Email this article 
Hide
Show all
The role of positive diagnosis in social rehabilitation from the perspective of the theory of evil – a psychopedagogical reflection
Abstract
This article analyses the role of positive diagnosis in social rehabilitation. It has been assumed to be a priority in identifying socially maladapted individuals. The sufficiency of the negative diagnosis model, used so far in social rehabilitation pedagogy, has been questioned. Referring to the main features of psycho-pedagogical diagnosis (e.g. infinity, complexity, multidimensionality), the fundamental principles of diagnosing the so-called difficult phenomena, which include social maladaptation, have been formulated. The analysis has been conducted referring to the results of empirical studies (own and other authors’ studies) concerning the complex and ambiguous descriptions of maladapted people (self-concept, self-assessment, self-acceptance, concept of the world, concept of one’s own life). The article proposes a model of social rehabilitation diagnosis from the perspective of positive psychology (quality of life) and cognitive psychology.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Achenbach, Th.M. (1982). Developmental psychopathology. New York: Wiley.
Achenbach, Th.M. (1985). Assessment and taxonomy of child and adolescent psychopathology. Newbury Park: Sage.
Achenbach, Th.M. (1993). Empirically based taxonomy: How to use syndromes and profile types derived from the CBC L/4-18 and YSR . Burlington: University of Vermont Department of Psychiatry.
Achenbach, Th.M., Edelbrock, C.S. (1978). The classification of child psychopathology: a review and analysis of empirical efforts. Psychological Bulletin, 85, 1275–1301.
Anderson, C.A., Bushman, B.J. (2002). Human aggression. Annual Review of Psychology, 53, 27–51.
Baran, B., Bielawiec, A. (1994). Osobowość nieletnich przebywających w placówkach resocjalizacyjnych. Szczecin: Wyd. US.
Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Sopot: Smak Słowa.
Barriga, A.Q., Gibbs, J.C. (1996). Measuring cognitive distortion in antisocial youth: development and preliminary evaluation of the How I Think Questionnaire. Aggressive Behavior, 22, 333–343.
Barriga, A.Q., Gibbs, J.C., Potter, G.B., Liau, A.K. (2005). Kwestionariusz „Jak myślę” (HIT). Podręcznik. Warszawa: Instytut Amity.
Barriga, A.Q., Landau, J.R., Stinson, B.L., Liau, A.K., Gibbs, J.C. (2000). Cognitive distortion and problem behaviors in adolescents. Criminal Justice and Behavior, 27 (1), 36–56.
Baumeister, R.F., Boden, J.M. (1998). Aggression and the self: high self-esteem, low self-control, and ego-threat. In: R.G. Geen. F. Donnerstein (eds.). Human aggression. Theories, research, and implications for social policy (pp. 111–137). San Diego, London, Boston, New York, Sydney, Tokyo, Toronto: Academic Press.
Berkowitz, L. (1998). Affective aggression: the role of stress, pain, and negative affect. In: R.G. Geen. E. Donnerstein (eds.). Human aggression. Theories, research, and implications for social policy (pp. 49–72). San Diego, London, Boston, New York, Sydney, Tokyo, Toronto: Academic Press.
Blake, E., Gannon, T.A. (2008). Social perception deficits, cognitive distortions, and empathydeficits in sex offenders: A brief review. Trauma, Violence, and Abuse, 9 (1), 34–55.
Biel, K. (2010). Zła resocjalizacja czy resocjalizacja zła. W: K. Biel. M. Sztuka (red.). Resocjalizacja wobec tajemnicy zła (s. 133–160). Kraków: WAM, Ignatianum.
Bielawiec, A. (1999). Pojęcie własnego ja a plany życiowe nieletnich przestępców. Szczecin: Wyd. UŚ.
Błachut, J., Gaberle, A., Krajewski, K. (1999). Kryminologia. Gdańsk: Arche. Czapów, C., Jedlewski, S. (1971). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: PWN.
Davis, M.H. (1983). Measuring individual differences in empathy: evidence for a multidimensional approach. Journal of Personality and Social Psychology, 44 (1), 113–126.
