Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1956–1975. Struktura, działalność, ludzie

Konrad Majchrzyk

Streszczenie w języku polskim


Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej (WKKP) poprzez swoją codzienną działalność realizowała statutowe założenia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) dotyczące dbałości o „czystość” szeregów partyjnych. W codziennej działalności zajmowała się wszelkiego rodzaju uchybieniami członków i kandydatów PZPR. Jej przewodniczący oraz pracownicy stanowili grono najbardziej konserwatywnych działaczy komunistycznych w regionie. W opracowaniu przedstawiono aspekty funkcjonowania i działalności WKKP, przybliżono sylwetki jej przewodniczących oraz zestawiono sprawy dochodzeniowo-partyjne, które były prowadzone przeciwko członkom PZPR dopuszczającym się wykroczeń.


Słowa kluczowe


PRL; Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; Komitet Wojewódzki PPZR w Lublinie; Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Centralna Kartoteka:

– 5876 Akta osobowe Wacława Rózgi;

– 21910 Akta osobowe Wacława Rózgi.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Lublinie:

– 5 Materiały V Wojewódzkiej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej;

– 53 Materiały Plenarnych posiedzeń KW PZPR;

– 221 Protokóły z posiedzenia Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie;

– 404 Protokoły z plenum i narad WKKP;

– 412 Informacje, ankiety, sprawozdania WKKP;

– 428 Sprawozdania statystyczne WKKP;

– 429 Sprawozdania statystyczne WKKP;

– 430 Sprawozdania statystyczne WKKP;

– 562 Instrukcje KC PZPR;

– 570 Protokoły z narady I sekretarzy KP PZPR w KW;

– 3266 Informacje dotyczące pracowników aparatu partyjnego i osób objętych nomenklaturą.

Archiwum Rotacyjne „ŁAD” w Łubnej, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Lublinie:

– 1/1987 Akta osobowe Wacława Rózgi;

– 1/2771 Akta osobowe Stanisława Włocha;

– 1/3144 Akta osobowe Władysława Moskalika.

ŹRÓDŁA DRUKOWANE

Protokół z posiedzenia Sekretariatu KC PPR dnia 30 maja 1945 r., [w:] Protokoły posiedzeń Sekretariatu KC PPR 1945–1946, oprac. A. Kochański, Warszawa 2001.

Statut Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, uchwalony przez II Zjazd PZPR, Warszawa 1956.

PRASA

Obrady Konferencji Partyjnej w WSK, „Głos Świdnika. Pismo Samorządu Robotniczego WSK”, 21.01.1975.

LITERATURA

Bednarczyk M., Element przypadkowy i wrogi, karierowicze, moralnie rozłożeni, sypacze i deklaranci. Obraz członków Polskiej Partii Robotniczej w województwie lubelskim w świetle spraw Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PPR w Lublinie w latach 1945–1948, „Res Historica” 2018, t. 45.

Bednarczyk M., Jak pracowało „sumienie Partii”? Orzecznictwo dyscyplinarne Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1945–1948 w teorii i praktyce, „Rocznik Lubelski” 2017, t. 43.

Bednarczyk M., „Oczyszczać Partię z elementów wrogich i obcych…”. Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1945–1948, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, t. 26, nr 1.

Bednarczyk M., „W naszym aparacie powiatowym towarzysze wyobcowali się z klasy, z której pochodzą”. Kontrole Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w Komitetach Powiatowych PPR na Lubelszczyźnie w latach 1945–1948, „Annales UMCS. Sectio F” 2016, t. 71.

Boboli A., „Przewodnia siła stolicy”. Komitet Warszawski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 1975–1990, Warszawa 2016.

Brzeziński P., Zwijanie Sztandaru. Komitet Wojewódzki PZPR w Gdańsku w latach 1975–1990, Gdańsk–Warszawa 2019.

Caban I., Zapis trzech dziesięcioleci PZPR w województwach bialskopodlaskim, chełmskim, lubelskim i zamojskim w latach 1948–1978, Lublin 1978.

