Nie taki diabeł straszny, jak go (w telewizji) malują? Dehumanizacja jako narzędzie dyskredytacji przeciwnika politycznego na przykładzie Donalda Tuska

Magdalena Mateja

Streszczenie w języku polskim


Przedmiotem badań jest wizerunek donalda Tuska jako przywódcy Koalicji Obywatelskiej oraz nieformalnego lidera obozu opozycji, wyłaniający się z przekazów telewizji publicznej, w szczególności z wydania głównego „Wiadomości” TVP. W artykule zidentyfikowano i omówiono zestaw środków wyrazu i technik telewizyjnych, którymi posłużyli się realizatorzy programu w celu zdyskredytowania przeciwnika politycznego. Przyjęto, że złośliwa dyskredytacja donalda Tuska odbywa się m.in. z wykorzystaniem strategii dehumanizacyjnej. By uzyskać wyniki, które pozwolą zrealizować cel badań, postawiono następujące pytania: 1. jaki wizerunek lidera opozycji wyłania się z głównego wydania magazynu informacji TVP1?; 2. Czy sposób portretowania donalda Tuska nosi znamiona złośliwej dyskredytacji?; 3. Które techniki dehumanizacyjne wykorzystują realizatorzy TVP i w jaki sposób?; 4. jakie zagrożenia dla jednostki i stanu demokracji w Polsce powoduje dehumanizacja przeciwnika politycznego?. W próbie uwzględniono treść 32 wydań głównych programu „Wiadomości” (2021–2022), badania miały charakter jakościowy (analiza semiotyczna, analiza dyskursu).


Słowa kluczowe


złośliwa dyskredytacja, dehumanizacja, przeciwnik polityczny, „Wiadomości” TVP1, celownik (focus)

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Berger, A. 1997. Semiotic analysis, [w:] Bloom's Morning: Coffee, Comforters, And The Secret Meaning Of Everyday Life, https://uk.sagepub.com/sites/default/files/upm-binaries/5171_Berger_Final_Pag-es_Chapter_1.pdf (dostęp: 20.10.2023).

Browse Definitions by Alphabet, https://www.techtarget.com/whatis/definition/first-person-view-FPV

(dostęp: 10.09.2022).

Cwalina W., Falkowski A. 2006. Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Cymanow-Sosin, K., Dróżdż, M. 2019. Analiza zawartości przekazów telewizyjnych w programach informacyjnych na przykładzie monitoringu TVP Info, „Media–Biznes–Kultura”, nr 1 (6), s. 38. DOI: https://doi.org/10.4467/25442554.MBK.19.002.10704.

Cymer, a. 2021. Diabeł jak malowany, https://culture.pl/pl/artykul/diabel-jak-malowany (dostęp: 20.10.2023).

Domagała, A. 2021. Dehumanizacja w komentarzach internetowych w polskich portalach informacyjnych. Identyfikacja i klasyfikacja zjawiska na przykładzie odbioru Fransa Timmermansa „Zarządzanie Mediami”, t. 9 (3), ss. 451–474. DOI: https://doi.org/10.4467/23540214ZM.21.024.13755.

Drugi „diabelski Tusk”. Kolejna manipulacja TVP Info, https://teleshow.wp.pl/drugi-diabelski-tusk-kolej-na-manipulacja-tvp-info-6788029022816928a (dostęp: 13.10.2022).

Far-right terrorist Thomas Mair jailed for life for Jo Cox murder, https://www.theguardian.com/uk-news/2016/nov/23/thomas-mair-found-guilty-of-jo-cox-murder (dostęp: 15.09.2022).

Fliciński, P. Współczesny słownik frazeologiczny, https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstre-ams/b98cedfe-71e3-4cc0-8f5d-0b85671a3dd8/content (dostęp: 20.10.2023).

Gajlewicz-Korab, K., Szurmiński, Ł. 2022. Politicizing Poland’s Public Service Media: The Analysis of Wiadomości News Programs, „Central European Journal of Communication”, vol. 1 (30), s. 72–91. DOI: https://doi.org/10.51480/1899-5101.15.1(30).4.

górska, P. 2019. Polaryzacja polityczna w Polsce. Jak bardzo jesteśmy podzieleni?, http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Polaryzacja-polityczna-2.pdf, (dostęp: 20.10.2023).

Hodalska, M. 2014. Kultura strachu w polskiej prasie brukowej, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3 (219), ss. 493–504.

jsx, Donald Tusk w ciągu roku w „Wiadomościach” 33 razy w czerwonej poświacie, z celownikiem na piersiach, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/donald-tusk-tvp-wiadomosci-wykrzywiony-obraz-celownik (dostęp: 10.10.2022).

jsx, TVP o Donaldzie Tusku niemal wyłącznie źle, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/tvp-donald-tusk-

jak-jest-pokazywany-zle-kto-za-to-odpowiada-jacek-kurski (dostęp: 30.08.2022).

Karwat, M. 2007. O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

kj, Krzysztof Skiba prawomocnie wygrał proces z TVP ws. „moralnej odpowiedzialności” za śmierć Adamowicza, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/krzysztof-skiba-wygral-proces-tvp-moralna-odpo-wiedzialnosc-za-smierc-pawel-adamowicz (dostęp: 15.10.2022).