Davis, M.H. (1999). Empatia. O umiejętności współodczuwania. Gdańsk: Wyd. GWP.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (2000a). Self-Determination Theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development and well-being. American Psychologist, 55 (1), 68–78.
Deci, E.L., Ryan, R.M. (2000b). The “what” and “why” of goal pursuits human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11 (4), 227–268.
Dimsdale, J.E. (2017). Psychologia zła. Jak Hitler omamił umysły. Warszawa: Wyd. RM.
Dolan, M., Fullam, R. (2004). Theory of mind and mentalizing ability in antisocial personality disorders with and without psychopathy. Psychological Medicine, 34 (6), 1093–1102.
Ellis, C., Bochner, A.P. (2000). Autoethnography, personalnarrative, and reflexivity: Researcher as subject. In: N.K. Dnezin. Y.S. Lincoln (eds.). Handbook of Qualitative Research (pp. 733–768). Thousand Oaks: Sage Publications.
Erikson, E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Rebis.
Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Rebis.
Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.
Gaszczyńska-Płuciennik, M. (2004). Obraz własnej osoby młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Opieka – Wychowanie – Terapia, 3–4, 9–14.
Gibbs, J.C., Potter, G.B., Goldstein, A.P. (1995). The EQUIP program: teaching youth to think and act responsibility through a peer-helping approach. Champaign: Research Press.
Harris, M.K. (2005). In search of common ground: the importance of theoretical orientations in criminology and criminal justice. Criminology and Public Policy, 2 (4), 311–328.
Hoffman, M.L. (1990b). The contribution of empathy to justice and moral judgement. In: N. Eisenberg, J. Strayer (eds.). Empathy and its development (pp. 47–80). New York: Cambridge University Press.
Hoffman, M.L. (2003). Empathy and moral development. Implications for caring and justice. New York: Cambridge University Press.
Jolliffe, D.P., Farrington, D. (2004). Empathy and offending: a systematic review and meta-analysis. Aggression and Violent Behaviour, 9 (5), 441–476.
Konopczyński, M. (2007). Metody Twórczej Resocjalizacji. Warszawa: PWN.
Konopczyński, M. (2014a). Pedagogika resocjalizacyjna. Kraków: Impuls.
Konopczyński, M. (2014b). Twórcza resocjalizacja: zarys koncepcji rozwijania potencjałów. Resocjalizacja Polska, 7, 13–28.
Kubacka-Jasiecka, D. (2006). Agresja i autoagresja z perspektywy obronno-akceptacyjnych dążeń Ja. Kraków: Wyd. UJ.
Kulas, H. (1986). Samoocena młodzieży. Warszawa: WSiP.
Kupiec, H. (2014). Płeć jako moderator samooceny młodzieży dostosowanej i niedostosowanej społecznie. Resocjalizacja Polska, 7, 117–134.
Leary, M.R., MacDonald, G. (2003). Individual differences in self esteem. A review and theoretical integration. In: M.R. Leary. J.P. Tangney (eds.). Handbook of self and identity (pp. 401–418). New York: Guilford Press.
Levy, K.St.C. (1997). Multifactorial self-concept and delinquency in Australian adolescents. The Journal of Social Psychology, 137 (3), 277–283.
Markowski, M.P. (2013). Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki. Kraków: Universitas.
Marshall, L.E., Marshall, W.L. (2011). Empathy and antisocial behavior. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 22 (5), 742–759.
Marynowicz-Hetka, E. (2006). Pedagogika społeczna, T.1. Warszawa: PWN.
Mudrecka, I. (2015). Zniekształcenia poznawcze i ich restrukturyzacja w procesie resocjalizacji młodzieży nieprzystosowanej społecznie. Resocjalizacja Polska, 9, 13–25.
Muskała, M. (2016). „Odstąpienie od przestępczości” w teorii i praktyce resocjalizacyjnej. Poznań: Wyd. UAM.
Nowogrodzka, A. (2014). Zdolność do rozpoznawania emocji i odczuwania empatii i osób popełniających przestępstwa. Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja, 23, 7–17.
