25.02.1992.
Wokół wojewody. Odpowiedź w zastępstwie premiera, „Gazeta Wyborcza”, 25.04.1992.
Wykonawca rządowych pomysłów, „Gazeta Wyborcza”, 29.01.1998.
Z Ryszardem Setnikiem, posłem Unii Demokratycznej: o braciach, wojewodzie i związku, „Gazeta Wyborcza”, 27.02.1992.
AKTY PRAWNE
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 19 stycznia 1928 roku o organizacji i zakresie działania władz administracji ogólnej (Dz.U. 1928, nr 11, poz. 86).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95).
Ustawa z dnia 22 marca 1990 roku o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz.U. 1990, nr 21, poz. 123).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz.U. 1998, nr 91, poz. 578).
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz.U. 1998, nr 91, poz. 575).
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o administracji rządowej w województwie (Dz.U. 1998, nr 133, poz. 872).
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. 1998, nr 96, poz. 603).
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej (Dz.U. 1998, nr 106, poz. 668).
LITERATURA
Bouyeure C., Adam Michnik. Biografia. Wymyślić to, co polityczne, Kraków 2007.
Chmielecki A., Porozumienie Centrum. Studium działalności partii i środowiska politycznego, Warszawa 2003.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2005, Warszawa 2006.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989–2023, Warszawa 2023.
Dudek A., Kontrolowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Warszawa 2004.
Dudek A., Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989–1995, Kraków 1997.
Dudek A., Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989–2001, Kraków 2004.
Friszke A. (red.), Solidarność Podziemna 1981–1989, Warszawa 2006.
Górski G., Polonia Restituta. Ustrój państwa polskiego w XX wieku, Lublin 2009.
Holzer J., Leski K., Solidarność w podziemiu, Łódź 1990.
Kaczyński J., Porozumienie przeciw monowładzy. Z dziejów PC, Warszawa 2016.
Kaliński J., Transformacja ustrojowa gospodarki polskiej w latach 1989–2004, Warszawa 2009.
Kallas M., Historia ustroju Polski X–XX wiek, Warszawa 2003.
Karnowski M. (oprac.), Lech Kaczyński. Portret, Kraków 2010.
Kofta M., Leszczyński A. (red.), Psychologia Okrągłego Stołu, Sopot 2019.
Kozyra W., Polska tradycja samorządowa i jej wpływ na kształt samorządu terytorialnego w III Rzeczypospolitej, [w:] 25 lat polskiej samorządności. Samorząd terytorialny Europy Środkowo-Wschodniej a model samorządu terytorialnego dla Ukrainy, red. I. Lasek-Surowiec, Chełm 2016.
Kozyra W., Urząd wojewody lubelskiego w latach 1919–2019. Sto lat funkcjonowania w różnych ustrojach politycznych i systemach administracyjnych, Lublin 2019.
Kozyra W., Znaczenie polskiej tradycji administracyjnej dla administracji publicznej III Rzeczypospolitej, „Dzieje Najnowsze” 2018, t. 50, nr 3. DOI: 10.12775/DN.2018.3.09
Kuźniar R., Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2012.
Lipski J.J., Idea Katolickiego Państwa Narodu Polskiego. Zarys ideologii ONR „Falanga”, Warszawa 2015.
Lipski J.J., Komitet Obrony Robotników KOR – Komitet Samoobrony Społecznej, Gliwice 1988.
Michnik A., Kościół – lewica – dialog, Warszawa 2009.
Michnik A., Polskie pytania, Warszawa 2009.
Miernik R., Charakterystyka wyborów samorządowych w Polsce, „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2019, t. 24. DOI: 10.31261/SPUS.2019.24.05
Ptak A., Rydel J., Węc J.J. (red.), Najnowsza historia świata 1945–1995, Kraków 1997.
Radzik T., Śladkowski W., Wójcikowski G., Wójcikowski W., Lublin. Dzieje miasta, t. 2: XIX i XX wiek, Lublin 2000.
Rakowski M., Najszybsze wybory w najnowszej historii Polski. Zmiana ordynacji pomiędzy dwiema turami głosowania w czerwcu 1989 roku, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2019, t. 22.
Rogulski J., Samorząd III Rzeczypospolitej. Koncepcje i realizacja, Warszawa 2000.
Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1980–2006, Warszawa 2006.
Stulecie administracji rządowej w województwie lubelskim, koncepcja albumu M. Szumiło, A. Strzępka, Lublin 2019.
Ślązak R., Samozagłada polskiej gospodarki (1989–2016). Lektura dla każdego rodaka, Warszawa 2021.
Trembicka K., Okrągły Stół w Polsce. Studium o porozumieniu politycznym, Lublin 2003.
Wytrążek W., Decentralizacja administracji publicznej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2004, t. 14, nr 3.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Encyklopedia Solidarności, Bryłowski Paweł Jan, https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/15301,Brylowski-Pawel-Jan.html (dostęp: 20.11.2024).
Encyklopedia Solidarności, Norbert Jan Wojciechowski, https://archive.is/20160811151252/http://www.encysol.pl/wiki/Norbert_Jan_Wojciechowski#selection-169.298-169.373 (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Adam Cichocki – relacja świadka historii, https://teatrnn.pl/historiamowiona/swiadkowie/adam-cichocki (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Jak nie zostałem prezydentem Lublina – Tomasz Charęzinski – fragment relacji świadka historii z 9 stycznia 2014, https://teatrnn.pl/historiamowiona/fragmenty/jak-nie-zostalem-prezydentem-lublina-tomasz-charezinski-1 (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Jan Wojcieszuk – relacja świadka historii, https://teatrnn.pl/historiamowiona/swiadkowie/jan-wojcieszczuk (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Pierwszy dzień urzędowania – Jan Wojcieszczuk – fragment relacji świadka historii, https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/doccontent?id=50515&dirids=1 (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Prezydent Lublina Paweł Bryłowski – Ryszard Setnik – fragment relacji świadka historii z 8 kwietnia 2009, https://teatrnn.pl/historiamowiona/fragmenty/prezydent-lublina-pawel-brylowski (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Program ROAD-u – Marcin Celiński – fragment relacji świadka historii, https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/publication/edition/50105/content (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Wybory samorządowe w 1990 roku, https://teatrnn.pl/lublin-fotografia/wybory-samorzadowe-w-1990-roku (dostęp: 20.11.2024).
Pracownia Historii Mówionej, Zasady polityki kadrowej w Urzędzie Wojewódzkim – Adam Cichocki – fragment relacji świadka historii, https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/dlibra/docmetadata?id=50467&from=publication (dostęp: 20.11.2024).
Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie uznania decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego za nielegalną oraz powołania Komisji Nadzwyczajnej – wypowiedź poseł Izabelli Sierakowskiej, 1.02.1992, https://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/91c4624a82ac9ccfc125750500460636?OpenDocument (dostęp: 20.11.2024).
Szukała M., Wybory samorządowe w 1990 r. to pierwsze w III RP w pełni wolne wybory, 27.05.2020, https://kultura.gazetaprawna.pl/artykuly/1479510,wybory-samorzadowe-1990-solidarnosc.html (dostęp: 20.11.2024).
Urząd Miasta Lublin, Byli prezydenci Lublina, https://lublin.eu/prezydent-miasta-lublin/prezydenci-lublina (dostęp: 20.11.2024).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.353-381
Data publikacji: 2024-12-31 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2024-02-05 13:28:49
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Waldemar Kozyra
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.