Przyszłość operacji wojskowych UE – perspektywy i przeszkody
Streszczenie w języku polskim
Unia Europejska na przestrzeni ostatnich 20 lat dokonała wielu znaczących zmian w funkcjonowaniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, w tym doskonaliła swoje kompetencje operacyjne. Jedną z głównych aren zaangażowania międzynarodowego Unii od lat pozostawała Afryka, gdzie odbyło się najwięcej misji wojskowych w ramach WPZiB. Artykuł przedstawia wyniki analizy perspektyw zaangażowania militarnego Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz czynników na nie wpływających, zarówno pod kątem wojskowym, jak i politycznym. Celem artykułu jest określenie przyszłości operacji wojskowych Wspólnoty. W tym celu należy odpowiedzieć na pytanie: jak przeprowadzone operacje wpłynęły na zdolności wojskowe Unii i jakie wyzwania stoją przed ich dalszym rozwojem? Postawiona hipoteza badawcza mówi, że przyszłość operacji wojskowych Unii Europejskiej będzie zależeć od stale zmieniającej się sytuacji międzynarodowej. Autorka oparła swoje rozważania na analizie dokumentów Unii Europejskiej oraz literatury naukowej badającej Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa. Kwestia przyszłości potencjalnego zaangażowania militarnego UE w Afryce pozostaje otwarta. Mimo znacznego powodzenia wielu operacji, stale zmieniająca się sytuacja międzynarodowa oraz problemy wewnętrzne samej Unii mogą prowadzić do rozważań nad przyszłością operacji wojskowych. Wydaje się, że działania operacyjne Unii w przyszłości będą zależeć od sytuacji międzynarodowej, przede wszystkim w Europie, oraz podejścia państw członkowskich do rozwoju współpracy militarnej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
About European Union Training Mission in Mozambique, European Union Training Mission in Mozambique, https://www.eeas.europa.eu/eutm%20mozambique/about-european-union-training-mission--mozambique_en?s=4411 (dostęp: 13.03.2023).
Ayrault, J.-M., Steinmeier, F.-W. 2016. A strong Europe in a world of uncertaintities, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Francji, https://static.presspublica.pl/red/rp/pdf/DokumentUE.pdf (dostęp: 19.05.2024).
Ciupiński, A. 2014. Zdolności wojskowe Unii Europejskiej. Perspektywy grup bojowych, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 8, s. 105–120. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2014.8.8.
Europejska Strategia Bezpieczeństwa z 12 grudnia 2003, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/01/strategia_bezpieczenstwa_
ue_2003.pdf (dostęp: 19.05.2024).
EUTM Mozambique Factsheet, European Union Training Mission in Mozambique, https://www.eeas.europa.eu/eutm-mozambique/eutm-mozambique%20factsheet-0_en?s=4411 (dostęp: 13.03.2024).
Giegierich, B., Mollnich, C. 2018. The United Kingdom’s contribution to European Security and Defence, The International Institute of Strategic Studies, German Council of Foreign Relations, Londyn.
Hagelstam, A. 2018. Współpraca przeciwko zagrożeniom hybrydowym, https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2018/11/23/wspolpraca-przeciwko-zagrozeniom-hybrydowym/index.html, 23 listopada
(dostęp:19.05.2024).
Ignaciuk, A. 2016. NATO i UE wobec zagrożeń hybrydowych – nowe otwarcie we wzajemnej współpracy?, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 37, s. 85–98.
Jaremczuk, E.J. 2014. Operacja wojskowa EUFOR RD Congo, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Jednolity Akt Europejski z dn. 17 lutego 1986, Dz.U. L 169 z 29.6.1987.
Konarzewska, A. 2007. Grupy bojowe UE. Zaczątek euroarmii?, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 3, s. 154–173.
Kruk, A. 2014. Stanowisko Niemiec wobec operacji wojskowych Unii Europejskiej w Afryce, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Kubiak, K. 2014. Konflikt w Mali. Rebelia Tuaregów, Islamiści i międzynarodowa interwencja, „Przegląd Politologiczny”, nr 1, s. 351–368. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2014.19.1.22.
Mattelaer, A. 2013. The Politico-Military Dynamics of European Crisis Response Operations. Planning, Frictions, Strategy, Palgrave-Macmillan, Londyn. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137012609.
Missiroli, A., Rogers, J., Gilli, A. 2013. Enabling the future European military capabilities 2013–2025: challenges and avenues, „Report”, nr 16, s. 9–24.
Młynarski, T. 2012. Chiny w Afryce – szansa czy neokolonializm XXI wieku? Wybrane aspekty chińskiej obecności na kontynencie, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej”, nr 1, s. 25–42.
