The Roztocze Village Jędrzejówka in the Era of the Josephine Reforms in Galicia (1777–1789)

Henryk Aleksander Gmiterek

Abstract


The village of Jędrzejówka was settled before 1660 by Jan Lipski in the still poorly developed area of Eastern Roztocze, in the vicinity of the town of Lipsk, which was founded in 1613. After the First Partition of Poland, Jędrzejówka, along with a number of other Roztocze villages, became part of the Habsburg Monarchy. The reforms of rural relations, relations between heirs and serfs, and especially tax and municipal reforms aimed at establishing a uniform land tax, carried out by the Austrian authorities in Galicia, resulted in abundant documentation on the condition of villages, their ownership and social structure, their agrarian culture and the resulting benefits. On the basis of the so-called Josephine Metryka, urbarial descriptions and house descriptions from the 1880s, it was possible to reconstruct the potential of the village inhabited by 23 farmers, their land endowment, the agrarian culture they cultivated and the effects of their farming. The status of the dominion property and the emoluments accruing to the church are also shown. The appendices include lists of the villagers.


Keywords


Galicia; Lipski family; Leipzig; Jedrzejówka; Josephine reforms; Josephine metrics

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Continuatio edictorum et mandatorum universalium in Regnis Galiciae et Lodomeriae a die 1. Januarii ad ultimam Decembris anno 1783 emantorum, Lwów 1783.

Continuatio edictorum et mandatorum uniwersalium in Regnis Galiciae et Lodomeriae, Lwów 1785.

Edicta et mandata uniwersalia Regni Galiciae et Lodomeriae a die 11. septembris 1772 initae possessionis promulgata. Rozkazy i ustawy powszechne Królestwa Galicyi i Lodomeryi od dnia 11 września 1772 objęcia posesyi ogłoszone, Lwów 1773.

Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783, t. 9, cz. A, B, wyd. A. Janeczek, Warszawa 2017.

Przywileje lokacyjne Florianowa (Narola) z lat 1592–1596, oprac. H. Gmiterek, Narol 2021.

Przywilej lokacyjny Lipska z 1613 roku, oprac. H. Gmiterek, Narol 2022.

Barwiński E., Pierwsze podziały administracyjne Galicji, „Ziemia Czerwieńska” 1935, 1, 1.

Gmiterek H., Lipsko w okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej (1613–1772), „Przemyskie Zapiski Historyczne” 1991–1992, 8–9.

Gmiterek H., Lipscy na Rusi. Z dziejów karier szlachty wielkopolskiej na Rusi Czerwonej w XVI–XVIII wieku, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 1995, 2(13).

Gmiterek H., Kubrak Z., Lipsko 1613–2013. Szkice z dziejów osady, [Lipsko] 2013.

Janeczek A., Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Warszawa 1993.

Kubal G., W gminie Narol, Krosno 1999.

Niezgoda Z., Organizacja i kancelaria dominiów w Galicji i szczątki ich akt w Archiwum Państwowym w Krakowie, „Archeion” 1958, 28.

Nowak D.K., Austriackie katastry gruntowe na terenie Galicji. Metryka Józefińska (1785–1789), Metryka Franciszkańska (1819–1820) i Stały Kataster Galicyjski (1844–1854). Studium źródłoznawcze, Krosno 2021.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 3, Warszawa 1882.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 13, Warszawa 1893.

Stankiewicz Z., Zamość pod okupacją austriacką w latach 1772–1809, „Archiwariusz Zamojski” 2020, 18.

Styś W., Metryki gruntowe józefińskie i franciszkańskie jako źródło do historii gospodarczej Galicji, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1932/1933, 2.

Szczygieł R., Lokacja Florianowa na tle urbanizacji środkowego i wschodniego Roztocza w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, „Rocznik Lubaczowski” 1994, 5.

Szczygieł R., Początki osady i nieudana lokacja miejska, w: Bełżec przez dzieje, red. A. Urbański, Bełżec 2008.

Ślusarek K., Drobna szlachta w Galicji 1772–1848, Kraków 1994.

Ślusarek K., Materiały podatkowe jako źródło do dziejów miast galicyjskich w czasach józefińskich, w: Galicyjskie miasta i miasteczka w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII–XIX wieku, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2018.

Wojnarski D., Losy miast ziemi lubaczowskiej na trasie pochodu wojsk Bohdana Chmielnickiego w roku 1648, „Rocznik Lubaczowski” 1996, 6.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.1081-1101
Date of publication: 2024-10-22 08:46:11
Date of submission: 2024-01-07 19:29:59


Statistics


Total abstract view - 229
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 25

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2024 Henryk Gmiterek

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.