Opora, R. (2009). Ewolucja niedostosowania społecznego jako rezultat zmian w zakresie odporności psychicznej i zniekształceń poznawczych. Gdańsk: Wyd. UG.
Opora, R. (2011). Nieletni niedostosowani społecznie, lecz odporni psychicznie. W: W. Junik (red.). Resilience. Teoria – badania – praktyka (s. 29–43). Warszawa: Parpamedia.
Opora, R. (2015). Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych. Warszawa: Żak.
Ostrowska, K. (2008). Psychologia resocjalizacyjna. W kierunku nowej specjalności psychologii. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
Ostrowska, K. (2010). Warunki pozytywnej resocjalizacji. W: K. Biel. M. Sztuka (red.). Resocjalizacja wobec tajemnicy zła (s. 115–131). Kraków: WAM Ignatianum.
Ostafińska-Molik, B. (2014). Postrzeganie siebie i własnego zachowania w kontekście zaburzeń adaptacyjnych młodzieży. Kraków: Wyd. UJ.
Ostaszewski, K. (2014). Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience. Warszawa: Wyd. Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Paszkiewicz, E. (1974). Ja a zachowanie. Psychologia Wychowawcza, 2 (18), 192–208.
Reykowski, J. (1976). Z zagadnień psychologii motywacji. Warszawa: WSiP.
Ryan, R.M., Deci, E.L. (2000). The darker ad brighter sides of human existence: basic psychological needs as an unifying concept. Psychological Inquiry, 11, 319–338.
Ryan, R.M., Deci, E.L. (2001). On happiness and human potentials: a review of research on hedonic and eudaimonic well-being. In: S. Fiske (ed.), Annual review of psychology. Annual Reviews, 52, 41–166.
Schulz, R. (2004). Pedagogika jako nauka o człowieku: próba dookreślenia idei. W: T. Lewowicki (red.). Pedagogika we współczesnym dyskursie humanistycznym (s. 113–124). Warszawa – Kraków: Impuls.
Seidel, E-M., Pfabigan, D.M., Keckeis, K., Wucherer, A.M., Jahn, T., Lamm, C., Derntl, B. (2013). Empathic competencies in violent of fenders. Psychiatry Research, 210 (3), 1168–1175.
Siemionow, J. (2011). Niedostosowanie społeczne nieletnich: działania, zmiana, efektywność. Warszawa: Difin.
Stanik, J.M. (2013). Psychologia sądowa. Podstawy badania aplikacje. Warszawa: PWN.
Stańdo-Kawecka, B. (2010). O koncepcji resocjalizacji w polskiej literaturze naukowej polemicznie. Probacja, 1, 108–124.
Urban, B. (2000). Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków: Wyd. UJ.
Urban, B. (2012). Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Warszawa: PWN.
Waśkowicz, W. (2002). Samoocena młodzieży nieprzystosowanej społecznie w schronisku dla nieletnich. Opieka – Wychowanie – Terapia, 3, 9–15.
Wysocka, E. (2011). Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNII Ś). Podręcznik testu – wersja dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Kraków: Wyd. MEN, AFM.
Wysocka, E. (2015). Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny. Katowice: Wyd. UŚ.
Wysocka, E. (2019). Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka. Katowice: Wyd. UŚ.
Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2014). Nastawienia życiowe młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej – analiza porównawcza. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa, 22 (1), 233–254.
Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2016a). „Podobnie niedostosowani a mimo to różni”. Polaryzacje samooceny w grupie wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i Socjoterapeutycznych. Studia Edukacyjne, 39, 307–329.
Wysocka, E., Ostafińska-Molik, B. (2016b). Selected polarity of self-esteem among pupils at youth detention centers and social therapy centers. Resocjalizacja Polska, 12, 119–144.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2020.39.4.193-212
Date of publication: 2020-12-23 16:16:59
Date of submission: 2019-11-10 13:04:20
Statistics
Indicators
Copyright (c) 2020 Ewa Katarzyna Wysocka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.