The Evolution of the Axiology of Spatial Planning and Development Law: Some Reflections on the Background of Article 1 of the Spatial Planning and Development Act

Anna Brzezińska-Rawa

Abstract


The article aims to analyze the axiological foundations of spatial planning and development law and their evolution in the context of contemporary spatial challenges. The paper attempts to answer the following research questions: Which values underlie the norms of spatial planning and development law? How are they reflected in the Spatial Planning and Development Act? How has the inclusion of these values in the Act evolved? Is there a hierarchy of these values? The article identifies individual values in the original version of the Act and presents the evolution of their inclusion in the Act. On this basis, it was established that these values are reflected in the content of Article 1 of the Act, including partly in the form of an enumeration. The catalogue of values in its current form is chaotic and rather random, which means that it is of relatively little use in resolving spatial conflicts. Finally, it was established that the way of understanding the above values and their prioritization may change.


Keywords


axiology; spatial planning and development law; values in spatial planning

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Bąkowski T., Zasady prawa zagospodarowania przestrzennego, [w:] W. Szwajdler, T. Bąkowski, Proces inwestycyjno-budowlany. Zagadnienia administracyjnoprawne, Toruń 2004.

Brzezińska-Rawa A., Spójność i ciągłość podstawowych aktów planowania przestrzennego gminy. Aspekty prawne, Toruń 2019.

Bukowski Z., Zrównoważony rozwój w systemie prawa, Toruń 2012.

Chorążewska A., Jagoda J., Planowanie przestrzenne a wartości konstytucyjne, „Studia Iuridica Agraria” 2012, vol. 10.

Duniewska Z., Wartość – dobra, potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 7: Prawo administracyjne materialne, red. R. Hauser, Z.K. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2017.

Kielin-Maziarz J., Zasada zrównoważonego rozwoju – uwagi na tle jej miejsca w Konstytucji RP, „Krytyka Prawa” 2020, vol. 12(1), DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.370.

Kiełczewski D., Istota i aksjologia zrównoważonego rozwoju, [w:] Ekonomia – polityka – etyka, red. A.F. Bocian, t. 3, Białystok 2010.

Kulesza M., Obszar specjalny jako prawny instrument ochrony i kształtowania środowiska naturalnego, „Studia Iuridica” 1974, vol. 2.

Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019.

Markowski T., Skutki chaosu przestrzennego i rozlewania się urbanizacji dla rozwoju Polski – strategiczne kierunki koniecznych reform systemu prawno-instytucjonalnego dla gospodarowania przestrzenią, [w:] Suburbanizacja. Człowiek – zmiana – przestrzeń, red. M. Grochowski, Warszawa 2023.

Niewiadomski Z., Planowanie przestrzenne – zarys systemu, Warszawa 2003.

Niewiadomski Z. (red.), Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, Warszawa 2013.

Nowak M.J., Śleszyński P., Markowski T., Kowalewski A., Studia nad chaosem przestrzennym – nowe kierunki badań i dyskusji naukowej, „Samorząd Terytorialny” 2022, nr 7–8.

Olejarczyk E., Zasada zrównoważonego rozwoju w systemie prawa polskiego – wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa Ochrony Środowiska” 2015, nr 2, DOI: https://doi.org/10.12775/PPOS.2016.013.

Ruczkowski P., Konstytucjonalizacja administracyjnoprawnej reglamentacji wolności i praw jednostki – wybrane aspekty, [w:] Prawo administracyjne jako miejsce spotkań. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Supernatowi, red. B. Kowalczyk, K. Kulińska-Jachowska, Ł. Prus, M. Tabernacka, Wrocław 2024, DOI: https://doi.org/10.34616/150927.

Szewczyk M., Ład przestrzenny jako dobro wspólne, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2018, nr 9(1).

Szlachetko J., Szlachetko K., Beim M., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do art. 1 ust. 4, LEX/el. 2024.

Woźniak M., Administrowanie przestrzenią jako dobrem publicznym, [w:] Administracja dóbr i usług publicznych, red. M. Woźniak, Warszawa 2013.

Woźniak M., Materialnoprawne desygnaty interesu publicznego w planowaniu przestrzennym. Przegląd literatury i orzecznictwa, „Studia Biura Analiz Sejmowych” 2023, nr 1(73), DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2023.07.

Woźniak M., Zasada zrównoważonego rozwoju jako tło konfliktów w zagospodarowaniu przestrzennym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 2015, vol. 318.

Zajadło J., Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law, “Studia Iuridica Lublinensia” 2023, vol. 32(4), DOI: https://dx.doi.org/10.17951/sil.2023.32.4.191-217.

Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.

Zubik M., Prawo konstytucyjne współczesnej Polski, Warszawa 2022.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/ppa.2025.9.11-23
Date of publication: 2025-06-04 21:47:27
Date of submission: 2025-03-04 01:54:35


Statistics


Total abstract view - 234
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 192

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.