Upbringing under Supervision: School Daily in the Years 1944–1989 (Selected Problems)

Beata Urbanowicz

Abstract


During the People’s Republic of Poland, Polish education, despite the pompous slogans and assurances of the communist authorities, failed to fully realize the intentions and educational and upbringing goals of the time. This was caused, among other things, by the following factors: crises of the people’s power, fragmentary totalitarianism and the division of everyday life into private and official spheres (home and school), the influence of the Catholic Church, fascination with Western civilization, anthropological and demographic phenomena, social attitudes, shortages and deficiencies, economic crises, weakness of staff and administration, the evolution of the government’s educational policy, general apathy.


Keywords


school; everyday life; communism; educational system; indoctrination

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Akt Nowych w Warszawie:

– Ministerstwo Oświaty, sygn. 288;

– Oddział IV, Archiwum Lewicy Polskiej, sygn. 295/VII266.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, KW PPR, sygn. 13.

Biblioteka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, sygn. 26383 I.

LITERATURA

Augustynek K., Majorek C., Słowikowski T., Miejsce i zadanie przedmiotu historia w realizacji celów dydaktyczno-wychowawczych szkoły podstawowej i średniej, „Wiadomości Historyczne” 1970, nr 5–6.

Bornholtzowa A., Moszczeńska W., Nauczanie historii w szkole a nauka historyczna, Warszawa 1969.

Gałkin I., Zubok L., Notowicz F., Chwostow W., Historia nowożytna, Warszawa 1950.

Gebertowa G., Historia dla klas V szkół powszechnych, Lwów 1937.

Hejnicka-Bezwińska T., Zarys historii wychowania (1944–1989). Oświata i pedagogika pomiędzy kryzysami, cz. 4, Kielce 1996.

Jakubowska B., Przeobrażenia szkolnej edukacji historycznej 1944–1956, Warszawa 1986.

Jarosz W., Opowiadania z dziejów ojczystych dla klasy V szkół podstawowych, Lwów 1933.

Kairow I., Pedagogika, Warszawa 1956.

Kormanowa Ż., Programy nauczania i zagadnienia podręcznikowe, Warszawa 1948.

Kosiński K., O nową mentalność. Życie codzienne w szkołach 1945–1989, Warszawa 2000.

Kosiński K., Oficjalne i prywatne życie młodzieży w czasach PRL, Warszawa 2006.

Król E.C., Walczak M., Wspomnienia nauczycieli i uczniów z lat 1944–1956, Warszawa 1994.

Kupiecki R., „Natchnienie milionów”. Kult Józefa Stalina w Polsce 1944–1956, Warszawa 1993.

Landau-Czajka A., Co Alicja odkrywa po własnej stronie lustra. Życie codzienne, społeczeństwo, władza w podręcznikach dla dzieci najmłodszych 1785–2000, Warszawa 2002.

Lewin A., Aktualne zadania nauk pedagogicznych, „Nowa Szkoła” 1952, nr 4.

Martynowiczówna W., Obrazy z przeszłości i teraźniejszości. Podręcznik dla klasy IV szkół powszechnych, Lwów 1936.

Maternicki J., Cele nauczania historii we współczesnym świecie w świetle idei oświatowych Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, „Wiadomości Historyczne” 1979, nr 5–6.

Mazur Z., Obraz Niemiec w polskich podręcznikach do nauczania historii, Poznań 1989.

Michalik M., Moralność pracy, Warszawa 1977.

Miszulin A. (red.), Historia starożytna, Warszawa 1957.

Muszyński H., Ideał i cele wychowania, Warszawa 1972.

Ozga W., Oświata w planie 6-letnim na tle rewolucyjnych przemian społeczno-ekonomicznych w Polsce Ludowej, Warszawa 1951.

Pohoska, H., Wysznacka M., Z naszej przeszłości. Podręcznik do nauki historii dla klasy V szkoły powszechnej, Warszawa 1934.

Pomykało W., Socjalistyczna strategia wychowawcza, Warszawa 1973.

Potyrała B., Szkoła podstawowa w Polsce 1944–1989, Warszawa 1987.

Prokop J., Wyobraźnia pod nadzorem. Z dziejów literatury i polityki w PRL, Kraków 1999.

Ratuś B., Licea pedagogiczne w Polsce Ludowej (1944–1970). Działalność dydaktyczno-wychowawcza, Warszawa–Poznań 1974.

Schoenbrenner J., Dzisiaj i dawniej na ziemiach polskich, Warszawa 1934.

Schoenbrenner J., Podręcznik dla klasy IV i V szkoły podstawowej, „Wiadomości Historyczne” 1948, nr 2.

Sielecki K., Oświata w rękach komunistów, [w:] 40 Lat władzy komunistycznej w Polsce, red. I. Lasota, Londyn 1985.

Stobiecki R., Historia pod nadzorem, Warszawa 1993.

Stobiecki R., Stalinowska mitologizacja idei postępu, [w:] Mity i interpretacje, red. A. Barszczewska-Krupa, Łódź 1995.

Szuba L., Polityka oświatowa państwa polskiego w latach 1944–1956, Lublin 2002.

Świda-Zięba H., Człowiek wewnętrznie zniewolony. Mechanizmy i konsekwencje minionej formacji. Analiza psychosocjologiczna, Warszawa 1997.

Topolski J., Prawda i model w historiografii, Łódź 1982.

Topolski J., Walory dydaktyczne historii i jej rola w wychowaniu socjalistycznym, Kalisz 1976.

Urbanowicz B., Problematyka gospodarcza w nauczaniu historii w polskim szkolnictwie podstawowym w latach 1944–1989, Częstochowa 2011.

Wagner B., Strategia wychowawcza w PRL, Warszawa 2009.

Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.

Wojdon J., Propaganda polityczna dla szkół podstawowych Polski Ludowej (1944–1989), Toruń 2001.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/f.2024.79.333-352
Date of publication: 2024-12-31 00:00:00
Date of submission: 2023-12-17 12:39:14


Statistics


Total abstract view - 9
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Beata Urbanowicz

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.