Dzieciństwo zagrożone wojną w rysunkach ukraińskich dzieci

Agata Popławska, Olena Bocharova

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: W XXI wieku większość dzieci często ma dobre warunki do rozwoju, jest chroniona przez bliskich, którzy zapewniają szczęśliwe i bezpieczne dzieciństwo. Jednocześnie nie można zapominać o tym, że nadal tysiące dzieci na świecie doświadcza opresji, a ich dzieciństwo jest niszczone przez dorosłych poprzez odrzucenie, zaniedbania, przemoc psychiczną i fizyczną. W najtrudniejszej sytuacji, znajdują się dzieci, których dzieciństwo naznacza dramatyzm wojny przynoszącej zniszczenie, choroby, kalectwo, śmierć.

Cel badań: W badaniu dążono do poznania i zrozumienia indywidualnych traumatycznych wojennych doświadczeń dzieci ukraińskich uzewnętrznianych w rysunkach.

Metoda badań: Posłużono się badaniami jakościowymi, które umożliwiają poznanie procesu przeżywania sytuacji życiowych doświadczanych przez osoby badane. Wykorzystano metodę projekcyjną, technikę graficzną i poddano analizie oraz interpretacji rysunki dziecięce.

Wyniki: Analizując rysunki ukraińskich dzieci, które doświadczyły traumy wojennej, wyróżniono 5 głównych kategorii: 1. Mamo, widzę wojnę. 2. Mój Tata – Bohater. 3. Przyjaźń w obliczu tragedii. 4. Putin nie żyje. 5. Ukraina zwycięży. Wojna jest wszechobecna w rysunkach, ujawniona zarówno w bezpośrednich scenach, jak i ukrytych drobnych szczegółach. Rysunki opowiadają o okrucieństwach, których dzieci doświadczyły, które widziały i przeżyły i noszą w sobie.

Wnioski: Rysunki dzieci są płaszczyzną uzewnętrzniania niewypowiedzianych uczuć. Sposób, w jaki dzieci w twórczości plastycznej wypowiadają się o wojnie, odzwierciedla ich osobiste doświadczenia. Prace dzieci świadczą o tym, że w ich pamięć na trwale wpisało się cierpienie, niepewność, strach o własne życie i życie najbliższych, dramatyzm gwałtownego pożegnania się z beztroskim dzieciństwem oraz wejścia w okrutny świat dorosłych.


Słowa kluczowe


metody projekcyjne, obraz wojny, Ukraina, zagrożone dzieciństwo, rysunek, symbol.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Braun-Gałkowska, M. (2016). Różnorodność rysunków dziecięcych. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(3(41), 41-65. https://doi.org/10.14632/eetp.2016.11.41.41

End Of Childhood End Of Childhood. Report 2017. Pobrane 20, Grudnia, 2022 z https://www.savethechildren.org/content/dam/usa/reports/emergency-response/end-of-childhood-report.PDF.

Frank, L.K. (1989). Metody projekcyjne w badaniu osobowości. W M. Stasiakiewicz, T. Szustrowa (Red.), Wybrane zagadnienia testów projekcyjnych (T. 3, s. 9-28). Laboratorium Technik Diagnostycznych PTP i Wydziału Psychologii UW.

Izdebska, J. (2015). Dziecko – dzieciństwo – rodzina – wychowanie w rodzinie. Białystok: Wydawnictwo NWSP.

Izdebska, J. (2016). Dzieciństwo. W K. Chałas, A. Maj (Red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 305–315). POLWEN.

Kolankiewicz, M. (2012). Zaniedbywanie dzieci. Dziecko Krzywdzone, 2 (39), 81-94.

Kolwińska, M. (2004). Rola psychorysunku w psychiatrii. Studia Psychologica, 5, 163-175.

Matyjas, B. (2021). Wizja dziecka i dzieciństwa w ujęciu pedagogiki personalistycznej. Paedagogia Christiana, 1/47, 165-187. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2021.008

Nazaruk, S., Konovaluk, E. (2012). Rysunek w wychowaniu przedszkolnym – rola w diagnostyce i terapii pedagogicznej. Rozprawy Społeczne, 6 (1), 5-20.

