Ewolucja aksjologii prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego. Kilka refleksji na tle art. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest analiza podstaw aksjologicznych prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz ich ewolucji w kontekście współczesnych wyzwań przestrzennych. Podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Które wartości leżą u podstaw norm prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego? W jaki sposób znajdują one swoje odzwierciedlenie w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym? Jak kształtowała się ewolucja uwzględniania tych wartości w ustawie? Czy istnieje jakaś hierarchia tych wartości? W artykule dokonano identyfikacji poszczególnych wartości w pierwotnej wersji ustawy oraz przedstawiono ewolucję ich uwzględniania w ustawie. Na tej podstawie ustalono, że wartości te mają odzwierciedlenie w treści art. 1 ustawy, w tym częściowo w formie wyliczenia. Katalog wartości w obecnym kształcie jest chaotyczny i dość przypadkowy, co powoduje, że ma stosunkowo niewielką przydatność w rozwiązywaniu konfliktów przestrzennych. Na zakończenie ustalono, że sposób rozumienia powyższych wartości oraz ich priorytetyzacja mogą ulegać zmianie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bąkowski T., Zasady prawa zagospodarowania przestrzennego, [w:] W. Szwajdler, T. Bąkowski, Proces inwestycyjno-budowlany. Zagadnienia administracyjnoprawne, Toruń 2004.
Brzezińska-Rawa A., Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne, Toruń 2019.
Bukowski Z., Zrównoważony rozwój w systemie prawa, Toruń 2012.
Chorążewska A., Jagoda J., Planowanie przestrzenne a wartości konstytucyjne, „Studia Iuridica Agraria” 2012, vol. 10.
Duniewska Z., Wartość – dobra, potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 7: Prawo administracyjne materialne, red. R. Hauser, Z.K. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2017.
Kielin-Maziarz J., Zasada zrównoważonego rozwoju – uwagi na tle jej miejsca w Konstytucji RP, „Krytyka Prawa” 2020, vol. 12(1), DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.370.
Kiełczewski D., Istota i aksjologia zrównoważonego rozwoju, [w:] Ekonomia – polityka – etyka, red. A.F. Bocian, t. 3, Białystok 2010.
Kulesza M., Obszar specjalny jako prawny instrument ochrony i kształtowania środowiska naturalnego, „Studia Iuridica” 1974, vol. 2.
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019.
Markowski T., Skutki chaosu przestrzennego i rozlewania się urbanizacji dla rozwoju Polski – strategiczne kierunki koniecznych reform systemu prawno-instytucjonalnego dla gospodarowania przestrzenią, [w:] Suburbanizacja. Człowiek – zmiana – przestrzeń, red. M. Grochowski, Warszawa 2023.
Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne – zarys systemu, Warszawa 2003.
Niewiadomski Z. (red.), Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, Warszawa 2013.
Nowak M.J., Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A., Studia nad chaosem przestrzennym – nowe kierunki badań i dyskusji naukowej, „Samorząd Terytorialny” 2022, nr 7–8.
Olejarczyk E., Zasada zrównoważonego rozwoju w systemie prawa polskiego – wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2015, nr 2, DOI: https://doi.org/10.12775/PPOS.2016.013.
Ruczkowski P., Konstytucjonalizacja administracyjnoprawnej reglamentacji wolności i praw jednostki – wybrane aspekty, [w:] Prawo administracyjne jako miejsce spotkań. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Supernatowi, red. B. Kowalczyk, K. Kulińska-Jachowska, Ł. Prus, M. Tabernacka, Wrocław 2024, DOI: https://doi.org/10.34616/150927.
Szewczyk M., Ład przestrzenny jako dobro wspólne, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2018, nr 9(1).
Szlachetko J., Szlachetko K., Beim M., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do art. 1 ust. 4, LEX/el. 2024.
Woźniak M., Administrowanie przestrzenią jako dobrem publicznym, [w:] Administracja dóbr i usług publicznych, red. M. Woźniak, Warszawa 2013.
Woźniak M., Materialnoprawne desygnaty interesu publicznego w planowaniu przestrzennym. Przegląd literatury i orzecznictwa, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2023, nr 1(73), DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2023.07.
Woźniak M., Zasada zrównoważonego rozwoju jako tło konfliktów w zagospodarowaniu przestrzennym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 2015, vol. 318.
Zajadło J., Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law, “Studia Iuridica Lublinensia” 2023, vol. 32(4), DOI: https://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.4.191-217.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
Zubik M., Prawo konstytucyjne współczesnej Polski, Warszawa 2022.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2025.9.11-23
Data publikacji: 2025-06-04 21:47:27
Data złożenia artykułu: 2025-03-04 01:54:35
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.