Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Kultura szkoły jako przedmiot analiz: przegląd badań kazachskich i polskich
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Postsocjalistyczna transformacja ustrojowa po 1989 roku zapoczątkowała szereg zmian w sferze politycznej, gospodarczej i społecznej w wielu krajach. Zmiany zaszły również w placówkach edukacyjnych, które w ciągu ostatnich trzech dekad przekształciły się ze względu na zmiany o charakterze programowym i organizacyjnym. Rzeczywisty zakres i głębokość zmian zachodzących w szkole wymaga wyodrębnienia całościowego konstruktu, który pozwoli uchwycić cechy oraz zmiany zachodzące na różnych, także ukrytych, poziomach funkcjonowania szkoły. Najlepiej zdaje się spełniać te kryteria koncepcja kultury szkoły.
Cel badań: Celem była analiza empirycznych artykułów polskich i kazachskich dotyczących kultury szkoły.
Metoda badań: Aby znaleźć odpowiednią literaturę, opracowano strategię wyszukiwania, która składała się z kilku etapów, w tym przeszukiwania baz danych recenzowanych artykułów naukowych opublikowanych w języku angielskim, kazachskim i polskim w ciągu ostatnich 30 lat.
Wyniki: Chociaż przeanalizowano publikacje z ostatnich 30 lat, niewiele zidentyfikowano publikacji spełniających narzucone kryteria analityczne. Biorąc pod uwagę publikacje kazachskie, należy zauważyć, że dominującym podejściem empirycznym jest podejście ilościowe, jednak brak jest badań, które bezpośrednio poruszałyby problematykę kultury szkoły. W przypadku publikacji autorów zajmujących się tą problematyką w Polsce również dominuje podejście ilościowe, ale autorzy odwołują się bezpośrednio do kategorii kultury szkolnej. Mimo że dominują publikacje w języku ojczystym, liczba tekstów w języku angielskim rośnie.
Wnioski: Wyniki wykazały znaczne różnice w charakterze dyskursu empirycznego dotyczącego kultury szkoły.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Adamowicz M., Kmieciński M. (2016). Funkcjonowanie systemu edukacji w Polsce w okresie transformacji systemowej. Rozprawy Społeczne, 4(10), 39-45.
Aytbayeva S., Askarbek, T., (2020). Education of leadership qualities in older preschool children as a socio-pedagogical problem. Bulletin of Abai University “Pedagogical sciences”, 2, 16- 22.
Bakirova, B. Bissenbayeвa, Z., Saktaganov, В., Tanabekova, A. (2018). Pedagogical Basis of Communicative Competence Formation. Procedia. Social and Behavioral Sciences, 89, 882 – 885.
Bolman, L. G., Deal, T. E. (2003). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership (3rd ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
Cavanagh, R. F., Dellar, G. B. (1997b). Towards a model of school culture. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association.
Cavanagh, R. F., & Dellar, G. B. (2003). Organisational and learning community conceptions of schools: Implications for understanding and research school improvement. In R.F. Waugh (Ed.), On the Forefront of Educational Psychology (pp. 179-225). New York: Nova Science Publishers, Inc.
Deal, T. E., Peterson, K. D. (1999). Shaping School Culture. San Francisco: Jossey-Bass.
Decree of the President of the Republic of Kazakhstan (2017), On the translation of the alphabet of the Kazakh language from Cyrillic to Latin graphics. Astana.
Denek, K. (1999). Transformacja systemowa edukacji [Systemic transformation of education]. NEODIDAGMATA, 24, 27-42.
Dernowska, U., Tłuściak-Deliowska, A. (2015). Kultura szkoły. Studium teoretyczno-empiryczne [School Culture. Theoretical-Empirical Study]. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Dobrowolska, B. (2010). School Culture – Teacher’s Competence – Students’ Creative Attitudes. Reflection on school pragmatics. The New Educational Review, 20(1), 183-192.
Dobrzyniak, M. (2015). Kultura organizacyjna placówki edukacyjnej – perspektywa
ucznia i nauczyciela w świetle badań własnych. Szkoła – Zawód – Praca, 10, 69-83.
Dorczak, R. (2011). The Role of the New School Evaluation System in the Transformation of School Organizational Culture for Innovativeness. Contemporary Management Quarterly, 4, 41-47.
Ernst-Milerska, R. (2015). Badanie opinii rodziców jako praktyka demokratycznej kultury szkoły. Studia z Teorii Wychowania, 6, 1(10), 115-134.
Fullan, M. (1982). The Meaning of Educational Change. New York: OISE/Teachers’ Press.
Fullan, M., Hargreaves, A. (1996). What’s worth fighting for in your school? Buckingham: Open University Press.
Grinshkun, V., Orynbayeva, L. (2021). Effective ways of formation of personal qualities of students in the conditions of informatization of extracurricular activities of the school. Bulletin of Abai University “Pedagogical sciences”, 4(72), 254-261.
Hargreaves, D. H. (1995). School culture, school effectiveness and school improvement. School Effectiveness and School Improvement, 6(1), 23-46.
Hoy, W. K., Tarter, J. C., Kottkamp, R. B. (1991). Open Schools/ Healthy Schools: Measuring Organizational Climate. Newbury Park: Corwin Press.