Polak, R. (2021). Uczucia i emocje w pedagogice i psychologii Stefana Szumana. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 34(2), 29–41. DOI: 10.17951/j.2021.34.2.29-41

Rembowski, J. (1985). Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.

Stasiakiewicz, M. (2000). Testy projekcyjne. W J. Strelau (Red.), Psychologia. Gdańsk: GWP.

Szczygielska - Jakubowska A., Dzieci z Ukrainy rysują. W bydgoskich Młynach Rothera poruszająca wystawa, Pobrane 20, Grudnia, 2022 z: https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,28646905,dzieci-z-ukrainy-rysuja-w-bydgoskich-mlynach-rothera-poruszajaca.html

Szuman, S. (1990). Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka. Warszawa: WSiP.

Szuścik, U. (2006). Znak werbalny a znak plastyczny w twórczości rysunkowej dziecka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP.

Śliwerski, B. (2020). Badania nad małym dzieckiem i dzieciństwem. Konteksty Pedagogiczne, 2(15), 9-24. https://orcid.org/0000-0002-3875-8154

Tatara, A. (2004). Rodzina w rysunku dziecka. Wychowawca, 3 (135), 9-10.

Tyszkowa, M. (1993). Przedmowa do wydania polskiego. W P. Wallon, A. Cambier, D. Engelhart (Red.), Rysunek dziecka (s. 6-11). Warszawa: WSiP.

Wyness, M. (2002). Contesting Childhood, London: Routledge.

Дитина хоче смерті Путіна: чи це нормально? https://life.pravda.com.ua/projects/zapitay-jittya/2022/03/30/248027/

Мамо, я бачу війну» в Україні збирають дитячі малюнки для NFT-аукціону https://shpalta.media/2022/03/18/mamo-ya-bachu-vijnu-v-ukraini-zbirayut-dityachi-malyunki-dlya-nft-aukcionu/

Путін помер" і "Україна переможе": діти підбадьорили українських захисників малюнками (фото). (b. d.-b). Новини України - останні новини України сьогодні - УНІАН. https://www.unian.ua/society/putin-pomer-i-ukrajina-peremozhe-diti-podililisya-malyunkami-z-ukrajinskimi-zahisnikami-foto-novini-ukrajini-11741335.html

Татусю, повертайся скоріше…: що пишуть діти на війну (ФОТОРЕПОРТАЖ https://nday.te.ua/tatusyu-povertajsya-skorishe-scho-pyshut-dity-na-vijnu-fotoreportazh/

У метро києва пройде виставка дитячих малюнків, створених під час війни. Фото https://tvoemisto.tv/news/u_kyievi_proyde_vystavka_dytyachyh_malyunkiv_stvorenyh_pid_chas_viyny_foto_134384.html

У метро Києва пройде виставка дитячих малюнків, створених під час війни. https://tvoemisto.tv/news/u_kyievi_proyde_vystavka_dytyachyh_malyunkiv_stvorenyh_pid_chas_viyny_foto_134384.html

ЧДТУ. Щоденник конкурсу малюнка «РАШИЗМУ – НІ! НАБЛИЖАЄМО ВЕЛИКУ ПЕРЕМОГУ»: роботи дітей викладачів та співробітників університету. (b. d.). Черкаський державний технологічний університет (ЧДТУ). https://chdtu.edu.ua/news/item/17235-chdtu-shchodennyk-konkursu-maliunka-rashyzmu-ni-nablyzhayemo-velyku-peremohu-roboty-ditei-vykladachiv-ta-spivrobitnykiv-universytetu




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.77-96
Data publikacji: 2024-02-14 11:56:31
Data złożenia artykułu: 2023-06-01 21:54:33


Statystyki


Widoczność abstraktów - 384
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 182

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Agata Popławska, Olena Bocharova

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.