Mowa nienawiści źródłem przemocy i agresji

Ryszard Bera

Streszczenie w języku polskim


W podręczniku opracowanym przez Fundację Batorego w ramach programu „Obywatele dla demokracji” we wstępie stwierdzono, że mowa nienawiści jest formą przemocy i przestępstwem. Każdy w związku z tym ma prawo do ochrony przed mową nienawiści oraz obowiązek reagować na mowę nienawiści. Należy podkreślić, że nienawiść ma niszczycielskie skutki, a wszystko zaczyna się od słów pogardy, agresji werbalnej, dehumanizacji potencjalnej ofiary, odmawiania jej prawa do życia we wspólnej przestrzeni społecznej. Problematyce tej został poświęcony niniejszy tekst, który ma charakter przeglądowy. Przedstawiono w nim teoretyczne i prawne aspekty odnoszące się do mowy nienawiści oraz przywołano wybrane wyniki badań ukazujące skalę tego zjawiska i jego wpływ na przemoc i agresję w życiu społecznym.


Słowa kluczowe


mowa nienawiści; nietolerancja; przemoc; agresja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bilewicz, M., Marchlewska, M., Soral, W., Wiśniewski, M.W. (2014). Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.

Bocheńska-Brandt, A. (2018). Dystans społeczny emigrantów polskich wobec Obcych w nowym środowisku społeczno-kulturowym. Lublin: UMCS (niepublikowana rozprawa doktorska).

Bulandra, A., Kościółek, J., Zimoch, M. (2015). Mowa nienawiści w przestrzeni publicznej. Raport z badań pracy w 2014 roku. Kraków: Stowarzyszenie Interkulturalnipl. Fundacja Dialog-Pheniben.

Bychawska-Siniarska, D., Głowacka, D. (red.). (2013). Mowa nienawiści w Internecie. Jak z nią walczyć? Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Felisiak, M. (2007). Społeczna percepcja przemocy werbalnej i mowy nienawiści. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.

Kowalski, S., Tulli, M. (2003). Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści. Warszawa: W.A.B.

Lewicka-Zelent, A., Skrabacz, A., Karłyk-Ćwik, A., Lasota, A., Trojanowska, E. (2019 [w druku]). Zjawiska patologiczne w życiu społecznym w ocenie badanej młodzieży. W: R. Bera, S.M. Kwiatkowski (red.), Młodzież wobec współczesnych zagrożeń w życiu społecznym. Warszawa: APS.

Łodziński, S. (2003). Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Raport nr 219. Warszawa: Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych Kancelarii Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz.

Nijakowski, L.M. (2008). Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu. W: A. Horolests (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii (s. 113–133). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Recommendation No. R(97)20 of the Committee of Ministers to Member States on “hate speech” adopted on 30 October 1997.

Szul-Szywała, A. (2007). Przestępstwa z nienawiści w polskim prawie. W: A. Lipowska-Teutsch, E. Ryłko (red.), Przemoc motywowana uprzedzeniami. Przestępstwa z nienawiści (s. 13–21). Warszawa: Towarzystwo Interwencji Kryzysowej.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 z późn. zm.).

Wiśniewski, M., Hansen, K., Bilewicz, M., Soral, W., Świderska, A., Bulska, S. (2017). Mowa nienawiści, mowa pogardy. Raport z badania przemocy werbalnej wobec grup mniejszościowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2019.32.3.59-66
Data publikacji: 2019-12-20 11:03:19
Data złożenia artykułu: 2019-07-15 07:30:56


Statystyki


Widoczność abstraktów - 5591
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 2428

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Ryszard Bera

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.