Jakubowska, M. (2018). Tutoring rodzinny jako element kultury szkoły. Rozprawy Społeczne, 12(3), 29-37.
Konieczny-Pizoń, K. (2021). Kultura szkoły w narracji dziecka. Pomiędzy szansą a zagrożeniem dla rozwoju dziecka-ucznia. Kultura i Edukacja, 1, 169-184,
Maslowski, R. (2006). A review of inventories for diagnosing school culture. Journal of Educational Administration, 44(1), 6-35.
Materials of the International Scientific and Practical Conference (2020). Economics, Education, business: challenges of modernity and development trends. Astrakhan, October-November 2020.
Nazarbayev, N. (2000). Article of the Head of state. A look into the future: modernization of public consciousness, 10, 10-18. Kazakhstan.
Nowosad, I. (2019). Kultura szkoły w rozwoju szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Okulicz-Kozaryn, K. (2013). Klimat i kultura szkoły a zachowania problemowe uczniów [School Culture and Climate vs. Students’ Problem Behaviours]. Studia Edukacyjne, 29, 81-100.
Pol, M., Hloušková, L., Novotný, P., Václavíková, E., Zounek, J. (2005). School culture as an object of research. The New Educational Review, 5(1), 147-165.
Sapanova, D.S (2020). School leadership as an effective element of innovations. Bulletin GU “Canary secondary School No. 2”, Rudny, Kostanay region. C.15.
Sarason, S. B. (1985). The Culture of School and the Problem of Change. Massachusetts: Allyn and Bacon.
Schoen, L. T., Teddlie, Ch. (2008). A new model of school culture: a response to a call for conceptual clarity. School Effectiveness and School Improvement, 19(2), 129-153.
Semkin, A.V., Zhaishikova, G.A. (2020). Psychological climate and psychological environment of the school as an important factor of psychological safety of students. Bulletin of A. Myrzakhmetov Kokshetau University, 4, 54-60.
Silova, I. (2011). Globalization on the Margins: Education and Postsocialist Transformations in Central Asia. Charlotte, NC: Information Age.
Silova, I., Steiner-Khamsi, G. (2008). How NGOs React: Globalization and Education Reform in the Caucasus, Central Asia, and Mongolia. Bloomfield, CT: Kumarian Press.
Snowden, P. E. Gorton, R. A. (1998). School leadership and administration: Important concepts, case studies, and simulations (5th ed.). New York: McGraw-Hill.
Strutyńska, E., Karwowski, M. (2018). Kultura szkoły jako moderator relacji między stresorami w pracy a zaangażowaniem w pracę nauczycieli. Kultura i Edukacja 1, 135-157.
Surovitska, U. (2019). Pedagogical conditions of formation communicative abilities of younger school children as the basis of their social adaptation. Bulletin of Abai University “Pedagogical sciences”, 4, 43-48.
Śliwerski, B. (2020). Kryzys demokracji i reform edukacyjnych po 30 latach transformacji politycznej w Polsce [Crisis of democracy and education reforms in Poland after 30 years of political transformation]. Resocjalizacja Polska [Polish Journal of Social Rehabilitation], 19, 179-194.
Tagiuri, R. (1968). The concept of organisational climate. In R. Tagiuri & G. Litwin (eds.), Organisational climate (pp. 11-32). Cambridge: Harvard University Press.
Tłuściak-Deliowska, A., Czyżewska, M. (2019). Formative Assessment Practices and the School Social Climate. A New Approach to the Subject Based on a Study Conducted in Poland. The New Educational Review, 55, 30-41.
Tłuściak-Deliowska, A., Dernowska, U. (2016). Kultura współpracy w szkole w percepcji nauczycieli szkół gimnazjalnych. Studia Edukacyjne, 40(1), 127-148.
Tłuściak-Deliowska, A., Dernowska, U., & Gruenert, S. (2017). How School Achievements Interplay with School Culture and Principal Behaviors: A Comparative Study. Psycho-Educational Research Reviews, 6(1), 10. Retrieved July 3, 2022, from https://www.journals.lapub.co.uk/index.php/perr/article/view/156
Torrington, D., Weightman, J., Johns, K. (1989). Effective Management. Hemel Hempstead: Prentice Hall.
Van Houtte, M. (2005). Climate or culture? A plea for conceptual clarity in school effectiveness research. School Effectiveness and School Improvement, 16(1), 71-89.
Van Houtte, M., Van Maele, D. (2011). The black box revelation: in search of conceptual clarity regarding climate and culture in school effectiveness research. Oxford Review of Education, 37(4), 505-524.
Yakavets, N. (2017). Negotiating the principles and practice of school leadership: The Kazakhstan experience. Educational Management Administration & Leadership, 45(3), 445–465.
Zhusubalyeva, D. (2019). Modern education: problems and solutions. Bulletin of Abai University “Pedagogical sciences”, 2.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.1.27-48
Data publikacji: 2023-04-28 18:21:06
Data złożenia artykułu: 2022-10-23 10:01:50
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2023 Aleksandra Tłuściak - Deliowska, Urszula Dernowska, Aigerim Kosherbayeva
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.