Mundt, R. 2011. EASA and CQO Collaboration Lessons learnt from the joint civil-military certification approach on a military transport aircraft, https://eda.europa.eu/docs/documents/14_a400m_cqc_presentation_rainer_mundt.pdf (dostęp: 19.05.2024).
Ostant, W. 2014. Operacja wojskowa EUTM Mali, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Papaioannou, A. 2019. Wzmacnianie relacji pomiędzy Unią Europejską i NATO, „NATO Review”, https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2019/07/16/wzmacnianie-relacji-pomiedzy-unia-europejska-i--nato/index.html, 16.07 (dostęp: 06.05.2024).
Pawełek-Mendez, J. 2013. Biała księga obrony i bezpieczeństwa Francji 2013: państwo peryferyjnej Europy jednym z biegunów światowego porządku, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 27, s. 71–101.
Przybylska-Maszner, B. 2014. Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Przybylska-Maszner, B. 2018. Rada Europejska w procesie przekształceń strukturalnych 1961–1977, „Rocznik Integracji Europejskiej”, nr 12, s. 27–40. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2018.12.2.
Rada Bezpieczeństwa, https://www.unic.un.org.pl/poznaj_onz/rada_bezpieczenstwa5.php (dostęp: 17.05.2024).
Ranking najpotężniejszych armii świata. Jak wypada Polska?, https://www.forbes.pl/rankingi/ile-panstwa-wydaja-na-zbrojenia-wojna-w-ukrainie-sprowokowala-wydatki-jak-na-tle/rd101lh (dostęp:
05.2024).
Raubo, J. 2014. Operacja wojskowa EUTM Somalia, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Seibert, B.H. 2007. African Adventure? Assesing the European Union Military Intervention in Chad and the Central African Republic, MIT SSP.
Skoczylas, R. 2018. Konflikt w Republice Środkowoafrykańskiej jako przykład konfliktu wewnętrznego w kontekście użycia polskiego kontyngentu wojskowego, Oddział Specjalny Żandarmerii Wojskowej w Mińsku Mazowieckim, nr 1–2 (9–10), s. 64–82.
Sverdrup-Thygeson, B., Lanteigne, M., Sverdrup, U. 2016. “For Every Action...” The American pivot to Asia and fragmented European responses, Norwegian Institute of International Affairs, Waszyngton.
Szałek, B.Z. 2018. Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i obrony UE oraz Brexit w świetle prakseologii, „Acta Politica Polonica”, nr 3, s. 29–42. DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2018.45-03.
Szynol, M. 2018. Pozycja Państw kontynentu afrykańskiego w stosunkach międzynarodowych na początku XXI wieku, „Studia Politicae Universitatis Silensiensis”, nr 21, s. 137–183.
Terlikowski, M. 2010. EU–NATO Partnership and Its Prospects, “Bulletin of The Polish Institute of International Affairs”, nr 105, s. 320–330.
Turke, A. I. 2008. The Operation Artemis in Democratic Republic of Congo, „Cerpesc Analyses”, nr 2, s. 20–32.
Usewicz, T. 2017. Brexit i jego konsekwencje dla Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, nr 1, s. 119–128.
Wiśniewski, R. 2014. Operacje wojskowe Unii Europejskiej w Afryce a zdolności wojskowe państw członkowskich – potrzeby, stan obecny, perspektywy rozwoju, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Wolska, A. Niger zrywa współpracę obronną z Unią Europejską, https://www.euractiv.pl/section/polityka--zagraniczna-ue/news/niger-zrywa%20wspolprace-obronna-z-unia-europejska/ (dostęp: 06.04.2024).
Wspólny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej przyjęty przez Radę w dniu 19 lutego 2024 r. (sprzęt objęty wspólnym stanowiskiem Rady 2008/944/WPZiB określającym wspólne zasady kontroli wywozu
technologii wojskowych i sprzętu wojskowego) (uaktualnia i zastępuje wspólny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej przyjęty przez Radę w dniu 20 lutego 2023 r.) (WPZiB) (Dz.U.UE.C.2024.1945).
Zieliński, T. 2013. Przegląd sojuszniczych zdolności obronnych z obszaru lotnictwa w kontekście inicjatywy Smart Defence, „Zeszyty Naukowe AON”, nr 1, s. 100–115.
Zięba, A. 2014. Operacja wojskowa EUNAVFOR Atalanta, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
Zobeniak, M. 2014. Operacja wojskowa EUFOR Tchad/RCA, [w:] Operacje Wojskowe Unii Europejskiej w Afryce, B. Przybylska-Maszner (red.), Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/k.2025.32.1.27-44
Data publikacji: 2025-10-06 10:24:23
Data złożenia artykułu: 2024-10-25 18:05:02
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Janik

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.