Email this article 
Polish Criminal Law in Relation to a Time of War – Selected Issues
Abstract
The article presents selected regulations of Polish criminal law (also from a historical perspective) relating to the regulations of criminal liability related to the time of war. Some of these regulations were established as a consequence of the war, and their purpose was in particular to regulate the issue of criminal liability for behavior undertaken during and in connection with the war. Others were introduced “in case” of war so that they could only be updated in a war situation. The concept of time of war can be found in the provisions of Polish criminal law (especially military criminal law) as a hallmark of types of crimes – as a modal circumstance of the time of committing the crime and as a qualifying hallmark, determining a more severe punishment.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
LITERATURA
Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Czubiński L., Polskie wojskowe prawo karne w zarysie, Warszawa 1981.
Gardocka T., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Legalis 2023.
Kozłowska-Kalisz P., Kilka uwag o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione w czasie wojny, [w:] Reforma prawa karnego wojskowego w kontekście aktualnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, Warszawa [artykuł złożony do druku].
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 1: Komentarz do artykułów 117–221, Legalis 2023.
Lityński A., Historia prawa Polski Ludowej, Warszawa 2010.
Mozgawa M., Szupiana M., Zmiany w ukraińskim kodeksie karnym związane z toczącą się wojną z Federacją Rosyjską, „Annales UMCS sectio G (Ius)” [złożony do druku].
Ziewiński J., Rozkaz wojskowy w prawie karnym, Warszawa 1973.
AKTY PRAWNE
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1944, nr 4, poz. 16; t.j. Dz.U. 1946, nr 69, poz. 377).
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. – Kodeks Karny Wojska Polskiego (Dz.U. 1944, nr 6, poz. 27).
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 30 października 1944 r. o ochronie Państwa (Dz.U. 1944, nr 10, poz. 50).
Dekret z dnia 16 lutego 1945 r. o zmianie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1945, nr 7, poz. 29).
Dekret z dnia 2 sierpnia 1945 r. o amnestii (Dz.U. 1945, nr 28, poz. 172).
Dekret z dnia 16 września 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (Dz.U. 1945, nr 53, poz. 300).
Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego (Dz.U. 1946, nr 5, poz. 46).
Dekret z dnia 28 czerwca 1946 r. o odpowiedzialności karnej za odstępstwo od narodowości w czasie wojny 1939–1945 r. (Dz.U. 1946, nr 41, poz. 237).
Dekret z dnia 10 grudnia 1946 r. o zmianie dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstwa i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1946, nr 69, poz. 376).
Dekret z dnia 3 kwietnia 1948 r. o zmianie dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1948, nr 18, poz. 124).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.).
Konwencja o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych dnia 26 listopada 1968 r. (Dz.U. 1970, nr 26, poz. 208, ze zm., załącznik).
Konwencje o ochronie ofiar wojny, podpisane w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 r. (Dz.U. 1956, nr 38, poz. 171).
Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 grudnia 1946 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu dekretu z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. 1946, nr 69, poz. 377).
Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, podpisane w Londynie dnia 8 sierpnia 1945 r. (Dz.U. 1947, nr 63, poz. 367).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. w sprawie Kodeksu karnego wojskowego (Dz.U. 1928, nr 36, poz. 328).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 października 1932 r. – Kodeks karny wojskowy (Dz.U. 1932, nr 91, poz. 765).
Rozporządzenie Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy (Dz.Urz. UE L 134/1, 20.05.2006, ze zm.).
Rozporządzenie Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.Urz. UE L 229/1, 31.07.2014, ze zm.).
Rozporządzenie Rady (UE) nr 2022/263 z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie środków ograniczających w odpowiedzi na uznanie niekontrolowanych przez rząd obszarów ukraińskich obwodów donieckiego i ługańskiego oraz nakazanie rozmieszczenia rosyjskich sił zbrojnych na tych obszarach (Dz.Urz. UE L 42I/77, 23.02.2022, ze zm.).
Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r. (Dz.U. 2003, nr 78, poz. 708).
Ustawa z dnia 29 grudnia 1950 r. o ochronie pokoju (Dz.U. 1950, nr 58, poz. 521).
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. 2021, poz. 372).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1138).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 554).
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. Dz.U. 2022, poz. 2305).
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (t.j. Dz.U. 2023, poz. 1497).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2023.70.3.195-209
Date of publication: 2024-01-11 14:19:46
Date of submission: 2023-09-08 10:51:06
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Patrycja Kozłowska-Kalisz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.