Refleksyjne uczenie się jako odpowiedź na współczesne wyzwania edukacyjne

Anna Perkowska-Klejman

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Uczenie się i nauczanie – zwłaszcza to sformalizowane – zwykle opierało się na pewnych wzorcach, które uznawano za odpowiednie, czyli mogące sprostać wymaganiom danych czasów. Cel: Przedkładana praca jest poświęcona refleksyjnemu uczeniu się w kontekście współczesnych wyzwań edukacyjnych. Stan wiedzy: Refleksyjne uczenie się to uświadomiony namysł nad posiadaną wiedzą, przekonaniami i procesami poznawczymi. Refleksyjność odnosi się zarówno do osoby, jak i do kontekstów uczenia się, uwzględnia także poznawanie innych stanowisk i punktów widzenia. Rozważania o refleksyjnym uczeniu się prezentowane w tym artykule są oparte na koncepcjach konstruktywizmu oraz teoriach krytycznych. Refleksyjność w edukacji pozwala traktować ucznia jako aktywny podmiot edukacji, tworzący a nie wyłącznie odtwarzający istniejącą wiedzę. Bardzo duże znaczenie nadane jest kontekstowi uczenia się. Refleksyjne uczenie się ma również prowadzić do jak najsprawniejszego rozwiązywania złożonych problemów. Wreszcie zaprezentowane są końcowe, ale nie najmniej ważne wyzwania w kontekście refleksyjności w edukacji, związane są z demistyfikacją mechanizmów władzy i możliwościami emancypacji. Podsumowanie: W artykule przedstawiono refleksyjność jako ważny atrybut współczesnej edukacji. Refleksyjność „rozpoznaje” związek między subiektywną perspektywą podmiotu a kontekstem społecznym, który tworzy przestrzeń życiową uczniów.


Słowa kluczowe


refleksyjność, konstruktywizm, teoria krytyczna, wyzwania edukacyjne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baxter Magolda, M. B. (2001). Making their own way: Narratives for transforming higher education to promote self-development. Sterling, VA: Stylus Publishing.

Bentley, M., Fleury, S. C., Garrison, J. (2007). Critical constructivism for teaching and learning in a democratic society. Journal of Thought , 42 (3-4), 9-22. https://doi.org/10.2307/jthought.42.3-4.9

Boulter, C.J., Gilbert, J.K. (1995). Argument and science education. W: A. Costello and S. Mitchell (red.). Competing and consensual voices. (s. 84-98). London: Multilingual Matters.

Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Scholar.

Bourdieu, P., Passeron, J. C. (1990). Theory, culture & society. Reproduction in education, society and culture. (2nd ed.). London: Sage Publications.

Bridges, E. M., Hallenger, P. (1995). Implementing problem-based learning in leadership development. Eugene, Oregon: ERIC Clearinghouse on Educational Management, University of Oregon.

Cotič, M., Zuljan, M. V. (2009). Problem‐based instruction in mathematics and its impact on the cognitive results of the students and on affective‐motivational aspects. Educational Studies, 35 (3): 297–310. https://doi.org/10.1080/03055690802648085

Duch, B. J., Groh, S., Allen, D. E. (2001). The power of problem-based learning : a practical "how to" for teaching undergraduate courses in any discipline (1st ed.). Sterling, VA: Stylus Pub.

Duffy, T.M., Jonassen, D. (1991). Constructivism: New implications for instructional technology? Educational Technology, 31(5), 3–12.

Eisner, E. W. (2003). Questionable assumptions about schooling. Phi Delta Kappan, 84 (9), 648-657.

Fleischer, M. (2010). Wprowadzenie – krótka historia konstruktywizmu. W: B. Balicki. D. Lewiński. B. Ryż. E. Szczerbuk (red.). Radykalny konstrukyuwizm antologia, (s. 7-24). Wrocław: GAJT Wydawnictwo.

Foucault M., (1998). Nadzorować i karać, Warszawa: Fundacja Aletheia.

