Wartości osobiste preferowane przez młodzież gimnazjalną a wybrane wskaźniki socjodemograficzne

Magdalena Anna Boczkowska

Streszczenie w języku polskim


Jednym z podstawowych zadań rozwojowych na etapie adolescencji jest formowanie indywidualnej hierarchii wartości, która pełni na dalszych etapach życia funkcję regulacyjną w codziennej życiowej aktywności i dokonywaniu wyborów. Liczne badania wykazują, że młodzież deklaruje preferowanie wartości uniwersalnych, a w małym stopniu uznaje wartości typowo hedonistyczne. W celu zdiagnozowania, z jakimi symbolami młodzież utożsamia szczęście i jakie wartości w jej życiu są nadrzędne, a także czy i w jakim stopniu wybrane czynniki socjodemograficzne różnicują w omawianym zakresie uczniów, przeprowadzono badanie, z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego. Jako narzędzie posłużyła Lista Wartości Osobistych autorstwa Zygfryda Juczyńskiego. Łącznie przebadano 375 uczniów szkół gimnazjalnych z terenu województwa lubelskiego. Deklarowane przez młodzież wartości osobiste najczęściej odnosiły się do rodziny, przyjaciół, dobrego zdrowia. Wartości hedonistyczne były przez badanych wybierane rzadko, przypisywano im także niskie rangi. Czynniki socjodemograficzne, jak miejsce zamieszkania, wykształcenie rodziców oraz subiektywna ocena sytuacji materialnej rodziny, różnicowały uczniów jedynie w wyborach pojedynczych symboli szczęścia i wartości osobistych. Płeć nie stanowiła czynnika różnicującego badanych w omawianym zakresie. Sfera aksjologiczna podlega stałym przemianom społecznym, kulturowym, edukacyjnym. Ważne wydają się więc działania dążące do wychowania w zgodzie z wartościami uniwersalnymi.

Słowa kluczowe


uczniowie gimnazjum, hierarchia wartości, symbole szczęścia osobistego

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Chmiel-Połeć Z., Boratyn-Dubiel L., Binkowska-Bury M., 2007, Palenie papierosów wśród gimnazjalistów powiatu rzeszowskiego. „Przegląd Lekarski” 2007 z. 64, t. 10, 762−766.

Domalewski J., 2013, System wartości młodzieży gimnazjalnej. Raport z badań przeprowadzonych wśród uczniów klas III gimnazjów województwa kujawsko-pomorskiego. Bydgoszcz–Toruń, Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy.

Dubis M., 2014, Wartości i style życia młodzieży. W: P. Długosz , M. Niezgoda , S. Solecki (red.), Młodzież w społeczeństwie ryzyka, Kraków, Wydawnictwo UJ, 35−47.

Dziewiecki M., 2003, Osoba i wychowanie, Kraków, Wydawnictwo Rubikon.

Furmanek W., 2010, Wyzwania edukacji wobec kolejnych fal przemian cywilizacyjnych. „Edukacja−Technika−Informatyka”, t. 1(2), 13−27.

Furmanek W., 2011, Introcepcja wartości. W: W. Furmanek (red.), Teoria i praktyka wartości w pedagogice. Rzeszów, Wydawnictwo UR, 76−95.

Grad I., Kiliś-Pstrusińska K., 2015, Postrzeganie zdrowia jako wartości osobistej przez młodzież szkół licealnych. „Family Medicine & Primary Care Review”, nr 1, 19–23.

Juczyński Z., 2009, Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych.

Marzec-Tarasińska A., 2014, Wartości cenione, ale czy urzeczywistniane przez współczesną młodzież?. W: A. Odrowąż-Coates, M. Kwiatkowski (red.), Przyszłość edukacji i społeczeństwa oczami badaczy społecznych. Warszawa, Wydawnictwo APS, 144–154.

Mariański J., 2009, Dylematy moralne młodzieży polskiej. W: D. Walczak-Duraj (red.),Wartości i postawy młodzieży polskiej. Łódź, Wydawnictwo UŁ, 11–28.

Moir A., Jessel D., 1993, Płeć mózgu, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ponczek, D., Olszowy, I., 2012, Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 93(2), 260–268.

Reykowski J., 1977, Osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności człowieka. W: T. Tomaszewski (red.), Psychologia. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 762–825.

Witek A., Lewandowska-Kidoń T., Pawluk-Skrzypek A., 2012, Percepcja otyłego rówieśnika a przekonania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej. „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 18, nr 4, 276–280.

Zalewska A., 1997, Cele życiowe licealistów i studentów w zależności od reaktywności i płci. „Psychologia Wychowawcza”, t. 40, nr 1, 12–24.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.223
Data publikacji: 2017-06-07 13:31:20
Data złożenia artykułu: 2016-05-16 11:42:11


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1968
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1438

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2017 Magdalena Anna Boczkowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.