Klepka, R. 2018. Manipulacja medialna, [w:] Vademecum bezpieczeństwa, O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć (red.), Wydawnictwo lIBROn, Kraków.

Kozłowska, a. 2006. Oddziaływanie massmediów, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.

Mateja, M. 2010. Czarne, żółte, czerwone. Korelacja grafiki i tematyki w prasie bulwarowej, [w:] Kolor w kulturze, j. Bielska-Krawczyk, Z. Mocarska-Tycowa (red.), Wydawnictwo UMK, Toruń 2010.

McCombs, M. 2008. Ustanawianie agendy. Media masowe i opinia publiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Michalczyk, S. 2005. Komunikowanie polityczne. Teoretyczne aspekty procesu, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.

Miller, D. 2012. Ze Wschodu na Zachód, czyli wielopłaszczyznowa lingwistyczna analiza dyskursu w pigułce, „Oblicza Komunikacji”, nr 5, ss. 155–172.

Nie żyje były premier Japonii Shinzo Abe. Został zastrzelony podczas wiecu politycznego, 08.07.2022, https://www.forbes.pl/przywodztwo/shinzo-abe-byly-premier-japonii-nie-zyje-zostal-zastrzelony-pod-czas-wiecu/95pfhlf (dostęp: 15.09.2022).

Paweł Adamowicz zaatakowany nożem na scenie podczas finału WOŚP, 13.01.2019, https://www.rmf24.

pl/raporty/raport-prezydent-gdanska-nie-zyje/fakty/news-pawel-adamowicz-zaatakowany-nozem-na-scenie-podczas-finalu-w,nId,2781069#crp_state=1 (dostęp: 15.09.2022).

Perliger, R. 2015. The Rationale of Political Assassinations (report), http://www.jstor.com/stable/res-rep05630.7 (dostęp: 15.09.2022).

Plante C., Doom Eternal’s best difficulty option isn’t the one I usually choose, https://www.polygon.com/doom-eternal-guide/2020/3/20/21188251/doom-eternal-best-difficulty-option-pc-xbox-ps4 (dostęp: 13.10.2022).

Raport Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie w zakresie realizacji planów programowych przez spółki publicznej radiofonii i telewizji w 2017 r., http://www.archiwum.krrit.gov.pl/krrit/bip/raporty-z-monitoringow/raport-uniwerytetu-jana-pawla-ii-w-krakowie/ (dostęp: 20.10.2023).

Sarna, P., Tyc, E. 2020. Śmierć prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w nagłówkach polskich dzienników i tygodników, „Res Rhetorica”, nr 1, s. 13–17. DOI 10.29107/rr2020.1.1.

Seklecka, A. 2017. Rytuały medialne w komunikowaniu masowym. Przypadek polskich telewizyjnych serwisów informacyjnych Fakty TVN i Wiadomości TVP, Wydawnictwo UMK, Toruń.

Skarżyńska K. 2011. Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa.

Skrzypczak, J., Iwasiuta, K. 2021. Polarisation of Content in Polish News Making, as Exemplified by News Programmes of Licensed Broadcasters and the Public Service Broadcaster, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 2 (246), s. 39. DOI: https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.009.13474.

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/celownik.html (dostęp: 30.08.2023).

Słownik terminów fotograficznych, https://studiofotograficzne.pl/slownik/ (dostęp: 02.09.2022).

Tulibacka, A. Znaczenie i odbiór barwy czerwonej. Kolory w projektowaniu, https://grafmag.pl/artykuly/kolory-w-projektowaniu-znaczenie-i-odbior-barwy-czerwonej (dostęp: 05.09.2022).

Tusk z diabelskimi rogami w TVP? Sroka: Mam wiele zastrzeżeń, https://dorzeczy.pl/opinie/190797/sroka-komentuje-grafike-z-tuskiem-z-rogami-w-tvp.html (dostęp: 13.10.2022).

tw, Robert Tekieli: dla PiS najlepsze odstrzelenie Tuska przed wyborami, https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/robert-tekieli-twitter-wpis-odstrzelenie-tuska (dostęp: 05.09.2022).

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, Dz.U. 1993 nr 7 poz. 34 z późn. zmianami.

Węglińska, A., Szurmiński, Ł., Wąsicka-Sroczyńska, M. 2021. Politization as a factor of shaping news in the public service media: a case study on public television in Poland, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, vol. 72 (4), s. 45. DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2021.72.02.

Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/haslo/podglad/20956/ktos-znalazl-sie-na-celowniku-kogos (dostęp: 15.09.2022).

Zagała, Z. 2023. Od podziału postsolidarnościowego do polaryzacji. (Krótkie) studium relacji między Prawem i Sprawiedliwością a Platformą Obywatelską i ich wyborcami, „Zeszyty Naukowe KUL”,

z. 66, nr 3 (263). DOI: https://doi.org/10.31743/znkul.16429.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2023.30.2.127-143
Data publikacji: 2024-02-20 11:27:04
Data złożenia artykułu: 2023-10-23 00:00:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1031
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 224

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Magdalena Mateja

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.