Czarnota T., Zabezpieczenie tajemnicy partyjnej i państwowej w pracy aparatu PZPR w świetle przepisów wydanych w 1973 r. przez Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie, „Komunizm. System. Ludzie. Dokumentacja” 2017, nr 6.

Drabik S., Krakowska organizacja PZPR (1948–1990). Struktury – członkowie – działalność, Kraków 2021.

Garyga M., Dekada agonii. Komitet Krakowski PZPR w świetle materiałów partyjnych 1981–1990, Warszawa 1994.

Kaliszuk K., Komitet Wojewódzki PZPR w Gdańsku w latach 1956–1959, Gdańsk 2018 (rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr. hab. Grzegorza Berendta, prof. UG).

Korejwo M.T., PZPR na Warmii i Mazurach 1948–1990. Struktury, organizacja, ludzie, Olsztyn 2011.

Libera P., Członkowie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR w latach 1948–1971. Próba portretu zbiorowego, [w:] Elity komunistyczne w Polsce, red. M. Szumiło, M. Żukowski, Warszawa–Lublin 2015.

Libera P., Marcel Reich-Janicki przed Centralną Komisją Kontroli Partyjnej (1950–1957), „Zeszyty Historyczne” 2009, nr 167.

Łagojda K., Donosy, skargi i zażalenia wpływające do Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej we Wrocławiu w latach 1948–1956. Wybrane przypadki, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2017, nr 2.

Orłowski P., Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w województwie bialskopodlaskim w latach 1975–1990. Struktura, kadry, działalność. Wybrane aspekty funkcjonowania prowincjonalnej organizacji partyjnej, Dęblin 2022.

Orłowski P., Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej jako organ dyscyplinujący bialskopodlaską organizację partyjną, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2022, t. 40, nr 2.

Osęka P., Kartoteka spraw Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej – rekonesans archiwalny, [w:] Od Piłsudskiego do Wałęsy. Studia z dziejów Polski z XX wieku, red. K. Persak, A. Friszke, Ł. Kamiński, P. Machcewicz, P. Osęka, P. Sowiński, D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2008.

Osęka P., Sumienie partii. Rola i znaczenie Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej, [w:] PZPR jako machina władzy, red. D. Stola, K. Persak, Warszawa 2012.

Pasko A., Kulisy władzy ludowej w województwie białostockim (1948–1956). Organizacja, główne kierunki działania KW PZPR, Białystok 2002.

Sroka M., Komitet Wojewódzki PZPR w Opolu w latach 1950–1990. Struktury, ludzie, mechanizmy władzy, Wrocław–Warszawa 2019.

Syrwid R., „Trzeba będzie przejrzeć ludzi od wszystkich możliwych stron”. Sprawa Juliana Sekity przed Wojewódzką Komisją Kontroli Partyjnej przy KW PZPR w Olsztynie i jej następstwa (1949–1950/1956–1957), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2020, nr 1.

Witalec R., Funkcjonowanie, struktura organizacyjna oraz zasób aktowy WKKP przy KW PZPR w Rzeszowie w latach 1957–1986, „Prace Historyczno-Archiwalne” 1996, t. 4.

Witalec R., Struktura organizacyjna i działalność Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej KW PZPR w Rzeszowie w latach 1949–1956, „Prace Historyczno-Archiwalne” 1995, t. 3.

Zawadka K., Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie 1948–1956. Struktura, ludzie, mechanizm funkcjonowania, Lublin 2014.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE

Biuletyn Informacji Publicznej IPN, Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL – Stanisław Włoch, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/24414 (dostęp: 16.12.2023).

Biuletyn Informacji Publicznej IPN, Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL – Wacław Rózga, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/20478 (dostęp: 16.12.2023).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.313-332
Data publikacji: 2024-12-31 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2024-02-17 18:40:53


Statystyki


Widoczność abstraktów - 10
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Konrad Majchrzyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.