Gergen, K. J. (1985). The social constructionist movement in modern psychology. American Psychologist, 40, 266-275

Gierak-Onoszko, J. (2019). 27 śmierci Toby'ego Obeda. Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie.

Gimenez, T. (1999). Reflective teaching and teacher education contributions from teacher training, Linguagem & Ensino, 2 (2), 129-143.

Glasersfeld, E. (1991). A Constructivist’s View of Learning and Teaching, W: R., Duit, F. Goldberg, H. Niedderer (red.). Research in physics learning: Theoretical issues and empirical studies.

Proceedings of an international workshop. (s. 29-39). Kiel: IPN.

Glasersfeld, E. (2010). Poznanie bez metafizyki: stanowisko radykalnego konstruktywizmu. W: B. Balicki, D. Lewiński, B. Ryż, E. Szczerbuk, (red.) Radykalny konstruktywizm. Antologia, (s. 29-46). Wrocław: GAJT Wydawnictwo.

Goffman, E. (1981). Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa: PIW.

Habermas, J. (1978). Legitimation crisis. Boston: Beacon Press.

Habermas, J. (1972). Knowledge and human interests, Londyn: Heinemann.

Hung, W. (2011). Theory to reality: A few issues in implementing problem-based learning. Educational Technology Research and Development, 59 (4), 529–552. https://doi.org/10.1007/s11423-011-9198-1

Huxley, A. (2011). Nowy wspaniały świat, Warszawa: Wydawnictwo MUZA S.A.

Jonassen, D. H. (1991). Evaluating constructivistic learning. Educational Technology, 31(9), 28–33.

Kincheloe, J. L. (2005). Critical Constructivism Primer. New York: P. Lang.

Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kwieciński, Z., (1996). Edukacja wobec wyzwań demokracji. W: H. Kwiatkowska, Z. Kwieciński (red.). Demokracja a oświata kształcenie i wychowanie. Materiały z II Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego. (s. 5-18). Edytor: Toruń.

Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Larochelle, M. (1999). Radical constructivism at work in education: An Aperçu. Cybernetics & Human Knowing, Special Issue, 6 (1), 5-7. Pobrane 10.04.2021 z: https://cepa.info/3173.

Lerman, S. (1996). Intersubjectivity in mathematics learning: A challenge to the radical constructivist paradigm? Journal for Research in Mathematics Education, 27(2), 133-150. https://doi.org/10.2307/749597.

Melosik, Z. (2016). Technologizacja życia i tożsamości w kulturze współczesnej. Studia Edukacyjne, 38, 43-59. https://doi.org/10.14746/se.2016.38.3.

Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. San Fransisco: Jossey-Bass Publishers.

Moscovici, H., Nichols, S., Habib, G., Tippins, D.J., Sullivan, B. (1994). Reflective ‘tools’ for college teaching and learning. Panel presentation. Association for the Education of Teachers in Science. El Paso, Texas.

Orewll, G., (2013). Rok 1984. Warszawa: Wydawnictwo MUZA S.A

Pamuła, A. (2020). Wrzenie. Francja na krawędzi. Warszawa: Agora.

Perkowska-Klejman, A. (2019). Poszukiwanie refleksyjności w edukacji Studium teoretyczno-empiryczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Kraków: Impuls.

Schön, D. A. (1987). Educating the reflective practitioner. San Francisco: Jossey‐Bass Publishers.

Smith, M. R. (1994). Technological Determinism in American Culture. W: M.R. Smith, L. Marx, (red.). Does Technology Drive History? The Dilemma of Technological Determinism. (1-36). London: Cambridge.

Weaver, C.L. Developing reflective judgment: CPE Imperative. Pobrane 3 stycznia 2012 z http://nasje.org/news/newsletter0201/re-sources/skills.htm

Zybertowicz, A. (1995). Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń: Wydawnictwo UMK.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.3.7-23
Data publikacji: 2021-11-23 10:35:27
Data złożenia artykułu: 2021-04-18 10:09:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1944
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1252

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2021 Anna Perkowska-Klejman

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.